Connect with us

Bota

Sekretari i DASH, Blinken nis turin në Evropë, Ukraina dhe Gaza në qendër të diskutimeve

Sekretari Blinken do ta nisë turin e tij në Paris ku pritet të takohet me Presidentin Emanuel Macron dhe të bisedojë mbi mbështetjen për Ukrainën, shmangien e përshkallëzimit më gjerë të luftës mes Izraelit dhe Hamasit dhe rikthimin e qëndrueshmërisë në Haiti.

Shtetet e Bashkuara dhe Franca kanë qenë ndër mbështetësit kryesorë të Ukrainës që kurse Rusia nisi sulmin në shkallë të gjerë ndaj fqinjit të saj dy vjet më pare.

Zoti Blinken pritet të udhëtojë drejt Brukselit për takimin e ministrave të jashtëm të vendeve anëtarë të NATO-s, ndërsa Aleanca shënon 75 vjetorin e saj.

Gjatë qëndrimit në Bruksel, zoti Blinken pritet të takohet me homologun ukrainas Dmytro Kuleba dhe Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s Jens Stoltenberg.

Të premten, pritet të zhvillohet një takim tre palësh mes Shteteve të Bashkuara, Bashkimit Europian dhe Armenisë mbi mbështetjen amerikane dhe europiane ndaj ekonomisë së Armenisë, ndërsa vendi përpiqet të zgjerojë partnerët tregtarë dhe t’i japë zgjidhje nevojave humanitare.

Presidentja e Komisionit Europian Ursula von der Leyen dhe kryeministri armen do të drejtojnë delegacionet e ndërsjella./ VOA

Bota

Përplasje fatale mes dy anijeve në lumin Danub, humbin jetën dy persona, 5 të tjerë të zhdukur

Dy persona kanë vdekur dhe pesë janë zhdukur pas një përplasjeje me varkë në lumin Danub në Hungari. Policia hungareze mori një raport të shtunën vonë në mbrëmje se një burrë ishte gjetur i gjakosur nga koka në bregun e Danubit pranë qytetit të Veroce, rreth 50 kilometra në veri të kryeqytetit, Budapest. Trupat e një burri dhe një gruaje u zbuluan më vonë aty pranë.

Disa orë pasi policia filloi kërkimin e saj, ata zbuluan një varkë të dëmtuar në ujë, të cilën e tërhoqën në breg. Ata janë ende në kërkim të pesë të rriturve – tre burra dhe dy gra – të cilët besojnë se ishin në vark

Policia tha se përcaktoi se një varkë lundrimi në lumë kishte qenë në zonë në momentin e aksidentit. Ata ndaluan një varkë lundrimi me një byk të dëmtuar pranë qytetit të Komarom, më shumë se 50 milje (80 kilometra) më tutje në lumë.

Danubi në Veroce është afërsisht 460 metra i gjerë dhe është në qendër të një zone të quajtur Kthesa e Danubit, ku lumi bën një kthesë gjithëpërfshirëse, gati 90 gradë në jug. Zona është një destinacion popullor rekreativ dhe shëtitës me varkë dhe është në një rrugë që shpesh përdoret nga anijet e lundrimit midis Budapestit dhe kryeqytetit austriak, Vjenës, rreth 230 kilometra lart lumit.

Aksidenti vdekjeprurës vjen pesë vjet pasi të paktën 27 persona u vranë në Budapest kur një anije lundrimi në lumë u përplas me një anije turistike më të vogël, duke e fundosur atë brenda disa sekondash.

Continue Reading

Bota

U plagos me armë zjarri, kryeministri i Sllovakisë del nga terapia intensive

Jeta e kryeministrit sllovak Robert Fico nuk është më në rrezik, pas atentatit me të cilin është përballur ditë më parë, ka thënë zëvendëskryeministri i Sllovakisë, Robert Kalinak të dielën.

“Ai nuk është më në rrezik për jetë, por gjendja e tj vazhdon të jetë serioze dhe duhet të jetë në kujdes intensiv”, ka thënë Kalinak, aleati më i ngushtë politik i Ficos.

Personi i akuzuar për tentim-vrasje të kryeministrit ka dalë të shtunën para gjykatës.

I akuzuari, i identifikuar nga mediat sllovake si Juraj Cintula, 71-vjeçar, e ka qëlluar me armë Ficon, pas një takimi qeveritar të mërkurën.

Cintula ka shtënë pesë herë me armë kundër Ficos, ndërsa e ka qëlluar katër herë – përfshirë goditjen në abdomen – teksa kryeministri ka qenë në afërsi të mbështetësve të tij, pas takimit qeveritar të zhvilluar në qytezën Handlova.

Fico është dërguar në spital me helikopter dhe i është nënshtruar një operimi për pesë orë, si dhe një operimi tjetër dyorësh të premten.

Fico është në pushtet prej kur partia e tij popullsite e qendrës, Smer, i ka fituar zgjedhjet e përgjithshme në vjeshtën e vitit të kaluar./REL

Continue Reading

Bota

Përpjekja për arin e zi të Antarktidës, Putin dhe Xi duke vështruar thesarin nën detet e ngrira

Për më shumë se 150 vjet, janë zhvilluar luftëra për aksesin në naftë, në të cilën bota ka filluar të mbështetet.

Pavarësisht rritjes së energjisë së rinovueshme në vitet e fundit, pothuajse e gjithë energjia e botës, 84% që nga viti 2020, përdoret me lëndë djegëse fosile, duke përfshirë naftën dhe gazin.

Dhe me zbulimin rus të rreth 511 miliardë fuçive të naftës dhe gazit në Antarktik, gara për Arin e Zi vazhdon përsëri, pasi kombet në mbarë botën pretendojnë se ata vetëm zotërojnë tokën mbi rezervën e karburantit fosil, edhe pse një traktat historik pengon këdo që të hyjë në të.

Por ekspertët kanë paralajmëruar se Rusisë dhe Kinës nuk duhet t’i besohet dhe se Perëndimi duhet të bëjë përgatitjet për t’i penguar ata që të kenë në dorë.
Zbulimi i Rusisë nën Antarktik tashmë ka filluar të frikësojë Perëndimin, me çështjen që u ngrit në një Komitet të Përzgjedhur këtë javë.

 

 

Ndërsa ministri i ri, David Rutley, i tha komitetit të shqyrtimit se Rusia “ka dhënë në mënyrë të përsëritur garanci” javën e kaluar se po kryente vetëm shkencë në rajon, ekspertët kritikuan idenë se shteteve si Kina apo Rusia mund t’u besohej.

Pushtimi i Rusisë në Ukrainë dhe se si e justifikoi atë, është tregues i mënyrës se si mund të veprojë në Antarktik duke pasur parasysh sasinë masive të naftës që gjeti.

1

“Nëse shikoni Ukrainën, Rusia po dërgon qartë sinjale se nuk i intereson ligji ndërkombëtar, multilateralizmi apo traktatet. Nëse e ekstrapoloni atë në atë që mund të ndodhë në Antarktidë, jam i sigurt se kjo ngre shumë dyshime në SHBA, në MB dhe në pjesën tjetër të Evropës, sepse ato mund të ndryshojnë rregullat e lojës sepse thjesht nuk pajtohem me të,’ tha për MailOnline Dr. Carol Solar, një eksperte në sigurinë e Amerikës Latine.

“Rusia në luftë dhe duke qenë kaq vendimtare për t’u përballur me Perëndimin është ajo që dërgon një sinjal për atë që mund të ndodhë në [Antarktidë]. Ata mund të përdorin të njëjtën strategji të Ukrainës, e cila ishte thjesht: “Kjo është e jona”.

“Xi Jinping dhe Vladimir Putin po diskutojnë për një rend të ri botëror, të udhëhequr nga normat anti-perëndimore. Kjo mund të çojë në një qeverisje të re globale. Nëse ata do të fillojnë të diktojnë multilateralizëm dhe traktate, atëherë ata gjithashtu mund të udhëheqin në këtë”, shtoi ai.

“Nëse ka një tërheqje masive nga qeverisja globale e udhëhequr nga perëndimi, atëherë do të shohim një traktat të ri për Antarktidën, i cili, duke pasur parasysh mungesën e burimeve, mund t’i lejojë ata të pretendojnë naftën dhe gazin në Antarktidë.

Parashikimet se sa do të rritet kërkesa për naftë në 2024 ndryshojnë shumë, duke pasur parasysh pikëpamjet e kundërta se sa shpejt bota po largohet nga karburantet fosile.

OPEC pret një vit tjetër me rritje relativisht të fortë të kërkesës prej 2.25 milionë fuçi në ditë, ndërsa Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë pret një rritje shumë më të ngadaltë prej 1.22 milionë fuçi në ditë.

Sipas vlerësimeve më të ulëta, rezervat e gjetura nën Antarktik, nëse nxirren siç duhet, do të mjaftonin për të ushqyer planetin për më shumë se 500 vjet.
Me gjetjen e një sasie kaq të madh në një zonë që tashmë është ‘thellësisht e kontestuar’, siç tha Dr. Christopher Sabatini, një studiues i lartë në Chatham House, tensionet në Atlantikun e Jugut janë të detyruar të shpërthejnë dhe copa strategjike toke, si dhe partneritetet, do të jenë të paçmueshme për shtetet që duan të marrin kontrollin e naftës.

Në sfond të gjithë kësaj është çështja nëse dikush do të lejohet të nxjerrë naftën në radhë të parë.

Për vendet që janë nënshkruese të Traktatit të Atlantikut të vitit 1959, në këmbim të pranimit të përdorimit të Antarktikut vetëm për kërkime shkencore, atyre u jepet një vend në tryezë për të diskutuar se si mund të përdoret rajoni në të ardhmen.

Continue Reading

Bota

‘Jap dorëheqjen nëse nuk ka plan të…’/ Ministri i kabinetit të luftës në Izrael

Ministri izraelit i kabinetit të luftës, Benny Gantz, ka kërcënuar se do të japë dorëheqjen nëse kryeministri Benjamin Netanyahu nuk përcakton një plan të pasluftës për Rripin e Gazës.

Z. Gantz vendosi si afat 8 qershorin për planin, për të arritur gjashtë “qëllime strategjike”, duke përfshirë fundin e sundimit të Hamasit në Gaza dhe krijimin e një administrate civile shumëkombëshe për territorin.

“Nëse e vendosni interesin kombëtar mbi atë personal, tek ne do të gjeni partnerë në luftë”, tha ai. “Por nëse zgjidhni rrugën e fanatikëve dhe e çoni të gjithë kombin në humnerë, ne do të detyrohemi të largohemi nga qeveria”, paralajmëroi ai.
Përçarja në rritje vjen ndërsa luftimet janë ndezur në të dy skajet e Rripit të Gazës, me forcat izraelite që operojnë në qytetin jugor të Rafah dhe qytetin verior të Jabalia, një nga kampet historike të refugjatëve të Gazës dhe një zonë që ushtria izraelite tha më parë se e kishte pastruar nga luftëtarët e Hamasit.

Gantz po fliste vetëm disa ditë pasi një tjetër anëtar i kabinetit të luftës, ministri i Mbrojtjes Yoav Gallant, i kërkoi Netanyahut të deklaronte publikisht se Izraeli nuk kishte plane për të marrë përsipër sundimin civil dhe ushtarak në Gaza.

 

 

Z. Gallant tha se ai e kishte ngritur këtë çështje në mënyrë të përsëritur për muaj të tërë, por nuk kishte marrë asnjë përgjigje.

Ai dhe Gantz thonë se mbajtja e kontrollit ushtarak në Gaza do të rriste rreziqet e sigurisë së Izraelit, ndërsa të tjerët, duke përfshirë anëtarët e ekstremit të djathtë të koalicionit qeverisës të Netanyahut në qeveri, besojnë se kontrolli i vazhdueshëm është i nevojshëm për të mposhtur Hamasin.

Në një fjalim televiziv të shtunën, Gantz i tha zotit Netanyahu se “populli i Izraelit po ju shikon”.
“Ju duhet të zgjidhni midis sionizmit dhe cinizmit, midis unitetit dhe fraksioneve, midis përgjegjësisë dhe paligjshmërisë, midis fitores dhe fatkeqësisë,” tha ai.

Gjithashtu ndër gjashtë synimet strategjike që ai parashtroi ishin kthimi i të gjithë pengjeve izraelitë dhe të huaj të mbajtur ende nga Hamasi në Gaza dhe kthimi i civilëve palestinezë të zhvendosur në Gazën veriore deri më 1 shtator.

Ai tha gjithashtu se Izraeli duhet të vazhdojë të kërkojë normalizimin e marrëdhënieve me Arabinë Saudite si pjesë e një “procesi gjithëpërfshirës për të krijuar një aleancë me botën e lirë dhe Perëndimin kundër Iranit dhe aleatëve të tij”.

Duke iu përgjigjur fjalimit, Netanyahu tha se përmbushja e kërkesave të Gantz do të çonte në “fundin e luftës dhe një disfatë për Izraelin, braktisjen e shumicës së pengjeve, lënien e Hamasit të paprekur dhe krijimin e një shteti palestinez”.

Kabineti i luftës i Izraelit u krijua pasi Hamasi sulmoi komunitetet izraelite pranë Gazës më 7 tetor, duke vrarë rreth 1200 njerëz dhe duke marrë pengje.

Fushata ushtarake e Izraelit kundër Hamasit në Gaza ka vrarë 35,386 njerëz, thotë ministria e shëndetësisë e drejtuar nga Hamasi.
Shefi i shtabit të ushtrisë së vendit, Herzi Halevi, gjithashtu i ka kërkuar privatisht zotit Netanyahu nevojën për një strategji “ditë pas”, sipas raportimeve në mediat izraelite.

Kthimi i ushtrisë izraelite në pjesë të Gazës veriore, si Jabalia, të cilat më parë ishin deklaruar larg Hamasit, ka ngritur dyshime rreth strategjisë së qeverisë për eliminimin e grupit.

Z. Halevi thuhet se ka argumentuar se, në mungesë të një procesi diplomatik për të krijuar një organ qeverisës përveç Hamasit, ushtria do të detyrohet të nisë fushata të përsëritura për ta mbajtur grupin larg.

Z. Gantz propozoi një administratë amerikane, evropiane, arabe dhe palestineze që mund të menaxhojë çështjet civile në Gaza, ndërkohë që janë hedhur themelet për një qeveri alternative të ardhshme.

Në Jabalia, Forcat e Mbrojtjes izraelite (IDF) thanë se luftuan me grupet e armatosura palestineze. Mjekët palestinezë thanë se një nga sulmet izraelite kishte vrarë 15 njerëz.

Të shtunën vonë, Izraeli lëshoi gjithashtu urdhra të rinj evakuimi për pjesë të Gazës veriore, duke thënë se grupet e armatosura kishin lëshuar raketa drejt territorit të tij.

Javën e kaluar, Izraeli filloi operacionet në qytetin jugor të Rafahut – të cilit civilëve nga gjetkë në Gaza u ishte thënë më parë të evakuoheshin – duke thënë se duhej të hynte në qytet në mënyrë që të synonte bastionet e fundit të mbetura të Hamasit.
Të shtunën, ajo nisi sulme ajrore dhe sulme ndaj objektivave në lindje të qytetit.

Continue Reading

Bota

‘Ujku i vetmuar’ qëlloi me armë ndaj Fico, si po interpretohet atentati ndaj kryeministrit

I dyshuari për vrasjen e kryeministrit sllovak Robert Fico u shfaq në një seancë gjyqësore me dyer të mbyllura të shtunën, jashtë Bratislavës mes frikës në rritje për të ardhmen e kombit thellësisht të ndarë.

Mediat u ndaluan të ndjekin nga seancën dhe gazetarët u mbajtën pas dere nga oficerë policie të armatosur, që mbanin kapuçë.
Fico, i qëlluar disa herë gjatë një mitingu në qytetin minerar Handlová, iu nënshtrua më shumë operacioneve të premten.

Qeveria ka dhënë vetëm detaje të pakta për sulmuesin apo shëndetin e kryeministrit, i cili vazhdon të jetë në gjendje të qëndrueshme, por të rëndë.

Mediat sllovake e identifikuan sulmuesin si Juraj Cintula, 71 vjeç, të cilin autoritetet e përshkruan si një “ujk të vetmuar” që kohët e fundit ishte radikalizuar.

Një poet dhe ish-roje sigurie, Cintula njihej në qytetin e tij të lindjes, Levice, si një njeri i çuditshëm, por i pëlqyeshëm.
Pikëpamjet e tij politike duket se janë zhvilluar në mënyrë të çrregullt. Ai shihet duke kundërshtuar dhunën në një video në YouTube, por më vonë duke lavdëruar një grup të dhunshëm paraushtarak pro-rus në Facebook për “aftësinë e tyre për të vepruar pa miratimin e shtetit”. Ai më vonë adoptoi pikëpamje pro-ukrainase, të cilat u bënë gjithnjë e më të forta pas pushtimit të Rusisë.

Në shkrimet e tij të botuara dhe bisedat personale, Cintula shprehu pikëpamje ksenofobike për komunitetin rom në Sllovaki, një temë e njohur në mesin e partive të ekstremit të djathtë të vendit.

Fqinji dhe miku i tij, Mile L’udovit, tha se ata diskutonin herë pas here politikën dhe se Cintula ishte zemëruar për sulmet në rritje ndaj fjalës së lirë nën udhëheqjen e Ficos, një temë kryesore shqetësuese për opozitën e majtë sllovake.

“Askush nuk e di pse e bëri atë, por mendoj se ishte një bombë me sahat para se të ndodhte diçka e tillë,” tha Pavol Šimko, një mësues historie 45-vjeçar, duke folur në qendër të Bratislavës të premten.

Tentativa për vrasje e së mërkurës në Handlová, 112 milje larg kryeqytetit, ka hedhur dritë mbi atë që zyrtarët dhe shumë sllovakë thonë se duhet parë si një simptomë më e gjerë e mjedisit të polarizuar politik të vendit.

“Tani po bëhemi vërtet vrima e zezë e Evropës”, shtoi Šimko, duke iu referuar komenteve të bëra nga ish-sekretarja amerikane e shtetit, Madeleine Albright, e cila shpiku frazën për të përshkruar Sllovakinë në vitin 1997 pas rrëmbimit të djalit të presidentit të atëhershëm Michal Kováč dhe vrasja e një dëshmitari kyç në këtë rast, oficerit të policisë Róbert Remiáš.

Aktet e dhunës politike janë bërë një ngjarje e zymtë në historinë e fundit të Sllovakisë, por kjo e fundit është padyshim më e rënda.
Udhëheqës të tjerë evropianë të afërt me Fico-n, një zyrtar përçarës dhe populist, i cili është kritikuar nga opozita për sulmin ndaj mediave të pavarura dhe heqjen e zyrës së prokurorit special, duket se janë të etur për të përfituar nga atentati nga tij, shkruan The Guardian.

Duke folur në radion shtetërore të premten në mëngjes, kryeministri hungarez, Viktor Orbán, u ndal te një lidhje midis pikëpamjeve të Ficos për luftën në Ukrainë dhe tentativës për vrasje.

Që nga kthimi i Ficos në pushtet, “Sllovakia filloi në rrugën e paqes dhe kjo ishte një ndihmë e madhe për Hungarinë,” tha Orbán. “Tani e kemi humbur këtë mbështetje. Ne e dimë se autori ishte një person pro luftës”, shtoi ai, pa dhënë asnjë provë.

Kryeministri hungarez, i cili shpesh përdor narrativa konspirative, ka kaluar më shumë se një dekadë duke ushqyer një marrëdhënie me Kremlinin dhe ka argumentuar vazhdimisht se perëndimi duhet të ndalojë së ofruari mbështetje për Ukrainën.

Në intervistën e tij në radio, ai sugjeroi – përsëri pa prova – se të shtënat në Sllovaki ishin pjesë e një lufte gjeopolitike. “Kombinimet që lidhin atentatin me luftën nuk janë të pajustifikuara,” tha ai.

“Palët pro luftës po negociojnë me njëra-tjetrën, prandaj kreu i perandorisë [George] Soros dhe sekretari amerikan i shtetit shkuan gjithashtu në Kiev,” tha Orbán.

Në Moskë, ish-presidenti rus Dmitry Medvedev lavdëroi Fico-n mik të Kremlinit, duke nënkuptuar gjithashtu se ai ishte në shënjestër për pikëpamjet e tij mbi luftën në Ukrainë. “Sigurisht, ai u bë objektivi. Ka vetëm pak si ai në Evropë. Dhe ata duhet të kujdesen për sigurinë e tyre”, tha ai.

Continue Reading
Advertisement

TRENDING