Sipas televizionit shtetëror iranian, një nga helikopterët që mbante Ebrahim Raisi dhe ministrin e Jashtëm kreu një “ulje emergjente për shkak të kushteve të vështira të motit”. Është thirrur një mbledhje urgjente e Këshillit të Sigurimit

Irani, një helikopter me Presidentin Raisi u përfshi në një aksident

Mediat iraniane raportojnë se një mbledhje urgjente e Këshillit të Lartë të Sigurisë Kombëtare do të ishte thirrur në prani të liderit suprem, Ali Khamenei: një mundësi e mohuar, për momentin, nga gazeta Tehran Times. Zëdhënësi i qeverisë, Ali Bahadori Jahromi, tha se nënkryetari Mohammad Mokhber po udhëton për në Tabriz me anëtarët e tjerë të ekzekutivit. Presidenti amerikan Joe Biden është thirrur në Shtëpinë e Bardhë për një konferencë urgjente.

Vendi i aksidentit

Lajme kontradiktore

Fillimisht, agjencia iraniane Mehr (e cituar edhe nga Tass e Rusisë) tha se presidenti iranian Ebrahim Raisi nuk u lëndua dhe do të rifillonte udhëtimin e tij në tokë, por më pas e fshiu këtë përditësim. Ministri i Brendshëm vazhdon të thotë se nuk ka detaje dhe është në pritje të informacioneve të drejtpërdrejta nga shpëtimtarët, ndërsa një agjenci tjetër e regjimit, Fars, fton iranianët të luten për presidentin. Gazetat lokale, megjithatë, deri më tani kanë dhënë “rindërtime kontradiktore” të asaj që ndodhi dhe është e vështirë të gjesh konfirmim zyrtar.

Ajo që dihet deri tani

Raisi po udhëtonte në provincën iraniane të Azerbajxhanit Lindor, ku u takua me Presidentin e Azerbajxhanit Ilham Aliyev në orët e fundit për të përuruar një digë në kufirin midis dy vendeve. Aksidenti me sa duket ka ndodhur në afërsi të Jolfas, një qytet që ndodhet afër kufirit midis Iranit dhe Azerbajxhanit, rreth 600 km në veri-perëndim të kryeqytetit iranian, Teheranit.

Ministri i Brendshëm iranian, Ahmad Vahidi, tha se ekipet e shpëtimtarëve – të dyfishuar në krahasim me njëzet të vendosur fillimisht – janë në zonë dhe po përpiqen të arrijnë në pikën e saktë të aksidentit në “kushte të vështira të motit” për shkak të mjegullës. Në kërkime po përdoren edhe drone, si dhe janë dërguar edhe tetë autoambulanca. Sipas agjencisë Irna, Presidenti Raisi ishte së bashku me shtatë zyrtarë, duke përfshirë ministrin e Jashtëm Hossein Amirabdollahian dhe guvernatorin e Azerbajxhanit Lindor. Sipas rikonstruksioneve, ai po udhëtonte me një kolonë prej tre helikopterësh: njëri prej tyre ishte ai i përfshirë në “aksident”.

Kush është Raisi

Irani përdor helikopterë të shumtë, përfshirë për udhëtime zyrtare, por sanksionet ndërkombëtare e bëjnë të vështirë marrjen e pjesëve rezervë. Flota e saj ajrore ushtarake gjithashtu daton kryesisht para revolucionit islamik të vitit 1979.

Raisi, 63 vjeç, drejtoi gjyqësorin e vendit. Ai konsiderohet si një i mbrojtur i liderit suprem të Iranit Ayatollah Ali Khamenei dhe disa analistë kanë sugjeruar se ai mund të zëvendësojë liderin 85-vjeçar pas vdekjes ose dorëheqjes së tij.

Kush ishte në bord

Agjencia e lajmeve IRNA ka përmbledhur një listë të mundshme të pasagjerëve të helikopterit. Përveç presidentit Ebrahim Raisi, në bord ishin: Mohammad Ali Al Hashem, imam i Tabrizit; Hossein Amirabdollahian, Ministër i Jashtëm; Malik Rahmati, guvernator i Azerbajxhanit Lindor; piloti, një bashkë-pilot, kreu i ekipit të mbrojtjes dhe një nga rojet.

Çfarë ndodh në rast të vdekjes së presidentit

Sipas ligjit iranian, në rast të vdekjes së papritur të presidentit, roli i tij plotësohet përkohësisht nga zëvendëspresidenti i parë, i cili aktualisht është Mohammad Mokhber, me pëlqimin paraprak të liderit suprem, Ali Khamenei. Megjithatë, brenda 50 ditëve, vendi duhet të shkojë në zgjedhje për të zgjedhur një president të ri.

Dy persona kanë vdekur dhe pesë janë zhdukur pas një përplasjeje me varkë në lumin Danub në Hungari. Policia hungareze mori një raport të shtunën vonë në mbrëmje se një burrë ishte gjetur i gjakosur nga koka në bregun e Danubit pranë qytetit të Veroce, rreth 50 kilometra në veri të kryeqytetit, Budapest. Trupat e një burri dhe një gruaje u zbuluan më vonë aty pranë.

Disa orë pasi policia filloi kërkimin e saj, ata zbuluan një varkë të dëmtuar në ujë, të cilën e tërhoqën në breg. Ata janë ende në kërkim të pesë të rriturve – tre burra dhe dy gra – të cilët besojnë se ishin në vark

Danubi në Veroce është afërsisht 460 metra i gjerë dhe është në qendër të një zone të quajtur Kthesa e Danubit, ku lumi bën një kthesë gjithëpërfshirëse, gati 90 gradë në jug. Zona është një destinacion popullor rekreativ dhe shëtitës me varkë dhe është në një rrugë që shpesh përdoret nga anijet e lundrimit midis Budapestit dhe kryeqytetit austriak, Vjenës, rreth 230 kilometra lart lumit.

Aksidenti vdekjeprurës vjen pesë vjet pasi të paktën 27 persona u vranë në Budapest kur një anije lundrimi në lumë u përplas me një anije turistike më të vogël, duke e fundosur atë brenda disa sekondash.

“Ai nuk është më në rrezik për jetë, por gjendja e tj vazhdon të jetë serioze dhe duhet të jetë në kujdes intensiv”, ka thënë Kalinak, aleati më i ngushtë politik i Ficos.

Personi i akuzuar për tentim-vrasje të kryeministrit ka dalë të shtunën para gjykatës.

I akuzuari, i identifikuar nga mediat sllovake si Juraj Cintula, 71-vjeçar, e ka qëlluar me armë Ficon, pas një takimi qeveritar të mërkurën.

Cintula ka shtënë pesë herë me armë kundër Ficos, ndërsa e ka qëlluar katër herë – përfshirë goditjen në abdomen – teksa kryeministri ka qenë në afërsi të mbështetësve të tij, pas takimit qeveritar të zhvilluar në qytezën Handlova.

Fico është dërguar në spital me helikopter dhe i është nënshtruar një operimi për pesë orë, si dhe një operimi tjetër dyorësh të premten.

Fico është në pushtet prej kur partia e tij popullsite e qendrës, Smer, i ka fituar zgjedhjet e përgjithshme në vjeshtën e vitit të kaluar./REL

Për më shumë se 150 vjet, janë zhvilluar luftëra për aksesin në naftë, në të cilën bota ka filluar të mbështetet.

Pavarësisht rritjes së energjisë së rinovueshme në vitet e fundit, pothuajse e gjithë energjia e botës, 84% që nga viti 2020, përdoret me lëndë djegëse fosile, duke përfshirë naftën dhe gazin.

Dhe me zbulimin rus të rreth 511 miliardë fuçive të naftës dhe gazit në Antarktik, gara për Arin e Zi vazhdon përsëri, pasi kombet në mbarë botën pretendojnë se ata vetëm zotërojnë tokën mbi rezervën e karburantit fosil, edhe pse një traktat historik pengon këdo që të hyjë në të.

Por ekspertët kanë paralajmëruar se Rusisë dhe Kinës nuk duhet t’i besohet dhe se Perëndimi duhet të bëjë përgatitjet për t’i penguar ata që të kenë në dorë.
Zbulimi i Rusisë nën Antarktik tashmë ka filluar të frikësojë Perëndimin, me çështjen që u ngrit në një Komitet të Përzgjedhur këtë javë.

Ndërsa ministri i ri, David Rutley, i tha komitetit të shqyrtimit se Rusia “ka dhënë në mënyrë të përsëritur garanci” javën e kaluar se po kryente vetëm shkencë në rajon, ekspertët kritikuan idenë se shteteve si Kina apo Rusia mund t’u besohej.

Pushtimi i Rusisë në Ukrainë dhe se si e justifikoi atë, është tregues i mënyrës se si mund të veprojë në Antarktik duke pasur parasysh sasinë masive të naftës që gjeti.

“Nëse shikoni Ukrainën, Rusia po dërgon qartë sinjale se nuk i intereson ligji ndërkombëtar, multilateralizmi apo traktatet. Nëse e ekstrapoloni atë në atë që mund të ndodhë në Antarktidë, jam i sigurt se kjo ngre shumë dyshime në SHBA, në MB dhe në pjesën tjetër të Evropës, sepse ato mund të ndryshojnë rregullat e lojës sepse thjesht nuk pajtohem me të,’ tha për MailOnline Dr. Carol Solar, një eksperte në sigurinë e Amerikës Latine.

“Rusia në luftë dhe duke qenë kaq vendimtare për t’u përballur me Perëndimin është ajo që dërgon një sinjal për atë që mund të ndodhë në [Antarktidë]. Ata mund të përdorin të njëjtën strategji të Ukrainës, e cila ishte thjesht: “Kjo është e jona”.

“Xi Jinping dhe Vladimir Putin po diskutojnë për një rend të ri botëror, të udhëhequr nga normat anti-perëndimore. Kjo mund të çojë në një qeverisje të re globale. Nëse ata do të fillojnë të diktojnë multilateralizëm dhe traktate, atëherë ata gjithashtu mund të udhëheqin në këtë”, shtoi ai.

“Nëse ka një tërheqje masive nga qeverisja globale e udhëhequr nga perëndimi, atëherë do të shohim një traktat të ri për Antarktidën, i cili, duke pasur parasysh mungesën e burimeve, mund t’i lejojë ata të pretendojnë naftën dhe gazin në Antarktidë.

Parashikimet se sa do të rritet kërkesa për naftë në 2024 ndryshojnë shumë, duke pasur parasysh pikëpamjet e kundërta se sa shpejt bota po largohet nga karburantet fosile.

OPEC pret një vit tjetër me rritje relativisht të fortë të kërkesës prej 2.25 milionë fuçi në ditë, ndërsa Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë pret një rritje shumë më të ngadaltë prej 1.22 milionë fuçi në ditë.

Sipas vlerësimeve më të ulëta, rezervat e gjetura nën Antarktik, nëse nxirren siç duhet, do të mjaftonin për të ushqyer planetin për më shumë se 500 vjet.
Me gjetjen e një sasie kaq të madh në një zonë që tashmë është ‘thellësisht e kontestuar’, siç tha Dr. Christopher Sabatini, një studiues i lartë në Chatham House, tensionet në Atlantikun e Jugut janë të detyruar të shpërthejnë dhe copa strategjike toke, si dhe partneritetet, do të jenë të paçmueshme për shtetet që duan të marrin kontrollin e naftës.

Në sfond të gjithë kësaj është çështja nëse dikush do të lejohet të nxjerrë naftën në radhë të parë.

Për vendet që janë nënshkruese të Traktatit të Atlantikut të vitit 1959, në këmbim të pranimit të përdorimit të Antarktikut vetëm për kërkime shkencore, atyre u jepet një vend në tryezë për të diskutuar se si mund të përdoret rajoni në të ardhmen.

Ministri izraelit i kabinetit të luftës, Benny Gantz, ka kërcënuar se do të japë dorëheqjen nëse kryeministri Benjamin Netanyahu nuk përcakton një plan të pasluftës për Rripin e Gazës.

Z. Gantz vendosi si afat 8 qershorin për planin, për të arritur gjashtë “qëllime strategjike”, duke përfshirë fundin e sundimit të Hamasit në Gaza dhe krijimin e një administrate civile shumëkombëshe për territorin.

“Nëse e vendosni interesin kombëtar mbi atë personal, tek ne do të gjeni partnerë në luftë”, tha ai. “Por nëse zgjidhni rrugën e fanatikëve dhe e çoni të gjithë kombin në humnerë, ne do të detyrohemi të largohemi nga qeveria”, paralajmëroi ai.
Përçarja në rritje vjen ndërsa luftimet janë ndezur në të dy skajet e Rripit të Gazës, me forcat izraelite që operojnë në qytetin jugor të Rafah dhe qytetin verior të Jabalia, një nga kampet historike të refugjatëve të Gazës dhe një zonë që ushtria izraelite tha më parë se e kishte pastruar nga luftëtarët e Hamasit.

Gantz po fliste vetëm disa ditë pasi një tjetër anëtar i kabinetit të luftës, ministri i Mbrojtjes Yoav Gallant, i kërkoi Netanyahut të deklaronte publikisht se Izraeli nuk kishte plane për të marrë përsipër sundimin civil dhe ushtarak në Gaza.

Z. Gallant tha se ai e kishte ngritur këtë çështje në mënyrë të përsëritur për muaj të tërë, por nuk kishte marrë asnjë përgjigje.

Ai dhe Gantz thonë se mbajtja e kontrollit ushtarak në Gaza do të rriste rreziqet e sigurisë së Izraelit, ndërsa të tjerët, duke përfshirë anëtarët e ekstremit të djathtë të koalicionit qeverisës të Netanyahut në qeveri, besojnë se kontrolli i vazhdueshëm është i nevojshëm për të mposhtur Hamasin.

Në një fjalim televiziv të shtunën, Gantz i tha zotit Netanyahu se “populli i Izraelit po ju shikon”.
“Ju duhet të zgjidhni midis sionizmit dhe cinizmit, midis unitetit dhe fraksioneve, midis përgjegjësisë dhe paligjshmërisë, midis fitores dhe fatkeqësisë,” tha ai.

Gjithashtu ndër gjashtë synimet strategjike që ai parashtroi ishin kthimi i të gjithë pengjeve izraelitë dhe të huaj të mbajtur ende nga Hamasi në Gaza dhe kthimi i civilëve palestinezë të zhvendosur në Gazën veriore deri më 1 shtator.

Ai tha gjithashtu se Izraeli duhet të vazhdojë të kërkojë normalizimin e marrëdhënieve me Arabinë Saudite si pjesë e një “procesi gjithëpërfshirës për të krijuar një aleancë me botën e lirë dhe Perëndimin kundër Iranit dhe aleatëve të tij”.

Duke iu përgjigjur fjalimit, Netanyahu tha se përmbushja e kërkesave të Gantz do të çonte në “fundin e luftës dhe një disfatë për Izraelin, braktisjen e shumicës së pengjeve, lënien e Hamasit të paprekur dhe krijimin e një shteti palestinez”.

Kabineti i luftës i Izraelit u krijua pasi Hamasi sulmoi komunitetet izraelite pranë Gazës më 7 tetor, duke vrarë rreth 1200 njerëz dhe duke marrë pengje.

Fushata ushtarake e Izraelit kundër Hamasit në Gaza ka vrarë 35,386 njerëz, thotë ministria e shëndetësisë e drejtuar nga Hamasi.
Shefi i shtabit të ushtrisë së vendit, Herzi Halevi, gjithashtu i ka kërkuar privatisht zotit Netanyahu nevojën për një strategji “ditë pas”, sipas raportimeve në mediat izraelite.

Kthimi i ushtrisë izraelite në pjesë të Gazës veriore, si Jabalia, të cilat më parë ishin deklaruar larg Hamasit, ka ngritur dyshime rreth strategjisë së qeverisë për eliminimin e grupit.

Z. Halevi thuhet se ka argumentuar se, në mungesë të një procesi diplomatik për të krijuar një organ qeverisës përveç Hamasit, ushtria do të detyrohet të nisë fushata të përsëritura për ta mbajtur grupin larg.

Z. Gantz propozoi një administratë amerikane, evropiane, arabe dhe palestineze që mund të menaxhojë çështjet civile në Gaza, ndërkohë që janë hedhur themelet për një qeveri alternative të ardhshme.

Në Jabalia, Forcat e Mbrojtjes izraelite (IDF) thanë se luftuan me grupet e armatosura palestineze. Mjekët palestinezë thanë se një nga sulmet izraelite kishte vrarë 15 njerëz.

Të shtunën vonë, Izraeli lëshoi gjithashtu urdhra të rinj evakuimi për pjesë të Gazës veriore, duke thënë se grupet e armatosura kishin lëshuar raketa drejt territorit të tij.

Javën e kaluar, Izraeli filloi operacionet në qytetin jugor të Rafahut – të cilit civilëve nga gjetkë në Gaza u ishte thënë më parë të evakuoheshin – duke thënë se duhej të hynte në qytet në mënyrë që të synonte bastionet e fundit të mbetura të Hamasit.
Të shtunën, ajo nisi sulme ajrore dhe sulme ndaj objektivave në lindje të qytetit.