DOSSIER
Historia e urës së spiunëve që frymëzoi Hollivudin
60 vjet më parë më 10 shkurt 1962, në orën 8.44, dy burra takohen në Glienicke Brücke, në atë që do të mbahet mend si “ura e spiunëve”, në lumin Havel, midis Potsdamit dhe Berlinit Perëndimor, një simbol i Luftës së Ftohtë. Njëri është piloti amerikan Gary Powers, tjetri agjenti i KGB-së Rudolf Abel, në kohën e konfliktit mes bllokut lindor dhe atij perëndimor. Ky është një nga shkëmbimet më të famshme të agjentëve sekretë në histori.
Por në prill 1945 Ura Glienicke, ishte skena e një prej betejave të fundit të Luftës së Dytë Botërore midis Ushtrisë Naziste dhe Ushtrisë së Kuqe. Ushtarët e Rajhut, në pritje të kalimit të armiqve nga ana lindore, kishin vendosur eksploziv në shtyllat e urës, por u befasuan nga ushtarët rusë, të cilët, duke mbërritur nga ana e kundërt, e bombarduan dhe e shkatërruan pjesërisht.
Pas përfundimit të restaurimit në dhjetor 1949, Glienicke Brücke, mori një rëndësi themelore historike. Ajo u bë pikë kalimi midis sektorit amerikan të Berlinit Perëndimor dhe Republikës Demokratike Gjermane ( RDGJ komuniste ). Kufiri u vendos përgjatë një linje të vendosur në gjysmë të rrugës përtej urës, e cila u mbyll për qarkullim tre vjet më vonë. Pikat e kontrollit mund të kaloheshin vetëm nga personeli diplomatik dhe nga qytetarët me një leje të veçantë.
Pas ndërtimit të Murit të Berlinit, në vitin 1961, ura u përdor si vend shkëmbimi i të burgosurve midis blloqeve perëndimore dhe lindore, e quajtur nga gazetat “ura e spiunëve”, u bë një nga simbolet e Luftës së Ftohtë. Deri pas rënies së Murit (9-10 nëntor 1989), ura u rihap për qytetarët.
Më 21 qershor 1957, agjenti sovjetik Vilyam Genrikhovich Fisher, i cili jetonte duke u shtirur si artist në Brooklyn nën emrin e Rudolf Ivanovich Abel, u arrestua nga FBI, i akuzuar se kishte transmetuar sekretet bërthamore tek rusët, falë një informacioni nga kolegu i tij Reino Häyhänen.
Tre vjet më vonë, më 1 maj 1960, një avion spiun U-2 i SHBA-së në një fluturim sekret mbi BRSS (Siberi) u rrëzua dhe piloti, kapiteni Francis Gary Poëers, u kap dhe u dënua me 10 vjet burg dhe punë të rëndë. Në prill të vitit pasardhës, marrëdhëniet mes superfuqive, tashmë të tensionuara, precipituan pas zbarkimit në Gjirin e Derrave, ku SHBA dështoi në përpjekjen e saj për të pushtuar Kubën.
Në këtë klimë, avokati i Nju Jorkut, James Donovan, i cili kishte mbrojtur Abelin në gjyq, duke shmangur dënimin me vdekje, u dërgua nga qeveria amerikane për të negociuar me sovjetikët lirimin e Powers në këmbim të Abelit. Më 10 shkurt 1962, shkëmbimi i të burgosurve që frymëzoi filmin e regjisorit Steven Spielberg, Ura e spiunëve (2015) u zhvillua në Glienicke Brücke, me Tom Hanks në rolin e avokatit Donovan.