Connect with us

Bota

Edhe një ditë…Erdogan drejt mandatit të tretë

Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan u përshkrua nga revista Foreign Affairs në fillim të këtij muaji si “perandori i Turqisë”, i cili fitoi raundin e parë të zgjedhjeve, duke udhëhequr garën presidenciale me një avantazh të qartë.

Kundër të gjitha parashikimeve, si dhe koalicionit opozitar, i cili u bashkua për herë të parë për t’u përballur me vendosmëri, “Sulltani” dëshmoi se “shekulli i ri i Turqisë” është, përveç vizionit të tij personal, edhe një kauzë kolektive turke.

Erdogan fitoi 49.62% në raundin e parë, pavarësisht nga rritja e inflacionit dhe rënia e shpejtë e standardeve të jetesës për miliona qytetarë të vendit të tij.

Kemal Kilicdaroglu, i cili mori 44.89%  të votave por jo “ëndrrën turke” përmbysi liderin e Turqisë për më shumë se 20 vjet, pavarësisht ekonomisë së lëkundur dhe mbështetjes së fortë ndërkombëtare për të.

Kjo është hera e parë që presidenti turk do të shkojë në një raund të dytë (ndryshe nga zgjedhjet presidenciale të 2014 dhe 2018). Njerëz të të gjitha moshave u dyndën nga ora 8 e mëngjesit deri në 5 pasdite në rreth 200,000 qendra votimi në të gjithë territorin turk, me pjesëmarrje në nivele rekord duke kaluar 93.6%, me rritje 7.4% nga zgjedhjet e mëparshme, raporton abcnews.al.

Përveç pjesëmarrjes masive, sundimi 20-vjeçar i Erdoganit ka arritur të krijojë audiencë solide elektorale mes 64.1 milionë votuesve të Turqisë, pasi baza e tij e fortë u rezistoi tërmetit të 6 shkurtit, i cili  shkaktoi të paktën 54,000 viktima dhe detyroi  rreth 10 milionë qytetarë turq të largohen nga shtëpitë e tyre.

Megjithatë, “Erdogan kufizoi në mënyrë efektive diskutimin publik të tërmetit, duke e zhvendosur debatin e brendshëm në arritjet industriale dhe ushtarake të Turqisë nën drejtimin e tij,” raportoi Foreign Affairs, duke shpjeguar se “burokratët kryesorë mbështesin hapur AKP-në në pushtet.

Përveç aparatit burokratik dhe mijëra përfaqësuesve të burokracisë qeveritare, nëpunësve civilë me pagesë të lartë, pasuesit e tij të palëkundur janë ndër votuesit besnikë të Anadollit.

Në 49,62% të votave, e cila duket se udhëhiqet plotësisht nga presidenti turk, por edhe përqafon vizionin e tij madhështor për “shekullin e ri të Turqisë”, me rastin e 100-vjetorit të themelimit të Republikës Turke këtë vit janë edhe drejtues të lartë të kompanive turke të ndërtimit, energjetikës dhe teknologjisë së lartë, që përbëjnë gjykatën financiare të “Sulltanit”.

Tregues i dominimit të tij politik janë rezultatet në zonat e goditura nga tërmeti, si në Kahramanmaras, ku Erdogan fitoi me 71.88% të votave kundrejt 22.20% të Kilicdaroglu, ndërsa AKP fitoi 5 nga 8 vendet lokale në Parlament, raporton abcnews.al.

Një pasqyrë e ngjashme në Hataj, e cila pothuajse u rrafshua nga tërmetet vdekjeprurëse, ku Erdogan fitoi një përqindje prej 48,07% kundrejt Kilicdaroglu 48,03%.

Tashmë vala gjithëpërfshirëse e fshirjes totale ose të pjesshme të borxheve, të cilën ai e shpalli janarin e kaluar, përfshinte “faljen” e borxheve nga taksat, kontributet e sigurimeve, gjobat administrative, deh taksat e qarkullimit, kreditë studentore e deri te tarifat.

Edhe pse politika ekonomike imagjinative e presidentit turk, i fokusuar në mbajtjen e normave të ulëta të interesit, përkeqësoi problemin e ekonomisë turke me inflacionin, nuk ishte në gjendje të lëkundte primatin e Erdoganit, pasi fushata e tij shpresëdhënëse u pa si vizion për të ardhmen.

“Erdogan kërkon të përfundojë misionin e tij: të rivendosë Turqinë në hartën e madhe të botës dhe t’u kthejë turqve krenarinë e tyre,” tha për Le Monde Dorothe Schmidt, një eksperte për çështjet e Mesdheut në Institutin Francez të Marrëdhënieve Ndërkombëtare.

Rritja e audiencës nacionaliste në Turqi, nuk reflektohet vetëm në votat që mori Erdogan, i cili arriti të kontrollojë shumicën në Parlament, por kryesisht në forcimin e të gjitha politikave nacionaliste në vend, raporton abcnews.al.

Meral Aksener përfundoi e katërta në garën zgjedhore, me partinë e saj që grumbulloi prej 9.69%, ndërsa surprizë ishte edhe kandidati presidencial nacionalist Sinan Ogan, i cili fitoi 5.17%.

Megjithatë, në radhë të parë, fakti se ekonomia turke mund të përballet me kohë të vështira reflektohet në mbështetjen e re për lirën, e cila u njoftua në fund të javës nga Banka Qendrore e Turqisë, duke reflektuar nevojën urgjente të presidentit për të gjetur burimet dhe mbi të gjitha mbështetjen nga aleatët ndërkombëtarë, megjithatë, pa u shfaqur i gatshëm të sakrifikojë vizionin e tij neo-osman për rolin udhëheqës të Turqisë.

Në këtë këndvështrim, Perëndimi po shikon me maturi dhe kryesisht në siklet se si “Sulltani” do të marrë një mandat të tretë duke e zhytur edhe më tej vendin në një regjim të “autokracisë parlamentare”, për të cilën revista “Economist” kishte paralajmëruar disa ditë më parë.

Bota

Ukraina paralajmëron/ Zelensky: Rusia mund t’i intensifikojë sulmet ndaj nesh

Presidenti ukrainas, Volodymyr Zelensky, ka thënë të shtunën se ka mundësi që Rusia të rrisë shkallën e sulmeve në verilindje të Ukrainës, pas fitoreve të fundit që i ka shënuar afër qytetit të Harkivit.

Trupat ushtarake ruse kanë tentuar të avancojnë në fushëbetejë, teksa forcat ushtarake ukrainase janë përballur me mungesë të armëve për sulm dhe mbrojtje.

Zelensky e ka pranuar se ekzistojnë probleme me stafin ushtarak dhe moralin e tyre, duke shtuar se një pjesë e brigadave ekzistuese janë të thata.

Ai i ka thënë agjencisë së lajmeve AFP se flota ajrore e vendit të tij po përballet me mungesa dhe u ka bërë sërish thirrje vendeve aleate që të dërgojnë më shumë aeroplanë luftarakë.

 

 

“Sot ne kemi vetëm rreth 25 për qind të asaj që na duhet për ta mbrojtur Ukrainën”, ka thënë Zelensky teksa i ka komentuar kapacitetet ajrore të Ukrainës.

“Në mënyrë që Rusia të mos ketë superioritet ajror, flotës sonë i duhen 120 deri në 130 aeroplanë modernë”.

Shtetet e Bashkuara e kanë miratuar së fundmi një paketë ndihme për Ukrainën, në vlerë të 61 miliardë dollarëve, në të cilën përfshihen edhe pajisjet ushtarake.

Forcat ruse kanë nisur javë më parë ofensivën verore dhe kanë marrë kontrollin e disa fshatrave në frontin verilindor të Ukrainës, afër Harkivit – qytetit të dytë më të madh në shtet.

Guvernatori rajonal i Harkivit, Oleg Synegubov, ka thënë të shtunën se gati 10.000 njerëz janë urdhëruar të largohen brenda një jave.

“Situata po kontrollohet prej mbrojtësve të Ukrainës”, ka shtuar ai.

Ndërkohë, kryeministri polak, Donald Tusk, ka bërë të ditur se vendi i tij do të shpenzojë 2.3 miliardë dollarë për të forcuar kufirin lindor kundër “armiqve potencialë”.

Polonia është në kufi me Rusinë, Bjellorusinë dhe Ukrainën. Lufta në Ukrainë ka nisur më 24 shkurt të vitit 2022. Presidenti rus Vladimir Putin e quan luftën “operacion special ushtarak” për të çmilitarizuar Ukrainën. Perëndimi është përgjigjur ndaj Rusisë, duke goditur ekonominë e këtij shteti me sanksione të ashpra. Si pasojë e luftës kanë vdekur mijëra persona dhe miliona të tjerë janë zhvendosur nga shtëpitë e tyre./ REL

Continue Reading

Bota

Krim në familje/ Burri vret vjehrrën, plagos gruan dhe më pas i jep fund jetës

Një krim i rëndë ka ndodhur Radniçka në Bjellovar të Kroacisë. Pas njoftimit policia ka gjetur në një banesë dy persona të vdekur dhe një tjetër të palgosur rëndë, e cila ëhstë dërguar me urgjencë në spital ku po i jepet ndihma mjekësore.

Sipas asaj që raportojnë mediat kroate ngjarja ka ndodhur pas një konflikti familjar. Një burrë ka vrarë vjehrrën e tij, ka qëlluar më pas gruan të cilën ka kujtuar se ka vdekur, dhe më pas ka kryer vetëvrasje.

Autoritetet policore dhe të drejtësisë kroate kanë nisur hetimet rreth rastit tragjik dhe së shpejti do të dalin me njoftimin e parë rreth krimit.

Continue Reading

Bota

Implanti i parë dështoi, Elon Musk në kërkim të një vullnetari të dytë për instalimin e çipit të Neuralink në tru

Elon Musk ka bërë me dije se laboratori i tij i çipit të trurit ‘Neuralink’ është në kërkim të një pjesëmarrrësi të dytë njerëzor. Manjati i teknologjisë postoi në mediat sociale për të ndarë lajmin vetëm disa ditë pasi kompania e tij zbuloi se pacienti i parë ndonjëherë përjetoi një problem pas operacionit.

“Neuralink po pranon aplikime për pjesëmarrësin e dytë,” postoi Musk në X të premten. “Ky është implanti ynë kibernetik i trurit Telepathy që ju lejon të kontrolloni telefonin dhe kompjuterin tuaj vetëm duke menduar.”

Kompania neuroteknologjike e Musk në janar instaloi një implant truri tek Noland Arbaugh, subjekti i parë i testimit njerëzor, të cilin kreu miliarder i Tesla dhe X e shpalli si një sukses.

Teknologjia e Neuralink funksionon përmes një pajisjeje rreth madhësisë së pesë monedhave të grumbulluara, e cila vendoset brenda trurit të njeriut përmes operacionit invaziv, nga të cilat fijet janë një komponent kyç për mbledhjen e sinjaleve.

Një postim i kompanisë tha se temat që lidhnin implantin me trurin e Arbaugh kohët e fundit “u tërhoqën… duke rezultuar në një rënie të numrit të elektrodave efektive” dhe aftësisë së pacientit për të përdorur kursorin.

Ndërsa nuk ofroi asnjë shpjegim, kompania tha se bëri modifikime për ta bërë implantin më të ndjeshëm ndaj sinjaleve nervore. Ambicia është të shtohen aftësitë njerëzore, të trajtohen çrregullimet neurologjike si ALS ose Parkinson, dhe ndoshta një ditë të arrihet një marrëdhënie simbiotike midis njerëzve dhe inteligjencës artificiale.

Continue Reading

Bota

U qëllua 5 herë me armë zjarri, kryeministri i Sllovakisë Robert Fico ende në gjendje të rëndë

Kryeministri sllovak Robert Fico mbetet në gjendje të rëndë dhe përballet ende me rreziqe për ndërlikime, por gjendja e tij paraqitet e stabilizuar, thanë zyrtarët të shtunën, pas atentatit të së mërkurës.

Kryeministri 59-vjeçar, u qëllua të mërkurën pesë herë me armë zjarri. Sulmi tronditi Evropën dhe ngriti shqetësime për gjendjen e polarizuar politike në Sllovaki, një vend i Evropës Qendrore, me 5.4 milionë banorë.

Ndërkohë sot Gjykata e Specializuar Penale Sllovake vendosi që i dyshuari, i identifikuar nga prokurorët si Juraj C., të vazhdojë të qëndrojë në paraburgim nën akuzën për vrasje mbetur në tentativë.

Ministri i Brendshëm Matus Sutaj Estok tha të enjten se i dyshuar, i cili u ndalua në vendngjarje, kishte vepruar i vetëm duke shtuar se Juraj C. kishte marrë pjesë më parë në protesta anti-qeveritare.

 

 

Mediat lokale njoftuan se autori i dyshuar për sulmin, 71 vjeç, ka qenë më parë ish-punonjës sigurie në një qendër tregtare dhe autor i tre librave me poezi.

Gjykata vendosi që ai të mbetet në paraburgim në pritje të përfundimit të hetimeve për shkak të rrezikut që paraqet për t’u arratisur apo përfshirjes siç thane ndonjë aktivitet të mundshëm kriminal. Vendimi I gjykatës është objekt ankimimi.

Prej rikthimit të tij për herë të katërt si kryeministër tetorin e kaluar, zoti Fico ka ndryshuar shpejt politikën në atë që kritikët e opozitës e quajnë, një rrëmbim të pushtetit. Qeveria e tij ka reduaktuar mbështetjen për Ukrainën dhe po bën ndryshime tek transmetuesi publik, gjë që kanë ngritur shqetësime në raport me lirinë e medias./ VOA

 

 

Continue Reading

Bota

Lufta në Ukrainë/ 125 ushtarë të vrarë në Donbass në 24 orë

UKRAINA- Ushtarët e grupit taktik Lindor të Forcave të Armatosura Ruse kanë eliminuar 125 luftëtarë ukrainas në 24 orët e fundit në Donbass. Tass raporton këtë informacion, duke cituar deklaratat e zëdhënësit të grupit Alexander Gordeyev.

“Gjatë veprimeve aktive, ushtria përmirësoi pozicionet e tyre përgjatë vijës së frontit. Sulmet ajrore, zjarri artilerie, sisteme të rënda flakëhedhëse goditën pozicionet dhe pajisjet e Brigadës 128 të Mbrojtjes Territoriale të Ukrainës. Në afërsi të Makarovkës u shkatërruan 125 personel ushtarak të armikut, automjete luftarake të këmbësorisë, një raketë, pesë dronë me krahë fikse dhe dy depo municionesh.”, u tha në deklaratë.

Ndërkohë presidenti Volodymyr Zelensky ka paralajmëruar se sulmi në Kharkiv mund të jetë vala e parë e nisjes së një ofensive më të madhe nga Rusia.

Continue Reading
Advertisement

TRENDING