Trump-Putin/ Europa e Zelenski frikë nga pakti: Kievi t’i lëshojë Moskës disa territore

Megjithatë, Trump nuk pranoi të zbulonte nëse biseda me Putinin ishte zhvilluar para apo pas inaugurimit të tij si president më 20 janar. “E kam pasur atë bisedë. Le të themi thjesht se e kam pasur… Dhe pres të kem shumë biseda të tjera me Putinin,” tha ai.

Trump tha të premten se “ndoshta do të takohet” me presidentin Zelensky të Ukrainës këtë javë. Ai nuk dha detaje të tjera dhe mbetet e paqartë nëse po i referohej një takimi ballë për ballë apo një video-telefonate. Zelensky tha se zyrtarët amerikanë pritet të shkojnë në Kiev para Konferencës së Sigurisë në Mynih, e cila fillon të premten.

Lideri ukrainas gjithashtu do të takohet me JD Vance, nënpresidentin e SHBA-së, në Mynih. Vance, i cili ka qenë një kundërshtar i vendosur i ndihmës ushtarake amerikane për Kievin, kishte thënë në prag të pushtimit të Rusisë se atij nuk “i interesonte vërtet se çfarë ndodhte me Ukrainën, në një mënyrë apo në tjetrën”.

Keith Kellogg, i dërguari i Trump për Ukrainën dhe Rusinë, pritet të udhëtojë në Ukrainë më 20 shkurt, pas konferencës. Raporte të pakonfirmuara thonë se Kellogg mund të shkojë në Moskë përpara udhëtimit të tij në kryeqytetin ukrainas.

Kremlini nuk pranoi të thoshte nëse Putin kishte folur me Trumpin. Megjithatë, një zyrtar i lartë rus u përpoq të ulte pritshmëritë për një armëpushim të menjëhershëm në Ukrainë. “Është e rëndësishme që fjalët të mbështeten nga hapa praktikë që marrin parasysh interesat legjitime të Rusisë, duke treguar gatishmëri për të eliminuar shkaqet rrënjësore të krizës dhe për të njohur realitetet e reja,” tha Mikhail Galuzin, një zëvendësministër i jashtëm rus. “Propozime konkrete të tilla nuk janë marrë ende.”
Sergei Rybakov, një tjetër zëvendësministër i jashtëm rus, tha se Moska nuk do të pranonte asnjë kusht paqeje që nuk përfshinte “zbatimin e plotë” të kërkesave të Kremlinit.

Putin tha vitin e kaluar se nuk mund të kishte paqe nëse Ukraina nuk njihte sundimin rus në katër rajone në lindje dhe jug të saj, përfshirë dy qytete të mëdha që Moska nuk i kontrollon, si dhe në Krime, e cila u aneksua nga Kremlini në vitin 2014.

Ai gjithashtu kërkoi që Ukraina të braktiste ambiciet për t’u anëtarësuar në NATO dhe heqjen e sanksioneve perëndimore kundër Rusisë. Figurat pro-Kremlinit dhe analistët kanë thënë se synimi kryesor i Putinit në Ukrainë është të vendosë një qeveri të orientuar drejt Moskës në Kiev.
Trump ende nuk ka paraqitur një plan për t’i dhënë fund luftës, por ka shqetësime në Kiev dhe kryeqytetet evropiane se ai mund ta detyrojë Ukrainën të lëshojë territore në këmbim të paqes.

“Do të jetë e vështirë për Kellogg të gjejë një zgjidhje që i jep fund luftimeve pa i dhënë Putinit atë që dëshiron deri në një farë mase, përfshirë mundësinë për t’u rigrupuar dhe për të sulmuar Ukrainën përsëri më vonë,” tha Sean Monaghan, një analist evropian i mbrojtjes dhe sigurisë në Qendrën për Studime Strategjike dhe Ndërkombëtare në Uashington.

Ai gjithashtu tha se reduktimi i mundshëm i ndihmës ushtarake amerikane për Kievin do të “forconte ndjesinë e Putinit se ‘ndërsa Perëndimi ka orët, ai ka kohën’”.

Trump ka thënë se dëshiron të bëjë një marrëveshje që Kievi t’i japë Shteteve të Bashkuara qasje në mineralet e rralla dhe burimet kritike të Ukrainës në këmbim të mbështetjes ushtarake të vazhdueshme të Uashingtonit.
Zelensky tha të premten se Ukraina është e hapur për të zhvilluar bashkërisht burimet e saj “të paçmueshme” me SHBA. Marrëveshja u propozua për herë të parë nga Zelensky në një “plan fitoreje” që ai paraqiti për liderët perëndimorë vitin e kaluar. “Nëse po flasim për një marrëveshje, atëherë le të bëjmë një marrëveshje, ne jemi vetëm pro kësaj,” tha Zelensky për Reuters. Ai tha se rreth gjysma e depozitave të mineraleve të rralla të Ukrainës ndodhen në territoret e pushtuara nga forcat ruse, por 80% e burimeve minerale të Ukrainës janë nën kontrollin e Kievit.
Mineralet e rralla janë një grup prej 17 metalesh thelbësore për prodhimin e motorëve elektrikë dhe elektronikës së konsumit.

Zelensky këmbëngul se nuk mund të ketë paqe afatgjatë në Ukrainë pa garanci nga Perëndimi për të penguar një pushtim të ri rus. Trump do të dëshironte që vendet evropiane të vendosnin trupa për çdo operacion paqeruajtës në Ukrainë pas një armëpushimi, raportoi Wall Street Journal në dhjetor, duke cituar zyrtarë amerikanë.

Megjithatë, Moska tha se ishte kundër çdo marrëveshjeje që përfshinte vendosjen e trupave paqeruajtëse në Ukrainë dhe se prania e tyre mund të shkaktonte një “përshkallëzim të pakontrolluar”.
“Pa pëlqimin e Rusisë, do të jetë e pamundur të zbatohet kjo,” tha Volodymyr Fesenko, një analist politik në Kiev.

Një opsion tjetër do të ishte që vendet perëndimore të nënshkruanin marrëveshje për forcimin e lidhjeve të sigurisë me Kievin, siç ishte partneriteti 100-vjeçar i nënshkruar muajin e kaluar midis Britanisë dhe Ukrainës.

Megjithëse ende nuk është vendosur një datë për një samit midis Trump dhe Putin, Rusia konsideron Arabinë Saudite dhe Emiratet e Bashkuara Arabe si vende të mundshme për bisedime.