Nga kërcënim për Brukselin, Giorgia Meloni po mban ekuilibrin mbi një litar të tendosur

Matthias Ferraresi

Kthimi i Donald Trump në Shtëpinë e Bardhë e bëri papritur Giorgia Melonin figurën kryesore të Bashkimit Evropian kur bëhet fjalë për marrëdhëniet me Shtetet e Bashkuara . Kryeministri italian vjen nga një parti nacionaliste e ekstremit të djathtë, por qartësisht mban anën e BE-së dhe këmbëngul se do të ishte “fëminore” të mendosh se Italia duhet të zgjedhë midis Trump dhe Evropës.

Meloni është figura e parë evropiane e këtij rangu që takohet me Trump në Shtëpinë e Bardhë pasi ai njoftoi planin për tarifa gjithëpërfshirëse – shumë shpejt nën presionin e tregut që u ndal përkohësisht me shpjegimin se qëllimi që nga fillimi ishte të detyroheshin vendet e tjera të uleshin në tryezën e negociatave. Pasi u kthye në Romë, pikërisht të nesërmen, ajo u takua me zëvendëspresidentin e SHBA-së JD Vance, i cili më parë i kishte paraqitur hapur pikëpamjet e tij mbi evropianët në një fjalim të ashpër në Konferencën e Sigurisë në Mynih në shkurt.

Edhe pse instinktet ideologjike të Melonit e vendosin atë në të njëjtën anë me administratën aktuale amerikane, ajo i paraqet aktivitetet e saj diplomatike si pjesë të aktiviteteve të koordinuara me kujdes të Komisionit Evropian , i cili është gjithashtu përgjegjës për politikën tregtare të Unionit. Meloni dhe Presidentja e Komisionit, Ursula von der Leyen, zhvilluan disa biseda telefonike para dhe pas udhëtimit të saj në Uashington, dhe më pas patën një shkëmbim të shkurtër pikëpamjesh gjatë funeralit të Papa Françeskut më 26 prill. Meloni po punon për përgatitjen e takimit midis Trump dhe von der Leyen, i cili do të mbahet në Romë, duke u pozicionuar si ndërmjetës midis Uashingtonit dhe Brukselit.

Brenda dy vjetësh e gjysmë si Kryeministër, Meloni kaloi nga një person që perceptohej si një kërcënim për Bashkimin, në statusin e një udhëheqësi evropian të njohur ndërkombëtarisht.

Edhe pse premton se Italia do të importojë më shumë gaz natyror të lëngshëm nga SHBA-të dhe do të rrisë shpenzimet e mbrojtjes, Meloni shfaqet si një lojtar i ekipit evropian, jo vetëm një udhëheqës kombëtar. “Gjëja e parë që Meloni do të bëjë në lidhje me marrëdhëniet me Trump është të telefonojë Brukselin dhe të sigurojë që BE-ja të përfshihet në procesin e vendimmarrjes”, më tha një zyrtar i lartë italian nëntorin e kaluar, menjëherë pas fitores së Trump në zgjedhje. Implikimi ishte se ana e saj institucionaliste do të mbizotëronte mbi instinktet e saj populiste. Deri më tani, kjo është vërtet kështu.

Është larg faktit që një zhvillim i tillë i situatës ishte i sigurt. Maloney pajtohet në parim me përshkrimin e Trump për Unionin si një institucion “patetik” që ekziston vetëm për të përfituar nga Amerika, ose me nocionin e Vance për një bandë mashtruesish të vegjël që kanë tradhtuar vlerat për të cilat dikur qëndronin. “E kam thënë këtë për vite me radhë,” vuri në dukje ajo pas fjalimit të Vance në Mynih. “Evropa ka humbur një pjesë të vetes.”

Pyetja është nëse qarqet me ndikim në BE do t’i besojnë asaj mjaftueshëm sa për t’i besuar, kur të vijë koha, një rol udhëheqës në negociata. “Ironia e madhe këtu është se Gjermania dhe Franca kanë vepruar si udhëheqës informalë të BE-së për dekada të tëra dhe askush nuk është ankuar për këtë”, më thotë një këshilltar i Melonit. “Por nëse Italia përpiqet ta marrë atë rol, papritmas bëhet problem – edhe në një situatë ku Meloni është objektivisht në një pozicion më të favorshëm për të ( në emër të Unionit, red. ) folur me Shtëpinë e Bardhë.”

Trump e vlerëson Maloneyn si dikë që “mund të ndihmojë në vënien e rregullit në botë” dhe këshilltarët e saj kanë krijuar lidhje të forta me njerëzit në botën e Trump.

Meloni po mban ekuilibrin mbi një litar të tendosur. Si e ftuar e rregullt e Konferencës Amerikane të Veprimit Politik Konservator (CPAC), ajo ishte e vetmja udhëheqëse evropiane e ftuar në inaugurimin e Trump. Ajo është aq e sigurt për besueshmërinë e saj në rrethet e MAGA-s saqë, pak para se Trump të betohet, ajo udhëtoi për në Mar-e-Lago për ta ushtruar presion mbi të që të binte dakord për lirimin e një inxhinieri iranian i cili u arrestua nga italianët me urdhër të Departamentit të Drejtësisë të SHBA-së. Konkretisht, Irani reagoi duke u hakmarrë duke arrestuar një gazetar italian, dhe menjëherë pas ndërhyrjes së Melonit, pati një shkëmbim të burgosurish midis Italisë dhe Iranit.

Trump e vlerëson Maloneyn si dikë që “mund të ndihmojë në vënien e rregullit në botë” dhe këshilltarët e saj kanë krijuar lidhje të forta me njerëzit në botën e Trump. Marrëdhënia e saj me Elon Musk është aq e ngushtë saqë dikur atij iu desh të mohonte se ishin në një lidhje romantike.

Meloni është figura e parë post-fashiste në krye të Italisë. Deri pak vite më parë, partia e saj Vëllezërit e Italisë (FdI) lulëzonte falë sulmeve të pamëshirshme ndaj burokracisë së Brukselit dhe mbështeste hapur shpërbërjen e eurozonës. Por gjërat kanë ndryshuar rrënjësisht që kur Meloni erdhi në pushtet në vitin 2022. Që atëherë, ajo e ka korrigjuar qëndrimin e saj ndaj BE-së dhe ka hedhur poshtë retorikën e ashpër që përdori për të sulmuar KE-në. Mbështetja e saj e fortë për Ukrainën e bëri atë një partnere të besueshme nga perspektiva e qeverive të tjera evropiane, dhe figurat kryesore të establishmentit evropian tani garantojnë për besueshmërinë e saj. Brenda dy vjetësh e gjysmë në pozicionin e kryeministrit, Meloni kaloi nga një kërcënim për Bashkimin në statusin e një udhëheqësi evropian të njohur ndërkombëtarisht (megjithëse shumë janë të gatshëm ta njohin këtë status vetëm me shumë hezitim). Qasja e saj është e kundërta e asaj të kryeministrit hungarez Viktor Orbán, i cili pengon rregullisht projektet evropiane për hir të përfitimeve individuale për vendin e tij.

Lidhjet e Melonit me Brukselin në këtë fazë janë shumë të ngushta për t’u dëmtuar nga qëndrimet nacionaliste. I shkon për shtat të duket si një udhëheqëse besnike pro-evropiane.

Meloni ka gjithashtu arsye shumë praktike për të mos devijuar nga vija e përgjithshme në BE. Qeveria italiane ende nuk ka marrë 72 miliardë eurot që i detyrohen nga fondi i BE-së “Next Generation”. Përveç kësaj, ajo arriti të merrte miratimin e Von der Leyen për planin kontrovers për vendosjen e emigrantëve në Shqipëri, jashtë kufijve të Unionit, dhe gjithashtu arriti ta shtynte aleatin e saj Rafael Fitt të bëhej një nga nënkryetarët e Komisionit.

Lidhjet e Melonit me Brukselin në këtë fazë janë shumë të ngushta për t’u dëmtuar nga qëndrimet nacionaliste. Asaj i shkon për shtat të duket si një udhëheqëse besnike pro-evropiane. Në fund të fundit, burimi i vërtetë i fuqisë së saj politike qëndron në institucionet evropiane që ajo dikur i përçmonte – jo në simpatinë kalimtare që mund të ketë për populistët në Shtëpinë e Bardhë.