Connect with us

Aktualitet

Fikja e inceneratorit rrit ‘malin’ me plehra në Elbasan

Në prill të 2017-ës, kur nisi për herë të parë puna në inceneratorin e Elbasanit, qeveria mburrej se impianti do të shkulte ‘kancerin’ mjedisor duke prodhuar energji nga plehrat. Gjashtë vite më pas, Elbasani ndodhet në prag të një katastrofe mjedisore sepse inceneratori nuk punon, pavarësisht se harxhon miliona lekë. Edhe prodhimi i energjisë së gjelbër i ngjan një ëndërre të largët. Prej muajit dhjetor impianti i përpunimit të mbetjeve në Elbasan ka kaluar në remontin e rradhës. Mbetjet e bashkive të qarkut që po grumbullohen pranë landfillit po lartësojnë malin e plehrave të patrajtuara. Për ekspertët e mjedisit situata është alarmante dhe kërkon ndërhyrje të menjëhershme.

Në mars të vitit 2015, në anë të ish kombinatit metalurgjik në Elbasan nisi puna për ndërtimin e impiantit të parë të përpunimit të mbetjeve dhe prodhimit të energjisë në Shqipëri.

Sipas qeverisë inceneratori do t’i jepte zgjidhje mbledhjes dhe grumbullimit të mbetjeve dhe do të prodhonte energji të gjelbër përmes trajtimit teknologjik të tyre.

“Është një impiant që vendoset për herë të parë në vendin tonë, por që me këtë vendosje përbën edhe themelin për të transformuar rrënjësisht të gjitha marrëdhëniet me mjedisin në hapin e tyre të parë, marrëdhënia me mbeturinat, me plehrat që 20 e kusur vite e mbyten Shqipërinë, dolën jashtë çdo kontrolli dhe që ne kemi vendosur t’i kthejmë nga një burim ndotjeje dhe kanceri në një burim energjie”, shprehej kryeministri Edi Rama, në nisje të punimeve për impiantin që parashikohej se do të prodhonte rreth 17 250 MËh energji në vit kur të vihej në punë.

Dy vite më vonë, kryeministri bashkë me disa zyrtarë të tjerë të lartë u rikthye në Elbasan për të përuruar fillimin e punës së impiantit.

Mesditën e 18 prillit 2017, kreu i qeverisë mes qindra pjesëmarrësve inaguroi inceneratorin e Elbasanit – të parën vepër të përpunimit të mbetjeve dhe prodhimit të energjisë në Shqipëri.

“Nga fusha e plehrave që digjeshin në qiell të hapur e helmonin gjithë qytetin, në fushën sanitare të standardeve europiane ku mbetjet shfrytëzohen për prodhim energjie.”, theksonte kryeministri gjatë ceremonisë përuruese.

Gjashtë vite më vonë…
Inceneratori i Elbasanit i kushtoi buxhetit të shtetit 26 milionë euro dhe është më i vogli mes tre impianteve të planifikuara. Aktualisht, ky impiant është i vetmi që ka përfunduar nga tre kontratat e kushtueshme të partneritetit publik privat të qeverisë shqiptare, që po hetohen për korrupsion dhe pastrim parash nga Prokuroria e Posaçme, SPAK.

Pavarësisht propagandës për teknologjinë dhe zgjidhjen që do të ofronte në përpunimin e mbetjeve, në këto gjashtë vite impianti nuk ka dhënë rezultatet e premtuara.

Të dhënat e siguruara nga Faktoje tregojnë se inceneratori është ndezur me hope duke zhbërë premimin madhor për rilindjen mjedisore të Elbasanit që ka rritur malin me mbetje të patrajtuara.

“Në vitin 2023 ndezja e Impiantit është realizuar në muajin Prill dhe proçesi i fikjes është realizuar në Dhjetor të vitit 2023. Aktualisht Impianti është në remont.”, i tha Faktoje kompania publike Eco-Elb që administron inceneratorin prej dhjetorit të vitit 2021 (përmes një kontrate qiraje me Agjencinë e Administrimit të Pasurive të Sekuestruara dhe Konfiskuara, AAPSK.)

Prej 21 dhjetorit të vitit të kaluar inceneratori i Elbasanit fiku turbinat dhe kaloi përsëri në remont, por kompania EcoElb nuk na dha asnjë shpjegim se çfarë e shkaktoi defektin dhe sa kushton riparimi i tij. Po ashtu, pa përgjigje mbetën edhe pyetjet se kur do të vihej në punë inceneratori dhe çfarë do të bëhet me malin e mbetjeve të patrajtuara në landfill kur të rindizen turbinat.

Mal me mbetje buzë Shkumbinit

Prej katër muajsh të gjitha mbetjet e bashkive të qarkut Elbasan që po depozitohen në landfill nuk po trajtohen, duke krijuar një mal me plehra që po rrezikojnë një krize të re mjedisi në Elbasan.

“Sot për sot, atje ndotja hidhet në lumin Shkumbin dhe shkon deri në detin Adriatik sepse gjithë mbetjet, rrjedhjet, shkojnë në lum sepse s’kanë asnjë mbrojtje. Pa asnjë lloj trajtimi paraprak, gropat janë mbushur dhe janë kthyer në male.”, argumenton për Faktoje Ahmet Mehmeti, ekspert i ccështjeve mjedisore.

“Një gropë e zezë financiare që u kthye në një mal të zi që është vetëm burim të këqijash.”, vijon më tej ai, duke shtuar se malet me plehra janë rrezik potencial për shpërthime zjarresh, me apo pa dashje.

Për biologun Olsi Nika situata e krijuar me mbetjet në Elbasan është një “Emergjencë ekologjike”.

“Do bëhën male të tëra me mbetje, nuk do të digjen për 1001 arsye (jo nën hetim, jo korrupsioni, jo defekt, jo avari). Nuk do digjen sepse aty nuk është menduar kurrë për një proces incenerimi, aty është menduar për skemën që ka dalë nëpër media. Dhe atëherë do të bëhet emergjencë e vërtetë ekologjike.”, paralajmëron Nika nga Eco Albania.

Vitin e kaluar, impianti i Elbasanit ka pranuar nga Bashkitë e Qarkut një sasi mesatare mujore mbetjesh prej 3 936 ton në muaj, apo 47 mijë ton me mbetje.

“Sasia mesatare ditore e mbetjeve që mbërrin në Impiant është 140 ton në ditë dhe kur Impianti është në funksion incenerohet një sasi mesatare ditore e mbetjeve prej 90 ton në ditë.”, bën të ditur kompania Eco-Elb që administron inceneratorin.

Energjia e gjelbër, një ëndërr në sirtar
Qeveria premtonte se kur inceneratori i Elbasanit të vihej në punë, nga përpunimi i mbetjeve do të prodhohej rreth 17 250 MWh energji në vit. Por të dhënat e siguruara nga Faktoje tregojnë se sasia e energjisë së prodhuar nga inceneratori i Elbasanit në këto vite rezulton larg premtimit publik.

“Zëvendësuan riciklimin me gënjeshtrën e prodhimit të energjisë. Pra merren fondet, por puna s’bëhet duke shkaktuar dëm shumëfish, si financiar si mjedisor.”, thotë eksperti i mjedisit Ahmet Mehmeti.

Enti Rregullator i Energjisë bën të ditur për Faktoje se vitin e kaluar centrali prodhues i përpunimit të mbetjeve urbane në Elbasan nuk ka prodhuar energji elektrike.

“Nga raportimet e OSSH sha dhe FTL sha/ OSHEE Group sha deri më tani në ERE, rezulton se Centrali prodhues i përpunimit të mbetjeve urbane të Qarkut Elbasan i shoqërisë “ECO – ELB” sh.a për vitin 2023 rezulton se nuk ka lëvruar energji elektrike në rrjetin e shpërndarjes së energjisë elektrike.”, pohon ERE.

Ndërsa gjatë vitit 2022, inceneratori ka lëvruar 6,792 MWh energji elektrike, sasi kjo që nuk përputhet me atë që deklaron kompania Eco-Elb që administron inceneratorin.

“Sasia e energjisë së prodhuar përgjatë vitit 2022, është 75,9 MWh.”, i tha Eco-Elb Faktojes.

Bashkëjetesë me inceneratorin …
Pranë impiantit të përpunimit të mbetjeve në Elbasan jetojnë dhjetra familje. Biseda me disa prej tyre është e vështirë. Janë të shqetësuar por njëkohësisht të frikësuar për t’i ndarë hallet e përditshme me median.

“Si i ndezur, si i fikur për ne situata është si mos më keq. Në verë i mbyllim dritaret sepse era e plehrave bëhet e padurueshme.”, shprehet një banore e zonës, teksa drejton me gisht malin me plehra që e ka përballe me shtëpinë.

I vetmi që pranoi të fliste ishte kryeplaku i zonës. Jashar Muçin e takuam teksa punonte tokën përpara shtëpisë. Pensionisti na tregon se bashkëjetesa me inceneratorin bëhet e vështirë kur impianti është jashtë funksionit.

“Kur impianti është i ndezur nuk kemi ndonjë problem, është pastër. Por tani është jashtë funksioni dhe shihe vet.”, thotë ai teksa biseda na ndërpritet nga një makinë me mbetje që po shkonte drejt landfillit.

“E shikon këtë makinë që po kalon?! Këtu nuk pushojnë makinat e plehrave, ditë e natë. Vijnë nga i gjithë qarku.”, vijon më tej Muçi.

Jashari i mban mend mirë premtimet e qeverisë kur nisi puna për impiantin.

“Do rritej punësimi në zonë, do shpëtonim nga plehrat, do prodhohej energji nga e cila do ngroheshim ne dhe do bënim sera… eh sa gjera do bëheshin po s’i shohim…”, shpotit ai në fund të bisedës. /FAKTOJE.AL

Aktualitet

Nga Edlira Devolli Leka: Vetëvr*asja e nënës me tre fëmijët kërkon diskrecion

Nga Edlira Devolli Leka
Ngjarja tragjike e vrasjes se tre femijeve dhe vetvrasjes se nenes kerkon respekt dhe diskrecion.
Verej se nje pjese e mire ka drejtuar gishtin nga nena edhe se ajo nuk mundi te gjente “drejtesine e pretenduar” sa ishte gjalle, e nuk ka ze te mbrohet tashme.
Per nje gje bie dakord, se eshte krim, por kurr se e shkaktoi nena sepse nenat nuk jane kriminele.
Disa nga deshmite mbi kete ngjarje megatragjike jane:
👉🏻“Iu betua mbi varrin e te atit se nuk do e tradhetonte me” tha babai i te ndjeres.
👉🏻“Ishte larguar ne Itali dhe i shoqi i’u lut te kthehej dhe i premtoi besnikeri”.
👉🏻“Kishte dhune sistematike fizike e psikologjike”.
👉🏻“Ik nga shtepia bashke me femijet, nderkohe nuk i firmoste prokuren per te miturit qe te emigronte”
👉🏻“Merrte antidepresiv” dhe “femijet nuk e linin asnje moment vetem se kishin frike mos largohej”
👉🏻“E pa te shoqin me nje 17 vjecare ne makine” ishte deshmia perfundimtare ajo qe i dha shtysen e fundit.
Te gjithe qe dhane deshmite, pane punet e tyre.
Te gjithe ata qe e fajesuan per aktin, do i’a drejtonin gishtin per se gjalli.
Nuk justifikoj asnje veprim qe heq jeten, por nuk kam ndare asnjehere mendimin se faji eshte te viktima.
Nese vazhdojme te drejtojme gishtin nga me i dobti, nga i pamunduri, nuk do i ndihmojme te tjerat qe jane ne te njejten situate.
Duhet te pranojme se kultura shpeshhere eshte bashkefajtore, pse jo gjithmone…
Ka shume qe nuk degjojne e nuk shohin, por ka edhe te tjere qe ofrojne ndihme!
Te dashura nena, gra e vajza, telefononi per ndihme policine, kerkoni ndihme qofte te psikologet ne shkollen ku studjojne femijet tuaj. Mos ndalni asnje moment duke kerkuar ndihme e drejtesi pasi jeta juaj eshte e shenjte, do dali dikush t’ju degjoje e t’ju ndihmoj.
P.S ” Nuk kishte se si te gjendej trupi i nenes para femijeve te saj. Ajo eshte nene edhe se e vdekur nuk mund t’i linte vetem as ne fund te Bunes engjujt e saj!
Shpresoj te prehen ne lulet e parajses! 🙏
Continue Reading

Aktualitet

Aksion policor/ Zbulohen një “shtëpi bari” dhe pajisje për prodhim kriptovalutash, shoqërohen 4 persona

Policia e Tepelenës ka ndërmarrë ditën e sotme një aksion në zonën e Kurveleshit pas disa informacioneve për prezencë të bimëve narkotike.

Mësohet se autoritetet kanë zbuluar një ambient të mbyllur ku ishin isntaluar drita për rritjen e kanabisit si edhe sende të tjera të përshtatura për rritjen e bimëve.

Raportohet se deri më tani janë zbuluar më shumë se 230 rrënjë kanabisi, ndërsa policia ka shoqëruar në Komisariatin e Tepelenës 4 persona.

Një prej tyre dyshohet se është drejtuesi i veprimtarisë së paligjshme, ndërsa autorietetet vijojnë aksionin për verifikimin e personave të tjerë.

 

 

Gjithashtu gjatë kontrolleve të policisë në një tjetër banesë në Tepelenë janë zbuluar edhe pajisje për prodhimin e kriptovalutave.

Policia ka evidentuar faktin se në këto tri mjedise ka patur mbifaturim të energjisë elektrike çka ka nxitur dyshimet për përdorimin e tyre për veprimtari të jashtëligjshme.

Continue Reading

Aktualitet

‘Dyshime për pastrim parash’/ Lala: SPAK po heton intensivisht kullën “Mali i Tiranës

Klodiana Lala ka deklaruar se kulla “Mali i Tiranës” është duke u hetuar intensivisht nga SPAK dhe se ka dyshime për pastrim parash dhe shpërdorim detyre.

Kujtojmë se kjo është kulla që ngjalli mjaft debate pak kohë më parë, pasi edhe opozita nuk e denonconce publikisht, ndërkohë gazetari Mero Baze hodhi akuza se pas saj qëndron edhe djali i Sali Berishës, Shkëlzen Berisha, nëpërmjet një biznesmeni.

“SPAK po heton intensivisht për kullën “Mali i Tiranës”. Kam përgjigje zyrtare, ka hetim për pastirm parash dhe shpërdorim detyre. Shumë çështje që nuk fliten, sepse janë në fillime, edhe unë has vështirësi për ti raportuar. Të kesh fakte duhet punë titanike, e dini sa çështje mbulojmë. Kjo është një nga rastet që SPAK të na tregojë, nëse nuk është i ngecur në atë rrjetën e politikës dhe biznesit”, tha Lala.

Gazetarja foli edhe për disa çështje të lidhura me politikën që SPAK po heton aktualisht.

“Kemi hetimet për koncesionet në Shëndetësi. Janë 300 dëshmitarë vetëm te koncesioni i Check Up. Duhet një vit vetëm për të pyetur dëshmitarët.

Kemi një zv.kryeministër në arrati. Kemi kryetar bashkie në detyrë të thirrur. Nuk dua ta ndaj është Berisha, Meta apo Veliaj, por kur SPAK siguron prova, nuk duhet ndarë e majtë apo e djathtë. Nëse ka prova që i mbërthen, për mua janë në rregull.

Tjetra, kemi hetim të çelur ndaj Ilir Beqajt, zoti Beqaj ka patur ndikim shumë të madh brenda prokurorisë së posaçme. Ka patur grupime që kanë tentuar ta shpëtojnë. Ai ka dyshime për abuzime me fondet e SASPAK. Por ka edhe një çështje të re për zotin Beqaj. Ndërkohë, sot që flasim ke hetime pafund që përfshin zyrtarë të lartë. Nëse ndalemi te inceneratorët, SPAK duhet të hetonte si grup të strukturuar kriminal. Duhet të thërriste kryeministrin e vendit zotin Rama.

Por, sido që të shkojë, fakti që prokuroria edhe pse me vonesë po thërret njerëz që deri dje, edhe ne mediat, e mban mend kur bëra një kronikë per Veliajn, që mora sistemin TIMS dhe u ula, për të bërë një analizim? Veliaj më diltë duke mbjellë pemë dhe pastaj më rezultonte në Hollandë dhe Vienë. Ajo që më ka trishtuar shumë, nuk ishte problemi që po flitej për Erion Veliaj, nuk thoshte njeri kanë dalë këto të dhëna, nuk shqetësohej njeri , por thoshin qenka kujtuar një gazetare”, tha Lala.

Continue Reading

Aktualitet

Dosja e mashtrimit/ Si u zhyt Banka e Shqipërisë në skandalin e kredive

Nga Klodian Tomorri

Në 18 gusht të vitit 2015, një shoqëri e quajtur Micro Credit Albania bleu 22 milionë euro kredi të këqija nga banka Procredit. Çmimi i blerjes ishte sa 2.7 për qind e vlerës së kredive. Një muaj më vonë, e njëjta shoqëri bleu dhe 540 mijë euro të tjera kredi të këqija nga subjekti Vision Fund. Por të gjitha këto operacione zhvilloheshin në fshehtësi të plotë dhe aryeja për këtë ishte shumë e fortë. Micro Credit Albania nuk kishte liçencë për të blerë kredi, ndërsa Shqipëria nuk kishte ligj, që lejonte shitjen e kredive të këqija.

Micro Credit Albania ishte një kompani e licencuar nga Banka e Shqipërisë në 27 shkurt të vitit 2015 si institucion financiar mikrokredie. Baza ligjore për veprimtarinë e këtyre institucioneve qe miratuar me një rregullore të posaçme të Këshillit Mbikqyrës të BSH që në janar të vitit 2013 me firmën e ish guvernatorit Adrian Fullani. Në rregullore thuhej shprehimisht; “Institucionet financiare të mikrokredisë kanë si objekt të tyre vetëm kredidhënien dhe shërbimet këshilluese për veprimtarinë e kredidhënies.”

Pra sipas ligjit të asaj kohe, institucioneve të mikrokreditit u lejohej vetëm dhënia e mikrokredive deri në shumën maksimale 600 mijë lekë dhe asnjë aktivitet tjetër, aq më tepër blerja e kredive të këqija. Me pak fjalë, të gjitha transaksionet e shitblerjeve të kredive të këqija ishin një veprimtari në kundërshtim me ligjin, e cila vazhdoi për muaj të tërë.

Por në vend që të bllokonte veprimtarinë e paligjshme dhe të kallëzonte personat përgjegjës për ndjekje penale, Banka e Shqipërisë ndryshoi ligjin post factum duke tërhequr edhe Këshillin Mbikqyrës në paligjshmëri.

Implikimi i Këshillit Mbikqyrës

Në 30 mars të vitit 2016, kur kishin kaluar mbi 6 muaj nga koha që Micro Credit kishte blerë kreditë e para të këqija, Këshilli Mbikqyrës i Bankës së Shqipërisë ndryshoi rregulloren “Për liçencimin dhe ushtrimin e veprimtarisë nga instititucionet financiare jobanka”. Në pikën 2 të kësaj rregullore u shtua fjalia se “blerja e kredisë do të konsiderohet si një nga format e kredidhënies”.

Edhe pse kjo ishte vetëm një fjali e shkurtër, shndërrimi i saj në ligj i hapi rrugën një prej mashtrimeve më të mëdha financiare në historinë e Shqipërisë. Atë të zhvatjes së 100 mijë qytetarëve shqiptarë me kredi grabitqare dhe tjetërsimit të pronave për dhjetra mijë familje anembanë Shqipërisë. Një skemë grabitje, e cila vlerësohet se arrin në mbi 200 milionë euro.

Nuk dihet nëse Këshilli Mbikqyrës i kohës ishte në dijeni se në treg kishin ndodhur sakaq blerje masive të kredive të këqija nga shoqëria Micro Credit Albania apo u shty në ligjërimin e krimit nga krahu ekzekutiv i Bankës pa patur informacion të plotë se çfarë po votonte. Këtë me shumë gjasa do ta zbulojnë hetimet e SPAK. Megjithatë edhe me ndryshimin e rregullores paligjshmëria nuk ishte mbuluar tamam. Duhej edhe një lëvizje tjetër, tashmë për të ligjëruar MCA-në,e cila nuk vonoi.

Në 9 maj të vitit 2016 Banka e Shqipërisë revokoi liçencën e Micro Credit Albania si institucion financiar mikrokrediti dhe po në të njëjtën ditë e liçencoi atë si subjekt financiar jobankë. Kjo liçencë i jepte ligjërisht të drejtën Micro Credit Albanias që të blinte kredi të këqija edhe pse kompania kishte mbi 6 muaj që e bëntë këtë veprimtari në paligjshmëri.

Krimi pjell krim

Një aferë e nisur në mënyrë të paligjshme nuk mund të prodhojë gjë tjetër përveçse krim. Menjëherë pas liçencimit nga BSH, Micro Credit Albania bleu edhe 80 milionë euro të tjera kredi të këqija nga bankat private duke e çuar shumë totale në plot 100 milionë euro.

Por ndërsa Banka e Shqipërisë lëvdohej se masat e saj po ulnin kreditë e këqija në sistemin banker, mbi 100 mijë familje shqiptare u hodhën në kthetrat e një skeme kriminale mashtrimi. Nuk kaloi shumë dhe në ministrinë e Drejtësisë mbërritën me qindra ankesa nga qytetarë, të cilët ishin mashtruar dhe zhvatur në mënyrë të pamëshirshme nga Micro Credit Albania deri në rrënimin e familjeve të tyre.

Teksa ankesat nga qytetarët sa vinin e shtoheshin, ministria e Drejtësisë u detyrua të hapte një hetim mbi atë se çfarë po ndodhte. Hetimi gjeti fakte tronditëse të një skeme të mirëfilltë kriminale. Pas tij, Etilda Gjoni përpiloi një kallëzim penal prej 700 faqesh, të cilin e dorëzoi në prokurori dhe në Bankën e Shqipërisë.

Por pavarësisht gjetjeve tronditëse, as prokuroria dhe as Banka e Shqipërisë nuk vepruan duke i hapur rrugën skemës më të madhe të mashtrimit dhe tjetërimit të pronave në historinë e tregut financiar në Shqipëri, përjashto piramidat e vitit 1997.

Hezitimi i Bankës së Shqipërisë për të vepruar sipas prokurorisë së Tiranës dhe ligjerimi nga ajo i veprimtarise se paligjshme te Micro Credit Albania krijon dyshime të forta për shpërdorim detyre në nivelet më të larta drejtuese të Autoritetit Qëndror Monetar të vendit. Për këtë arsye prokuroria e Tiranës i kërkoi zyrtarisht SPAK të marrë nën hetim guvernatorin e Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko./ Kapitali.al

Continue Reading

Aktualitet

Turistja gjermane humb jetën në Vlorë, ja çfarë dyshohet

Një 41-vjeçare ka ndërruar jetë ditën e sotme në Zvërnec të Vlorës.

Policia bën me dije se turistja gjermane ishte duke pushuar në një kamping në Zvërnec dhe dyshohet se ka ndërruar jetë për shkaqe natyrale.

“Rreth orës 14:00, në spitalin rajonal të Vlorës, është dërguar pa shenja jete shtetasja gjermane L. K., 41 vjeçe. Nga veprimet e para hetimore dyshohet se kjo shtetase e ka humbur jetën për shkaqe natyrale, ndërkohë që pushonte në një kamping në Zvërnec. Grupi hetimor vijon punën për përcaktimin e shkakut të humbjes së jetës”, njofton policia e Vlorës.

Continue Reading
Advertisement

TRENDING