Nëntoka e Durrësit ruan brenda saj vlera të jashtëzakonshme të qytetërimit dhe urbanistikës antike, të cilat vijojnë të dalin në dritë pas çdo gërmimi.

Një tjetër mozaik është zbuluar këtë të enjte në vendbanimin antik të gjetur gjatë punimeve për ndërtimin e gjimnazit “Gjergj Kastrioti” në lagjen nr.1 të qytetit bregdetar të Durrësit, ku vjeshtën e kaluar u zbulua një tjetër mozaik i rrallë floreal që i përket shek. I-II të erës sonë.

“Flitet për një mozaik i cili është ndërtuar në pishinën e kësaj rezidence. Pishina është ndërtuar me afreske shumëngjyrëshe, shumë interesante dhe të pazbuluara deri tani në territorin tonë dhe mozaiku që ka një sipërfaqe në ngjyrë qumështi të stolisur me katrore në ngjyrë blu. Është vetëm fillimi. Presim që e gjithë pishina me mozaikun në të të jetë e ruajtur mirë. Është në afërsi të mozaikut tjetër. Mesa duket kjo ka qenë një zonë e banuar dhe ndërtuar me mjaft cilësi, që ka pas luksin e kohës duke nisur nga fundi I shek.I p.e.s dhe duke ardhur deri në shek.IV të e.s.”

Prej 10 ditësh në kantierin e shkollës “Gjergj Kastrioti”, ku punimet janë pezulluar për t’i lënë vend gërmimeve arkeologjike, kanë dalë në dritë të tjera struktura banimi që pasqyrojnë qartazi zhvillimin ekonomiko-social dhe kulturor të kohës. Gërrmimet janë ndarë në disa sektorë për të mbuluar një sipërfaqe kërkimi prej 1200 metra katrorë.

“Kemi të bëjmë me një konstruksion, ose një ndërtim arkitektonik që deri tani rezulton i ndërtuar në dy kate. Për fat kati i parë ruhet mirë, ndërsa kati i dytë ka një shembje që vjen sipas nesh si rezultat e tërmetit të shek. IV që ka lënë gjurmë në të gjithë sipërfaqen e këtij vendbanimi”-shprehet Luan Përzhita, arkeolog.

Për arkeologët zbulimi i mozaikëve ka vështirësi specifike për shkak të ekspertizës së thellë që kërkon, por dhe për shkak të kushteve në të cilat gjenden.

“Është një mozaik që ndodhet aty prej 2 mijë vitesh dhe sapo zbulohet ka shumë probleme që lidhen me ambientin, temperaturat, po dhe vetë mozaiku gjatë këtyre mijëravjeçarëve ka krijuar njëfarë smërçi që do të pastrohet e sistemohet për t’u dukur si ka qenë dhe si është ndërtuar.”

Zbulimi i këtyre mozaikëve dhe strukturave të tjera paraqet interes të lartë të për trashëgiminë tonë kulturore dhe shkallën e lartë të qytetërimit ilir, ndërsa nuk është përcaktuar ende fati i ndërtesës së gjimnazit të sotëm. Nxënës e mësues të shkollës së mesme “Gjergj Kastrioti” në Durrës prej 4 vitesh e zhvillojnë procesin mësimor në turnin e pasdites, në një shkollë pritëse 9-vjeçare.

Në mbledhjen e fundit të Këshillit Bashkiak për vitin 2021, kryetari i bashkisë Erjon Veliaj premtonte pedonale dhe korsi biçikletash në Liqenin e Thatë. “I shtojmë pedonale dhe korsi biçikletash. dhe për t’i përdorur si valvula shkarkimi, për të mos patur këtë dyndje tek liqeni i Tiranës” – citohet në mbledhje.

Por tre vite pas këtij premtimi që i kushtoi buxhetit të qytetarëve të Tiranës 58 mln lekë, nuk është ndërtuar as korsia e biçikletave dhe as lulishtja që ishte premtuar, sipas renderave të planit fillestar.  Madje, nga vëzhgimi në terren që kreu Citizens, edhe pedonalja nuk është e plotë dhe nuk përshkon të gjithë liqenin.

Ndërkohë në zonën që ishte parashikuar që të ngrihej një park me pemë, aktualisht një pjesë e tij është zënë si parking privat. Bashkia e Tiranës pranon se është në dijeni për lënien përgjysmë të këtij projekti, por e justifikon ngecjen e projektit me problemet e pronësisë.

“Për shkak të mos lirimit të sheshit të ndërtimit dhe  në pritje të procedurës së shpronësimit, punimet në këtë objekt kanë përfunduar, duke zbritur punimet e parealizuara”- thotë Bashkia Tiranë. Vlera fillestare e projektit ka qenë 58 784 455.80 lek me t.v.sh, por për shkak se punimet janë realizuar në vlerën 50% të tyre, Bashkia Tiranë konfirmon për Citizens se vlera e paguar ndaj kompanisë 5D është 30 737 050.74 lek me t.v.sh.

Projekti fitues i cili u zbatua nga kompania “5D” u bë publik në nëntor të 2021 dhe pritej të përmbyllej për gjashtë muaj, por në të vërtetë punimet kanë zgjatur përtej ccdo afati dhe kanë përfunduar gjatë pranverës së vitit 2023 Tre nga drejtorët e kompanisë 5D, njëkohësisht edhe ish drejtorët të Bashkisë Tiranë, Mariglen Qato, Redi Molla dhe Taulant Tusha janë tashmë të arrestuar me kërkese të SPAK. Kjo kompani, sipas SPAK ka marrë pjesë dhe është shpallur fituese në shkelje të rregullave të prokurimit publik në 7 (shtatë) procedura prokurimi, një ndër to edhe projekti i lënë përgjysmë në Liqenin e Thatë. Në lidhje me zënien e hapësirës publike kanë protestuar edhe më herët banorët e kësaj zone.

“Është një zonë në Liqenin e Thatë, ku Bashkia Tiranë ka rreth 6 muaj që ka vendosur tabelë për nisjen e punimeve të projektit që do e shndërronte në park dhe pedonale.  Në vend të nisjes së punimeve për të zbatuar këtë projekt të miratuar dhe të ekspozuar në terren nga vetë Bashkia, po nisin punimet për ndërtim pallati” – shkruante në një status në rrjetet sociale në qershor të 2022, aktorja Egla Ceno, e cila është banore në këtë zonë.  Aktualisht zona e zaptuar që ka penguar ndërtimin e plotë të pedonales po përdoret për parkim, nga i njëjti biznesmen që ka ngjitur hotelin Radison por edhe kazinon “Queen Casino”./Citizens Channel