Kush e kontrollon territorin në Siri? (HARTA)

Pavarësisht skenave të festimeve të shfaqura në Siri pas përfundimit të regjimit të presidentit sirian, Bashar al-Assadit, ende ka shumë ndasi brenda vendit. Rënia e regjimit të Asadit u shkaktua nga përparimi i papritur dhe i rrufeshëm nga rebelët e HTS, por megjithëse grupi kontrollon qytetet kryesore të Sirisë, ai nuk qeveris të gjithë vendin.

Siria është kontrolluar prej vitesh nga lloj-lloj grupe rebelësh, duke përfshirë HTS në Idlib dhe grupe të udhëhequra nga kurdët në verilindje të vendit, disa prej të cilëve kanë marrë gjithashtu territore ditët dhe javët e fundit, shkruan BBC. Asnjë nga grupet rebele nuk do të vajtojë për rënien e regjimit të Asadit, por për gjetjen e një konsensusi mbi mënyrën e drejtimit të vendit që mund të jetë ende e vështirë pasi në veri të vendit ka pasur përplasje midis fraksioneve konkurruese.

HARTA

Në qytetin verior të Manbixh ka pasur përleshje midis forcave të mbështetura nga Turqia dhe rebelëve të udhëhequr nga kurdët. Të dyja palët pretendojnë se kanë marrë pjesë të qytetit dhe luftimet raportohet se po vazhdojnë në disa lagje. Analistët në Institutin për Studimin e Luftërave thonë se nuk mund të përcaktonin ende se kush e kishte kontrollin e Manbixhit.

Ku ndodhet Siria dhe si përfshihen fqinjët e saj?

Siria, me një popullsi prej rreth 22 milionë banorësh, ndodhet në bregun lindor të detit Mesdhe. Kufizohet me Turqinë në veri, me Libanin dhe Izraelin në perëndim dhe jugperëndim, me Irakun në lindje dhe me Jordaninë në jug. Turqia, fuqitë perëndimore dhe disa shtete arabe të Gjirit kanë mbështetur elementë të ndryshëm të opozitës siriane në shkallë të ndryshme gjatë konfliktit.

HARTA

Lëvizja Hezbollah me bazë në Liban, e mbështetur nga Irani, ka luftuar së bashku me ushtrinë e regjimit sirian, por u dobësua rëndë nga konflikti i saj me Izraelin. Kjo është parë si një arsye kryesore pse përparimi i rebelëve ishte kaq i suksesshëm. Izraeli, i shqetësuar nga ajo që e quan “ngulje ushtarake” e Iranit në Siri, ka nisur sulme ajrore kundër ushtrisë siriane.

Disa nga fqinjët e Sirisë janë përgjigjur tashmë ushtarakisht dhe të hënën Izraeli tha se po kryen sulme ajrore në Siri duke synuar objekte të dyshuara se kanë armë kimike dhe raketa. Izraeli tha gjithashtu se kishte marrë përkohësisht kontrollin e një zone tampon të çmilitarizuar në Lartësitë Golan, duke deklaruar se marrëveshja e shkëputjes e vitit 1974 me Sirinë ishte “përmbysur” me marrjen e vendit nga rebelët.

Lartësitë Golan janë një pllajë shkëmbore rreth 60 km në jug-perëndim të Damaskut. Izraeli e pushtoi këtë territor nga Siria në fazat përmbyllëse të “Luftës Gjashtë Ditore” të vitit 1967 dhe e aneksoi atë në mënyrë të njëanshme në 1981. Kjo nuk u njoh ndërkombëtarisht, megjithëse SHBA-ja e bëri këtë në mënyrë të njëanshme në vitin 2019.

Për gjysmë shekulli, familja Assad sundoi mbi Sirinë me një dorë të hekurt, me raporte të dokumentuara gjatë për torturat masive të burgosjeve, vrasjet jashtëgjyqësore dhe mizoritë kundër popullit të tyre. Të dielën, pas 13 vitesh lufte civile që copëtoi vendin, regjimi u rrëzua. Luftëtarët rebelë e shpallën Damakun “të çliruar” në një deklaratë video në televizionin shtetëror, duke e dërguar presidentin sirian Bashar al-Assad të arratisej në Rusi.