Speciale |Tëmeti në Turqi/ Përse u shembën mijëra banesa? Tërmeti i fortë apo ndërtime të dobëta?

“Ne jemi duke kërkuar mbesën time, Rukiye”, u tha gazetarëve vendas një burrë me pamje të lodhur, ndërsa shikonte nëpër mbetjeve të një spitali në provincën jugore turke të Hatay të mërkurën. “Ajo është 23 vjeçe, infermiere. Ajo hyri në spital disa orë pas tërmetit të parë për të ndihmuar në evakuimin e pacientëve. Ndërtesa u shemb mbi të kur goditi tërmeti i dytë. Ajo shpëtoi shumë njerëz, por nuk mundi të dilte vetë. Ne e dimë se ajo ishte gjallë për të paktën 16 orë – ajo thirri burrin e saj nga nën rrënojat. Por tani shpëtimtarët thonë se ajo ka të ngjarë të ketë vdekur”. Dhe siç vë në pah Al Jazeera, përcjell Telegrafi, mijëra njerëz si Rukiye besohet se janë ende të mbetur në mbeturinat e ndërtesave të shembura në të gjithë juglindjen e Turqisë pas tërmeteve shkatërruese të së hënës. Sipas qeverisë, dy lëkundje të mëdha dhe qindra pasgoditje shkatërruan të paktën 6,444 ndërtesa në 10 provinca, duke vrarë më shumë se 17,000 njerëz. Një kombinim tragjik Ndërsa shpëtimtarët vazhdojnë të kërkojnë nëpër rrënoja në kërkim të mrekullive, kombi tani po përpiqet të kuptojë pse kjo fatkeqësi natyrore – për të cilën Turqia supozohet se po përgatitej për më shumë se 20 vjet – shkaktoi kaq shumë dëme në infrastrukturën e vendit. A ishte se dy tërmetet – i pari me magnitudë 7.8 dhe i dyti me magnitudë 7.6 – ishin thjesht shumë të fuqishëm për të mbijetuar shumica e ndërtesave? Apo se ndërtesat nuk ishin në përputhje me standardet moderne të ndërtimit? A ka pasur neglizhencë nga ana e autoriteteve? Sipas profesor Okan Tuysuz, një inxhinier gjeologjik nga Universiteti Teknik i Stambollit, një kombinim tragjik i të gjithave më sipër çoi në katastrofën e së hënës. “Kemi të bëjmë me tërmete vërtet masive këtu”, tha Tuysuz për Al Jazeera, “I pari ishte afërsisht i barabartë me çlirimin e energjisë nga një shpërthim prej rreth 5 milion ton TNT. I dyti ishte ekuivalent me 3.5 milion ton. Shumica e ndërtesave do ta kishin të vështirë për të përballuar një forcë të tillë”. Por edhe pse fakti që lëkundjet në këto përmasa të njëpasnjëshme do të përbënin një rrezik për çdo ndërtesë, ekspertët nënvizuan se një tragjedi në këtë shkallë nuk ishte aspak e pashmangshme.