Goditje nga distanca, SHBA merr vendimin, shkëmbehen territoret Kosovë-Serbi?

Hulumtuesi i lartë në Institutin për Politikë dhe Ekonomi Ndërkombëtare në Beograd, Dushan Prorokovic, tha se për Serbinë, opsioni i shkëmbimit territorial si zgjidhje për çështjen e Kosovës nuk është i pranueshëm dhe se nuk ka interes për një gje të tillë ndër shqiptarët. Edhe nëse do të kishte vullnet të mirë nga të gjitha anët, ai u shpreh se do të ishte e vështirë dhe e ndërlikuar për t’u zbatuar.

Për këto arsye, theksoi Prorokovic, Rusia, madje Kina dhe disa aktorë të tjerë joperëndimorë, do ta linin mënjanë këtë opsion, pasi mund të rriste potencialin e konfliktit në Ballkan.

“Unë nuk shoh se është në interesin e Rusisë që të përshkallëzojë potencialin e konfliktit dhe të çojë në konflikte të reja në Ballkan, ose të paktën kriza të reja. Sigurisht që nuk është as në interesin e Kinës, pasi ata kanë investuar shumë ne Rajon. Në përgjithësi, ky është goditje me rreze te gjate dhe shumë e vështirë për t’u zbatuar” – deklaroi Prorokovic.

Sipas tij, edhe aktorët evropianë nuk tregojnë prirje për të pranuar shkëmbimin territorial.

“Përkundrazi, gjithçka që po bën Albin Kurti në veri të Kosovës, bëhet pas marrëveshjes verbale me planin franko-gjerman. Pra, ai po vepron me mbështetjen e partnerëve evropianë, do të thosha më shumë me mbështetjen britanike sesa franceze, pjesërisht edhe me gjermanet” – theksoi Prorokoviç.

Tema e shkëmbimit territorial mes Kosoves dhe Serbise u ngrit nga John Bolton, ish-këshilltar për sigurinë kombëtare në kohen e Donald Trump, i cili tha se qëndrimi i SHBA-së për “disa kohë” ka qenë se Prishtina dhe Beogradi mund të arrijnë diçka të pranueshme, duke përfshirë shkëmbimin territorial.

Hulumtuesi Dushan Prorokovic, duke folur per projektin amerikan te kembimit te territoreve, e hedhur ne tryeze ditet e fundit nga John Bolton, tha se kjo duhet të konsiderohet me shume si pikëpamje personale e ish keshilltarit amerikan, sesa një projeksion strategjik.

Bolton, theksoi Prorokovic, është një nga politikanët republikanë amerikanë që i shikon marrëdhëniet ndërkombëtare nga një perspektivë realiste, por ndikimi i tij ishte shumë më i madh në të kaluarën sesa sot.

“Ai ka pasur shumë gabime në pikëpamjet e tij strategjike dhe kjo ishte arsyeja pse ai u hoq nga administrata Trump. Për më tepër, ndikimi i tij në politikën e jashtme dhe të sigurisë së SHBA-së është shumë i diskutueshëm” – deklaroi Prorokovic.

Pyetja kryesore, megjithatë, siç theksoi ai, është nëse shkëmbimi territorial është i pranueshëm për Serbinë.

“Kjo ka të bëjë kryesisht me interesat serbe, çështjet serbe të identitetit, pikëpamjet gjeopolitike dhe vlerësimet se si të veprohet në dekadat e ardhshme në një mjedis ndërkombëtar shumë të paqëndrueshëm. Unë nuk e shoh këtë si të pranueshme. Së pari, për shkak të çështjeve të identitetit. Ne jemi dëshmitarë të gjithçkaje që po ndodh në Kosovë, dhe në rastin e ndarjes, kjo do të hapte shumë pasoja të pakëndshme, nëse jo katastrofike, për Serbinë. Ekziston edhe pozicionimi i Kosovës në marrëdhëniet ndërkombëtare. Pra, ka shumë arsye pse kjo është e papranueshme për Serbine.

Ai shtoi se jemi dëshmitarë qe në Ukrainë nuk u respektuan garancitë e dhëna Rusisë, një fuqie e madhe dhe anëtare e përhershme e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, të përcaktuara me marrëveshjet e Minskut. Pra, tha ai, nëse këto garanci nuk respektohen për Rusinë, lind pyetja: pse do të respektohen ato për Serbinë? Prorokoviq gjithashtu nuk sheh ndonjë vullnet midis shteteve evropiane, Bashkimit Evropian apo Mbretërisë së Bashkuar për t’u përfshirë në diskutime mbi këtë temë.