Vendi ideal për t’u vrarë/ SHBA mbjell kaos në Gaza, palestinezët në kafaze presin ushqim si pëllumbat

Imazhet ajrore tregojnë pesë shtigje të ngushta të formuara nga gardhe të larta metalike midis dy argjinaturave artificiale, të mbuluara me tela me gjemba. Brenda, qindra njerëz mbledhur nën diellin përvëlues.

Përveç kësaj, ka video virale të civilëve që ikin në panik ndërsa dëgjohen të shtëna me armë, mes akuzave (të mohuara me forcë nga Izraeli) se ushtria izraelite (IDF) vrau më shumë se 20 persona të dielën, ndërsa situata doli jashtë kontrollit në një nga qendrat e shpërndarjes në Rripin jugor të Gazës.

Të martën në mëngjes, dolën raportime për një masakër tjetër pranë qendrës, me autoritetet e Gazës që përmendën 24 të vdekur dhe dhjetëra të plagosur. IDF pranoi se kishte qëlluar “në afërsi” të palestinezëve që lëviznin jashtë rrugëve të miratuara. Ishte dita e tretë radhazi që ushtria izraelite hapi zjarr pranë qendrave të ndihmës. Një burrë që foli për The Telegraph e përshkroi qendrën si “të tmerrshme” dhe “si një burg”, por ai u detyrua të vinte, kilometra larg shtëpisë së tij të përkohshme, nga frika se fëmijët e tij do të vdisnin nga uria. Një tjetër e përshkroi atë si një “vend vrasjeje”.

Pyetje rreth rolit të SHBA-së dhe CIA-s

Në veçanti, natyra e Fondacionit Humanitar të Gazës (GHF), firmës amerikane përgjegjëse për sistemin e ri, me akuza për përfshirje të CIA-s, financim jotransparent dhe kontroll të fshehtë nga Izraeli, po shkakton zemërim publik ndërkombëtar.

Këto pretendime përforcojnë më tej dënimet e OKB-së dhe organizatave të tjera të mëdha humanitare që refuzojnë të bashkëpunojnë me GHF-në, duke e akuzuar atë për politizim të ndihmës humanitare. Pas të shtënave të së dielës dhe pretendimeve të reja për më shumë se 20 të vrarë të hënën në mbrëmje, besueshmëria e projektit është në pikëpyetje.

Nga një perspektivë izraelite, sistemi i ri ka kuptim. Qeveria pretendon se modeli i mëparshëm, i cili u hoq plotësisht në fillim të marsit, i lejonte Hamasit të grabiste sistematikisht kamionët me ndihma – gjë që OKB-ja e mohon – dhe më pas t’u shiste ushqim, karburant dhe ilaçe civilëve, duke konsoliduar pushtetin dhe duke financuar infrastrukturën terroriste.

Në të kundërt, sistemi i ri kërkon që njerëzit të shkojnë në katër qendra të specializuara shpërndarjeje në jug të Gazës.

Izraeli ka premtuar se përfituesit e ndihmës do të kontrollohen biometrikisht për të eliminuar anëtarët e Hamasit. Edhe pse ka pasur histori se Hamasi përpiqet të trembë njerëzit dhe t’i dekurajojë ata që të mos vijnë, shumë përfitues të ndihmës pretendojnë se nuk janë kryer fare kontrolle biometrike.

Ideja është që, ndërsa IDF ofron një zonë më të gjerë sigurie, civilët nuk bashkëveprojnë me ushtarët izraelitë, por vetëm me personelin e fondacionit dhe sigurinë private. Disa raporte pohojnë se këta kontraktorë fitojnë më shumë se 1,000 dollarë në ditë.

“Vende Vrasëse”

OKB-ja dhe organizatat tradicionale joqeveritare, të cilat më parë shpërndanin ndihma përmes mbi njëqind pikave në komunitete, pretendojnë se ky sistem shkel parimet themelore humanitare dhe i detyron njerëzit të zgjedhin midis urisë dhe një rruge të rrezikshme. Omar Baraka (40) nga Khan Yunis tha: “Po shkojmë në zona të kuqe të rrezikshme, ushtria na kërkon të ecim kilometra. Nuk ka rend, gjithçka është kaotike. Po vijnë dhjetëra mijëra njerëz. Organizata shpërndau ndihma për dy ditët e para, dhe më pas qendrat u shndërruan në vende vrasjesh.”

Salem Al-Ahmad (18), një nxënës i shkollës së mesme, erdhi disa herë në qendrën GHF për të mbledhur miell për familjen e tij:
“Më duhej të zgjidhja – të merrja ushqim ose të vdisja. Kur dikush kërkon ndihmë, duhet të vrapojë shpejt prapa, rreth tre kilometra, sepse ushtria fillon të qëllojë për të shpërndarë civilët. Pashë shumë ushqim të hedhur në tokë, sepse njerëzit nuk mund ta mbajnë dhe të vrapojnë. Mora vetëm çanta 1 kg që të mund të vrapoja.” Popullsia e Gazës përballet me urinë pas bllokadës izraelite të ndihmave.

“Poshtëruese dhe e papranueshme”

Zyrtarët izraelitë dhe aleatët e tyre mediatikë pretendojnë se pavarësisht skenave kaotike, fillimi i sistemit të ri është një sukses sepse tregon se popullsia civile e Gazës është e gatshme të sfidojë urdhrat e Hamasit për të mos bashkëpunuar me GHF-në. Ka prova se Hamasi po përpiqet të sabotojë sistemin e ri – fizikisht, si dhe përmes propagandës. Megjithatë, shkalla në të cilën Hamasi ka shkaktuar kaos në terren është më pak e qartë. Kritikët pretendojnë se skenat e kaosit janë rezultat i një popullsie të uritur dëshpërimisht dhe punonjësve të ndihmës së pakualifikuar. Përveç të shtënave, u përdorën edhe bomba shokuese dhe gaz lotsjellës. Disa dëshmitarë pohojnë se nuk ka asnjë përpjekje serioze për të verifikuar përdoruesit.

Të hënën në mbrëmje, shefi i të drejtave të njeriut i OKB-së, Volker Turk, i tha BBC-së se mënyra se si po shpërndahej ndihma ishte “e papranueshme” dhe “poshtëruese”.
“Kjo tregon një shpërfillje të plotë për civilët. A mund t’i imagjinoni njerëzit që janë të uritur dëshpërimisht për muaj të tërë, pastaj duhet të vrapojnë për ndihmë dhe të luftojnë për të në kushtet më të këqija të mundshme?”

Qëllimet politike dhe polemikat rreth GHF-së

Përveç vendosjes së kushteve të ashpra, sistemi i ri akuzohet se i shërben axhendës së Benjamin Netanyahut duke e detyruar popullsinë të përqendrohet në jugun tashmë të shkatërruar të Gazës, duke e lënë veriun të lirë për Operacionin “Qerrja e Gideonit” të ushtrisë, i cili, sipas burimeve, përfshin shkatërrim masiv të pronës. Disa shkojnë më tej dhe spekulojnë se GHF është pjesë e planit “Riviera” të Donald Trump – ideja e shndërrimit të Gazës në një zonë luksi pas zhvendosjes së popullsisë. Edhe pse presidenti amerikan tani duket i painteresuar, Ministri izraelit i Mbrojtjes, Israel Katz, shpesh i referohet këtij vizioni.

Një hetim i New York Times tregon se një rrjet joformal njerëzish me ndikim nga IDF dhe zyra e kryeministrit, i njohur si Forumi Mikveh Yisrael, po planifikon një sistem paralel ndihme pa OJQ-të që në dhjetor 2023. Thuhet se ata e kishin identifikuar tashmë Reilly-n si një kandidat për të udhëhequr një mision të tillë dhe se kontrata e mëparshme ishte vendimtare për të bindur Netanyahun që ta punësonte atë.

GHF u regjistrua si një kompani e veçantë, megjithëse përdori të njëjtin avokat dhe zëdhënës si strukturat e mëparshme. Donacioni prej 100 milionë dollarësh shkaktoi spekulime në Izrael se Mossadi ishte pas gjithë kësaj – siç u pretendua shprehimisht nga ish-Ministri i Mbrojtjes Avigdor Lieberman. GHF e mohon këtë, duke pretenduar se paratë erdhën nga një vend i Evropës Perëndimore, por nuk pranoi të specifikonte se cili.

“Fëmijët e mi janë të uritur”

Jake Wood, një ish-marins amerikan, dha dorëheqjen si drejtor ekzekutiv i fondacionit një ditë para se të fillonte shpërndarja e ndihmave, duke thënë se sistemi shkelte “parimet humanitare”.

“Nuk do të merrja pjesë në asnjë rol nëse do të ishte një zgjatim i qeverisë izraelite ose një plani ushtarak për të zhvendosur me forcë njerëzit brenda Gazës”, tha ai më parë. Ai u zëvendësua nga John Acre, një ish-zyrtar i lartë i USAID-it.

Në Rafah, Ahmed Musa, 34 vjeç, nga Khan Yunis, përshkroi dëshpërimin e tij pas ngjarjeve të së dielës:
“U nisa në agim për në qendrën amerikane të ndihmës në zonën Mawasi. U detyrova sepse kam katër fëmijë të uritur dhe të rraskapitur nga kequshqyerja. Skena ishte tmerruese. U ula dhe qava me hidhërim sepse nuk mora asgjë. Por do të përpiqem përsëri.”