Lajmi që tronditi SHBA dhe jo vetëm ishte zbulimi i një balone kineze në territorin amerikan, duke rritur dyshimet për spiunazh. Menjeherë pas kësaj Sekretari merikan të Shtetit Anthony Blinken anuloi vizitën në Kinë.
Duket pak e çuditshme që “lufta” me spiunazhin mes dy superfuqive botërore po zhvillohet në këto nivele, duke pasur parasysh që shtetet e mëdha konkurrojnë me njëri-tjetrin gjithë kohës për armatimet më të fundit dhe përfshirjen e inteligjencës artificiale në këtë fushë.
Përdorimi i parë i një balone të ngjashme në fushëbetejë, ka qenë në shekullin e 18-të nga Napoleoni. Ato u përdorën për të pikasur gjithashtu artileritë në Luftën Civile Amerikane dhe u shfaqën dukshëm në Luftën e Parë Botërore, por në fund u zëvendësuan nga aeroplanë dhe zepelinë.
Tani superfuqitë e botës po kthehen përsëri tek balonat për të mbledhur të dhëna për shërbimet e inteligjencës dhe për të vëzhguar objektivat e armikut. Kjo është pikërisht ajo që Uashingtoni ka akuzuar sot Pekinin se ka bërë me balonën e gjetur së fundmi, raporton abcnews.al.
Balonat moderne operojnë në një lartësi prej më shumë se 24 kilometrash, lartësi kjo shpesh më e madhe se ajo u fluturojnë avionët komercialë.
Ndryshe nga satelitët me orbitë të ulët, të cilët kapin pamjet e instalimeve ushtarake ndërsa rrotullohen rreth planetit, balonat lejojnë grumbullimin e më shumë të dhënave ndërsa rrinë më shumë të stopuar në një vend, shtuar këtu edhe faktin që shpesh janë të pa kapshme nga radarët dhe thuajse të pamundura për tu vënë re me sy të lirë nga civilët në tokë.
Gjithashtu, përdorimi kësaj radhe i balonës nga ana e Kinës mund të shërbejë si një kujtesë e epërsisë së Kinës në një teknologji tjetër: raketat hipersonike.
Kjo pasi Montana, zona ku ajo u pikas, është “shtëpia” e kapanoneve të raketave bërthamore amerikane në bazën ajrore Malmstrom. Dyshimet janë se ky ka qenë pikërisht edhe objektivi i vëzhgimit.
Çfarë janë “balonat e përgjimit””
Një balonë përgjimi ose spiune është një pjesë e pajisjes spiunazhi, për shembull një aparat fotografik, i vendosur në një tullumbace që fluturon mbi një zonë të caktuar, e transportuar nga rrymat e erës. Pajisjet e bashkangjitura në balonat mund të përfshijnë radar dhe të jenë me energji diellore, raporton abcnews.al.
Balonat zakonisht funksionojnë në 24,000 metra – 37,000 metra.
Pse të përdorni balona në vend të satelitëve?
“Për dekadat e fundit, satelitët ishin të rremë. Satelitët ishin përgjigja”, tha John Blaxland, profesor i studimeve të sigurisë ndërkombëtare dhe inteligjencës në Universitetin Kombëtar Australian dhe autor i librit, Zbulimi i sekreteve.
Por tani që lazerët ose armët kinetike janë duke synuar satelitët, ka një rilindje të interesit për balonat.
Ata nuk ofrojnë të njëjtin nivel mbikëqyrjeje të vazhdueshme si satelitët, por janë më të lehtë për t’u nisur. Për të dërguar një satelit në hapësirë, ju nevojitet një pajisje që zakonisht kushton qindra miliona dollarë.
Balonat gjithashtu mund të skanojnë më shumë territor nga një lartësi më e ulët dhe të kalojnë më shumë kohë në një zonë të caktuar sepse lëvizin më ngadalë se sa satelitët, sipas një raporti të vitit 2009, raporton abcnews.al.
Pse po e bën Kina këtë?
Arsyeja e parë është për të shqetësuar SHBA-në dhe aq më mirë nëse do të arrinte të merrte ndonjë informacion gjatë rrugës. Arsyeja e dytë është të ndërgjegjësojë SHBA-në për faktin se Kina ka mjaftueshëm mjete teknologjike dhe vetëm ia ka mbajtur të fshehtë SHBA-së.
