Në Bruksel po përgatitet një raport për përmbushjen e kërkesave të parashtruara para Kosovës për të de-përshkallëzuar situatën në veri, nga e cila do të varet nëse Bashkimi Evropian do t’i heqë sanksionet ndaj Prishtinës të vendosura qershorin e kaluar. Lidhur me këtë, diplomati serb  Sreçko Gjukiç tha se masat ndëshkuese të BE-së as nuk e kanë prekur  qeverinë në Prishtinë dhe se ato janë më shumë retorike sesa sanksione reale politike dhe ekonomike.

“Ata bëjnë thirrje që Kurti të pranojë një dialog konstruktiv, megjithatë ai është kokëfortë dhe asnjë sanksion apo kërcënim me sanksione nuk i ndihmon ata ne Perendim. Duket se e vetmja gjë që ndihmon ne kete situate, është kur amerikanët ta largojnë nga pushteti apo dhe ta detyrojnë te shkojë në zgjedhje të reja” – deklaroi Gjukiç duke shtuar se tani Kurtit po i shkojnë njoftime se mund të hiqen sanksionet dhe kjo do të thotë se ai nuk duhet të ndryshojë qëndrim.

“Është më shumë një histori që është nisur për t’u folur dhe nuk ka asgjë të vërtetë pas saj. Së pari, këtu është problemi: çfarë duhet hequr prej tij dhe së dyti, nëse i heqin masat, atëherë ky është një shpërblim për të, sepse asgjë nuk është bërë, për shembull për asociacionin, dinarin, çështjet e sigurisë…” – theksoi diplomati serb.

I pyetur nëse njoftimi për heqjen e sanksioneve ndaj Kosovës është një përpjekje për të rënë dakord Kurti për një lloj bashkëpunimi, pasi javën e ardhshme Komiteti i Ministrave të Këshillit të Evropës pritet të votojë kërkesën e Kosovës për t’u pranuar në atë organizatë, ai u shpreh se

ka mundësi që dikush ka menduar se në këtë mënyrë do ta shtyjë Albin Kurtin të bëjë diçka që nuk e ka bërë më parë, por ky është një presion shumë i dobët apo dhe shantazh I tillë për diçka të madhe që duhet të bëjë, dhe për të krijimi i asociacionit është një gjë jashtëzakonisht e madhe.

“Është si një lojë macja me miun dhe nuk besoj se do të jetë vendimtare as për Këshillin e Evropës as per asociacionin dhe për të gjitha lëvizjet e tjera që presin ata diku, derisa Kurti të paralajmërohet realisht në mënyrë më të drejtpërdrejtë nga fuqitë e mëdha: Nuk ka Keshill Europe pa asociacion dhe paskesaj te shkohet në zgjedhje ne Kosovë” – potencoi Gjukiç.

Si rrallë herë nga ndonjë zyrtar i Qeverisë së Kosovës, Jeton Zulfaj, këshilltari i Kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, e ka pranuar që Marrëveshja e arritur në Bruksel në mes Albin Kurtit dhe presidentit serb, Aleksandër Vuçiç, për rrugën drejt normalizimit të raporteve mes dy shteteve ishte një hap mbrapa për Kosovën.

Zulfaj kujtoi se kur kishin ardhur në Qeveri, qëndrimi edhe i Shteteve të Bashkuara të Amerikës, Joe Biden, ishte njohje reciproke në qendër, por u bë kompromis dhe marrëveshja u arrit për “njohje de facto”.

“Ju e dini, kishim qëndrimin e presidentit të SHBA-ve për njohje në qendër dhe njohje reciproke në qendër ndërkohë që kaluam te njohja de facto. Edhe kjo ishte një lëvizje le të themi mbrapa, por një kompromis për marrëveshjen të cilën ata na e sollën si një marrëveshje kompromisi”, pohoi këshilltari i Kurtit.

Përkundër këtij kompromisi të bërë nga Qeveria e Kosovës, Zulfaj tha se tani as kjo nuk po mjafton, sepse po kërkohet zbatim selektiv i neneve brenda marrëveshjes dhe shtoi se Kosova “ka interes nga normalizimi i marrëdhënieve” me Serbinë.

“Pra duhet të ndodhë normalizimi, sepse Serbia është fqinj verior dhe marrëdhëniet normale mes Republikës së Kosovës dhe Serbisë i kontribuojnë edhe fqinjësisë së mirë edhe paqes dhe stabilitetit në rajon, por edhe rrugëtimit më të shpejt drejt Bashkimit Evropian” – deklaroi Zulfaj

“Para tri viteve presidenti amerikan, Joe Biden, në një letër dërguar presidentes së sapo zgjedhur të Kosovës, Vjosa Osmani, i thoshte asaj se SHBA-të kërkojnë një marrëveshje gjithëpërfshirëse e përfundimtare, në të cilën njohja e Kosovës nga ana e Serbisë të ishte në themelin e saj.

Këtë kërkesë zoti Biden ia bëri asokohe edhe presidentit të Serbisë, Aleksandër Vuçiç. Të dy presidentëve u kërkoi marrëveshje sa më të shpejtë me bazë njohjen e pavarësisë dhe shtetësisë së Kosovës. Presidenti amerikan kërkoi gjithashtu kompromisin e të dy palëve. Dhe gjithkush beson edhe sot se “kompromisi” për Kosovën do të thoshte krijimi i Asociacionit, bazuar në Kushtetutën e vendit, siç e ka përsërit vazhdimisht ambasadori amerikan në Prishtinë, Hovenier.

Po çfarë ndodhi më pas? Gradualisht diplomatët amerikanë filluan ta heqin nga diskursi i tyre njohjen de jure të shtetit të Kosovës nga ana e Beogradit. Madje ata, përveç ambasadorit amerikan në Kosovë në fillim, nuk e përmendën më njohjen. Mesa duket udhëheqësit serbë të Beogradit e kundërshtuan fort kërkesën e presidentit Biden për njohjen e Kosovës. Lobuan gjithashtu me të gjithë fuqinë diplomatike e financiare që të hiqej nga fjalori diplomatik, së paku “njohja de jure”! Dhe ia arritën kësaj” – keshtu shkruan ne nje postim editorial profesor doctor Enver Bytyçi.

Sipas tij, kërkesa e presidentit Biden u mor nga Kosova si premtim amerikan për njohjen e pavarësisë së saj, por ndërkaq ndodhi e kundërta. Ishin pikërisht emisarët e Biden, Palmer dhe Escobar që fillimisht hoqën dorë nga “njohja de jure” e shtetit të Kosovës nga ana e Serbisë dhe në fund hoqën dorë edhe nga kërkesa e Marrëveshjes së Brukselit për “njohjen de facto” të këtij shteti.

“Escobar fillimisht foli si guvernator i Kosovës, kur tha se “Nëse Asociacionin nuk e formon Kurti, atëherë do ta formojmë ne”! Por nuk i tha presidentit të Serbisë, se “Nëse ju nuk e njihni de facto Kosovën  sipas Marrëveshjes së Brukselit dhe Aneksit të Ohrit, atëherë do ta bëjmë ne për ty” – ka theksuar Bytyçi duke potencuar: –

“Borrell, Lajçak dhe Escobar i serviren Kurtit dhe Vuçiç-it marrëveshjen dhe aneksin në shkurt-mars 2023, por Vuçic tha se “Nuk firmos, sepse kam dorën e djathtë të sëmurë dhe kjo dorë nuk shërohet së paku edhe për katër vjet”! Kurti kërkoi në moment të firmosej marrëveshja, si dhe aneksi. Në këto dokumente thuhet se “Nuk mund të përdoret asnjë pengesë për zbatim, duke spekuluar me kushtëzime, ti zbato këtë, pastaj unë po zbatoj këtë pikën tjetër të marrëveshjes”! Gjithçka u sanksionua në pajtim me të dy palët”

Kujtojmë se megjithatë, dy vendet që morën autorësinë e Marrëveshjes së Brukselit dhe Aneksit të Ohrit, përkatësisht Gjermania dhe Franca, plus Italia, kanë kushtëzuar tani pranimin e Kosovës në Këshillin e Evropës me formimin e Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe në Kosovë.

“Pra kanë shkelur mbi atë marrëveshje dhe aneksin e saj, të cilat i kanë formuluar vetë dhe i kanë ofruar për zbatim të detyrueshëm për të dy palët. Më e keqja është se në qershor 2023 të dy ato dokumente janë njohur si të detyrueshme për t’u zbatuar nga ana e kryetarëve të shteteve dhe kryeministrat e 27 vendeve anëtare të Bashkimit Evropian. Atëherë u tha se me këtë vendim të KE-së, marrëveshja dhe aneksi janë të detyrueshëm njësoj për Serbinë dhe për Kosovën” – ka shkruar Bytyçi duke theksuar se

bazuar në këto parime dhe dokumente Albin Kurti u zotua për formimin e Asociacionit, bazuar në marrëveshjen e Brukselit dhe aneksin i Ohrit, duke i zbatuar në mënyrë integrale. Ndërsa kryeministrja e Serbisë, Anna Brnabic, i dërgoi letër para gjashtë muajsh këtij Këshilli Europian, në të cilën thoshte se “Serbia nuk do të pranojë dhe lejojë që Kosova të pranohet në organizatat ndërkombëtare, përfshirë OKB në”………………

Ashtu si Vojisllav Shesheli, Sllobodan Millosheviçi, Karagjiçi e Mlladiçi mbrojtën politikën e viteve 1990 në Hagë, edhe presidenti aktual i Serbisë Aleksander Vuçic është duke mbrojtur të njëjtën politikë, një politikë fatale, politikën më të turpshme në historinë e Serbisë.

Kështu vlerëson Drashko Bjelica, profesor në pension i Fakultetit Filozofik të Nishit pak ditë pasi Vuçiç njoftoi se javën e ardhshme në Nju Jork do të bëjë thirrje për mosmiratimin e rezolutës së Srebrenicës.

“Po të ishte student kaq i mirë, pse nuk e zgjodhën asistent, do të kishin bërë një vepër të mirë, do ta kishin shpëtuar Serbinë dhe të gjithë qytetarët e Serbisë” – tha Bjelica, i cili ishte serbi i parë që foli për krimet e luftës në vitet 1990.

Pavarësisht pretendimeve të ndryshme të qeverisë aktuale serbe, në tekstin e propozuar të Rezolutës, e cila shpall 11 korrikun si Ditën Ndërkombëtare të Përkujtimit për gjenocidin e kryer ndaj boshnjakëve në Srebrenicë, nuk përmendet asnjë lloj përgjegjësie e asnjë kombi apo shtetit, por, ndër të tjera, bëhet thirrje për dënimin pa rezerva të gjenocidit dhe dënon veprimet që lavdërojnë të dënuarit për krime lufte, krime kundër njerëzimit dhe gjenocid.

“Edhe pse jeni besimtarë, politikanë, pushtetarë, gazetarë, sportistë, artistë, shkencëtarë, filozofë, jini njerëzorë! Kjo që po bëni është blasfemi?! Askush perms rezolutes nuk e komprometon kombin si nacionalitetet, besimtarët e fesë, gazetarët e gazetarisë, shkencëtarët, artistët e artit, filozofët e filozofisë… Gjithçka ne Serbi është shurdh e verbër, vetëm mendja sheh dhe dëgjon gjithçka” – deklaroi Drashko Bjelica

Patriarku serb Porfirie nuk e ka pritur aspak mirë vendimin e Ministrisë së Jashtme të Kosovës për t’i refuzuar kërkesën për të vizituar sot Patriarkanën e Pejës.

Pasi autoritetet e Prishtinës ia ndaluan hyrjen kreu i Kishës Ortodokse Serbe reagoi përmes llogarisë tij në Instagram, duke e cilësuar Kosovën, shtëpinë e tij.

“Të gjitha dyert e kësaj bote janë të hapura për mua, ashtu si dyert tona janë të hapura për të gjithë, vetëm dera e shtëpisë sime, Patriarkanës së Pejës, është e mbyllur dhe nuk më lejojnë të hyj”, shkruan ai.

Më tej, Porfirie ngre dyshime për mënyrën si trajtohen serbët në Veri, duke marrë parasysh faktin që një figure të lartë si ai, Kosova i ndalon hyrjen.

Unë u them atyre të durojnë sepse kushdo që do të durojë deri në fund do të shpëtohet. Nëse ata i mbyllën dyert e Patriarkanës së Pejës për Patriarkun serb, është e sigurt se nuk mund ta mbyllin dashurinë tonë dhe qëllimet tona të mira. Është e sigurt që për ne, veçanërisht në Kosovë dhe Metohi, qielli është i hapur dhe do t’i hapë të gjitha dyert që i ka mbyllur e keqja.”