MAGA e Trump zgjedh Europën si kafshatën e saj të preferuar, sherri si muzika për vals në sfond

SHKRUAR NGA FINANCIAL TIMES

Në fund të muajit të kaluar, Departamenti Amerikan i Shtetit publikoi një ese ku akuzonte Europën se po zhvillonte një “fushatë agresive kundër vetë qytetërimit perëndimor”.

Disa e hodhën poshtë si një shaka të thjeshtë. Autori, Sam Samson, ishte një këshilltar pak i njohur i sekretarit të shtetit Marco Rubio, i cili u diplomua në kolegj vetëm në vitin 2021. Fakti që postimi i tij u shfaq në llogarinë zyrtare të departamentit i bëri skeptikët të mendonin përsëri.

Është një largim me implikime për të ardhmen e aleancës perëndimore dhe mund të shfaqet kur kancelari i Gjermanisë Friedrich Merz të takohet me Trump në Uashington të enjten.

“Edhe nëse ky është vetëm një mesazh për bazën… një gjuhë e tillë në hapësirën publike ndryshon marrëdhënien transatlantike”, tha Constanze Stelzenmüller, e cila drejton Qendrën për SHBA-në dhe Evropën në Institutin Brookings.

Merz shpreson të diskutojë premtimin e Gjermanisë për të shpenzuar më shumë për mbrojtjen dhe mënyrat për të zgjidhur mosmarrëveshjen tregtare SHBA-BE. Në vend të kësaj, ai mund të përballet me pyetje në lidhje me vendimin e fundit të inteligjencës vendase gjermane për të klasifikuar Alternativën për Gjermaninë (AfD) të ekstremit të djathtë si një organizatë ekstremiste një veprim që shkaktoi deklarata proteste nga nënkryetari JD Vance dhe Rubio.

“Kjo nuk është demokraci është tirani e maskuar”, tha Rubio në X në fillim të majit. “Ajo që është vërtet ekstremiste nuk është AfD-ja popullore, e cila zuri vendin e dytë në zgjedhjet e fundit, por politikat vdekjeprurëse të establishmentit për imigracionin në kufij të hapur, të cilat AfD i kundërshton”.

Trump ka kohë që ka pasur një mosbesim të thellë ndaj BE-së, të cilën ai thotë se është krijuar për të “shkatërruar” SHBA-të. Këshilltarët e tij tani e kanë shndërruar këtë pakënaqësi në një ideologji që po përhapet publikisht me një besim që ka dhënë një dush të ftohtë nëpër kryeqytetet evropiane.

Blloku po bëhet shpejt fronti i fundit në një luftë kulturore që Trump ka nisur kundër bastioneve të liberalizmit. Shumica e objektivave të tij universitete elitare, agjenci qeveritare si USAID, transmetues publikë kanë qenë vendas.

Por eseja e Samson tregon se ambiciet e Magës shkojnë shumë më tej dhe lëvizja tani është e përgatitur të shtrihet shumë përtej kufijve të Amerikës.

“Njerëzit përreth Trump-it morën urrejtjen e tij të paqartë për Evropën dhe e kthyen atë në pjesë të luftës së përgjithshme kundër Amerikës liberale”, tha Jeremy Shapiro, drejtor kërkimesh në grupin e mendimit të Këshillit Evropian për Marrëdhënie me Jashtë.

Departamenti i shtetit nuk iu përgjigj menjëherë një kërkese për koment nga Financial Times.

Ky konflikt ideologjik po intensifikohet në një kohë veçanërisht të ndjeshme. BE-ja po përballet me negociata komplekse me SHBA-të mbi tregtinë, mbrojtjen dhe sigurinë, ndërsa kërkon të shmangë një luftë tregtare transatlantike, duke e mbajtur Uashingtonin të përkushtuar ndaj mbrojtjes së Evropës dhe të angazhuar në Ukrainë.

Lufta kulturore kundër Evropës rrezikon të bëhet “muzika në sfond” për këto bisedime, tha Stelzenmüller.

Hyrja në dyshim e kredencialeve demokratike të Evropës është “kafshata e duhur” për bazën Maga të presidentit, tha Stephan Bierling, profesor i politikës ndërkombëtare dhe marrëdhënieve transatlantike në Universitetin e Regensburgut. Kjo gjithashtu i lejon Trump të paraqitet si një “shpëtimtar i demokracisë”.

“Populistët që marrin pushtetin dhe më pas përpiqen të imponojnë sisteme autoritare qeverisjeje shpesh e stilizojnë veten si mbrojtësit e vërtetë të demokracisë”, tha Bierling. “Po përdorin luftën kulturore për të legjitimuar kapjen e tyre autoritare të pushtetit”.

Lista e ankesave të Trump kundër BE-së është e përgatitur mirë dhe përputhet me përbuzjen e tij të përgjithshme për institucionet mbikombëtare.

Ai e ka akuzuar bllokun evropian se nuk po paguan pjesën e tij të drejtë për mbrojtjen, se ka deficite të vazhdueshme tregtare dhe se vendos gjoba dhe po ndjek hetime antitrust ndaj grupeve teknologjike amerikane si Facebook dhe Google.

Që kur u kthye në Shtëpinë e Bardhë, skepticizmi i tij ndaj aleancës perëndimore ka qenë i dukshëm. Ai e ka goditur BE-në me tarifa prej 50% – që nga pezullimi deri më 9 korrik – dhe ka ushtruar presion mbi aleatin e NATO-s, Danimarkën, për të hequr dorë nga kontrolli i Grenlandës.

Por ideologjia e re anti-europiane që po zhvillohet nga ata përreth tij është shumë më e thellë.

Në sytë e tyre, Europa është dekadente dhe e pafuqishme, duke i dhënë leksione SHBA-ve mbi të drejtat e njeriut dhe ndryshimet klimatike, ndërkohë që shfrytëzon mburojën mbrojtëse të Amerikës, në rrezik të bëhet një “vasal i përhershëm sigurie i Shteteve të Bashkuara”, sipas fjalëve të Vance.

Zëvendëspresidenti është bërë zëdhënësi kryesor i kësaj armiqësie të re, duke i thënë Konferencës së Sigurisë në Mynih në shkurt se Europa po “tërhiqej nga disa nga vlerat e saj më themelore”.

Rreziku më i madh me të cilin përballet Europa nuk ishte Rusia apo Kina, por “kërcënimi nga brenda”, kufizimet e lirisë së fjalës dhe ndërhyrja në zgjedhje, shtoi ai.

Nuk është vetëm BE-ja që është shënjestruar nga ekipi i Trump. Zyrtarët gjithashtu i kanë drejtuar sytë nga autoritetet e Mbretërisë së Bashkuar për ndjekjen penale të aktivistëve kundër abortit, një kauzë e famshme prej kohësh për të djathtën fetare amerikane.

Shtëpia e Bardhë reagoi gjithashtu me zemërim ndaj një vendimi gjykate në mars që i ndaloi udhëheqëses franceze të ekstremit të djathtë Marine Le Pen të kandidonte për poste zyrtare për pesë vjet pasi ajo u dënua për përvetësim të fondeve të BE-së.

“Përjashtimi i njerëzve nga procesi politik është veçanërisht shqetësues duke pasur parasysh ligjin agresiv dhe të korruptuar kundër Presidentit Trump, këtu në SHBA”, tha Tammy Bruce, zëdhënësja e departamentit të shtetit.

Ekipi i presidentit ka shkuar më tej në muajt e fundit, jo vetëm duke mbrojtur politikanët dhe partitë e krahut të djathtë që ata mendojnë se po trajtohen padrejtësisht, por duke ndërhyrë drejtpërdrejt në zgjedhjet kombëtare duke bërë fushatë të hapur për kandidatët nga e djathta e ektreme.

Në fund të majit, Kristi Noem, sekretarja e sigurisë kombëtare, udhëtoi për në Poloni për t’i nxitur votuesit të zgjidhnin Karol Nawrocki-n, kandidatin e partisë nacionaliste të opozitës Ligj dhe Drejtësi (PiS) përpara zgjedhjeve të 1 qershorit. Ajo e quajti rivalin e tij, kryetarin e bashkisë së Varshavës, Rafa? Trzaskowski, si një “udhëheqës të dështuar”.

Nëse polakët do të zgjidhnin Nawrocki-n, “ju do të jeni ai qytet i ndritshëm në kodër që do ta bëjë të gjithë Evropën të kthehet dhe të pranojë se liria është arsyeja pse ekzistojmë, liria është ajo për të cilën bëhet fjalë”, u tha ajo delegatëve në Konferencën e Veprimit Politik Konservator në Jasionka. Nawrocki fitoi zgjedhjet.

“Për ekipin e Trump, qëllimi i mbështetjes së kandidatëve dhe partive të tilla të ekstremit të djathtë është i dyfishtë”, tha Shapiro. “Kjo, në radhë të parë, mund të minojë agjendën më të gjerë liberale të BE-së”, të cilën Trump dhe aleatët e tij e shohin si armiqësore ndaj interesave kombëtare të SHBA-ve“, tha ai.

“Por kjo gjithashtu mund të krijojë një marrëdhënie të re transatlantike e cila është në thelb joliberale”, shtoi ai. “Dhe ky është një kërcënim shumë më i thellë”.