Nga Endri Tafani

Janë mbi 2 milionë arabe që jetojnë në shtetin e Izraelit si shtetas me pasaportë izraelite, mbi 20% e popullsisë.

Gjuha arabe ka status special, përdoret në dokumenta zyrtare, arabet kanë xhamitë e tyre, të drejtat dhe liritë e tyre si çdo qytetar Izraelit. Kanë partitë e tyre politike, kanë përfaqësues në parlamentin izraelit, kanë patur ministra në qeverinë izraelite, kanë dhe anëtar në Gjykatën Supreme të Izraelit.

Ata janë 20% e studentëve në universitetet izraelite (aq sa janë dhe si numër popullsie). Ata janë pjesë e ushtrisë dhe policisë izraelite nga ushtarë e policë të thjeshtë e deri në rang gjeneralësh.

Vetë Jaser Arafati, themeluesi i OÇP (Organizata për Çlirimin e Palestinës) ka lindur në Kajro në 1929 dhe babai i tij kishte prona në Egjipt që nuk i mori dot në gjykatë.

Deri në vitet 60′ as nuk flitej fare politikisht për Palestinë dhe palestinez, por për arabë dhe izraelitë, popullsia arabe që jetonte në ato territore vetidentifikohej e tillë.

Ishte Jaser Arafati që u mundua të krijonte një identitet palestinez, në vitet 60′ e sidomos pas luftës së 1973 kur u pa që vendet fqinje arabe nuk kishin më ndërmend të sulmonin Izraelin.

Vetë ai shall i famshëm bardhezi që Arafati e përdori si simbol është një krijim i një gjenerali britanik Glubb Pasha në vitet 1950 për të bërë një dallim midis arabeve te rekrutuar në ish- mandatin britanik dhe arabëve të rekrutuar në Jordani. Origjinali është kufiah jordanez kuq i bardhë ashtu si dhe flamuri jordanez është përdorur si bazë për të bërë flamurin palestinez.

Vetëm 7% e rreth 2 milionë arabëve që jetojnë në Izrael e identifikojnë veten si palestineze. Shumica e identifikojnë veten si arabë apo arabo-izraelite.

Nga përplasjet 50 vjeçare midis vetë palestinezëve me Izraelin, deri para sulmit në tetor 2023, kishte rreth 2 mijë viktima nga ana e Izraelit dhe 12 mijë viktima nga ana e palestinezëve. Shumica dërrmuese kanë ndodhur gjatë konfliktit në Libanin e Jugut me OÇP dhe në dy Intifadat. Nëse dikush do ta marrë mesatarisht i bie rreth 40 izraelite dhe 240 palestineze të vrarë në vit. Për krahasim në Shqipëri që është sa gjysma e popullsisë se Palestinës ndodhin mesatarisht rreth 50 vrasje në vit.

Popullsia arabe që jeton në Rripin e Gazës dhe Bregun Perëndimor ka qenë rreth 900 mijë banorë në 1950 dhe sot është 5 milionë banorë, me një nga rritjet demografike me të larta në botë, më shumë se 5 fishuar.

Në 2023, GDP per capita në Rripin e Gazes dhe Bregun Perëndimor ishte 3800 USD për banor, në nivele të ngjashme me fqinjët arabe në rajon, Siria para luftës civile 3000 USD, Libani 4100 USD, Jordania 4300 USD, Egjipti 4300 USD per banor. Për krahasim, një tjetër vend arab aty afër si Jemeni që lëshon raketa ndaj anijeve që i kalojnë pranë, ka një GDP për capita, 650 USD për banor dhe tashmë Siria pas luftës civile 420 USD për banor.

Deri në 2005 Izraeli kishte prezencë ushtarake në Rripin e Gazës të kapur nga Egjipti në luftën e 1967. Pas një marrëveshje me Autoritetin Palestinez (ish – OÇP) tërhoqi ushtrinë dhe 8000 civile izraelite që jetonin akoma aty duke ua dorëzuar territorin Autoritetit Palestinez. Në 2006 në Bregun Perëndimor dhe në Gaza u bënë zgjedhje ku në Bregun Perëndimor fitoi Autoriteti Palestinez dhe në Gaza fitoi Hamasi. Sapo fitoi zgjedhjet Hamasi filloi të ekzekutonte publikisht gjithë figurat politike të Autoritetit Palestinez. Nga 2006 e deri më sot nuk janë kryer më zgjedhje politike në Gaza.

Këto janë fakte të thjeshta që mund të lexohen e verifikohen lehtësisht në internet nga çdokush që merr mundimin të informohet e të flasë mbi temën mbi fakte të vërteta dhe jo duke u bazuar në video TikTokut, plot gënjeshtra, propagandë bajate, me slogane politike të ngjashme me para 90 dhe me fjalë të mëdha sensacionale të cilave as nuk ua dinë kuptimin.

Nga Andi Bushati

Duke hedhur ku të mundet gurë mbi veten, për aktet radikale që ndërmori gjatë vitit 2019, opozita ende drithërohet kur përmenden fjalët bojkot, tërheqje, mospjesmarrje. Vuajtja prej kësaj sindrome po shfaqet edhe tani kur i duhet të diskutojë ftesën e Edi Ramës, për të marrë pjesë në komisionin absurd, “anti korrupsion”. Ka në gjirin e saj deputetë dhe figura nga ato që politikën e dinë si artin e të qenit i pëlqyer nga ambasadat, të cilët predikojnë se është më mirë të jenë prezent, të thonë fjalën e tyre dhe ti vërsulen si demi cohës së kuqe që u tund para brirëve kryemninistri.

Por, kush e ndjen vetën kundërshtar të vërtetë të këtij regjimi, nuk ka pse i dëgjon këmbanat e këtyre idiotëve të dobishëm të pushtetit. Ka më shumë se një arsye se përse PD dhe aleatët e saj duhet ti thonë “JO” farsës së Ramës që u kujtua pas 11 vitesh, se korrupsioni u dashka luftuar.

Së pari, kundërshtarëve të qeverisë nuk i intereson legjitimimi i këtij komisioni që e fillon punën në prag të zgjedhjeve dhe i mbivendoset komisioneve të tjera parlamentare apo institucioneve të pavaruara. Duke e pranuar atë opozitarët, në fakt, i hapin dritën jeshile panimit të produkteve për të cilat kërkohet ngritja e tij. Nëse ata pretendojnë se qëllimi është prekja e reformës në drejtësi dhe kontrollimi i mëtejshëm i SPAK, ata nuk kanë pse bëhen, qoftë edhe përmes kundërshtimesh, pis me këto qëllime të mbrapshta.

Së treti dhe nga pikpamja politike opozitës nuk i leverdis të bëhet në prag të zgjedhjeve pjesë e bashkëfajësisë. Nëse qëllimi i shpallur i komisionit “anti korrupsion” është të riparojë efektet e një sistemi grabitës 10 vjeçar, opozita nuk ka pse merr përgjegjësi për të. Detyra e saj është të denoncojë abuzimet e kundështarit dhe jo ta ndihmojë atë të korrigjohet. Ftesa: “ne vjedhim e ju hajde na pastroni”, është absurde edhe të shqiptohet e jo më të pranohet.

Forca për të penguar kryeministrin në këto qëllime hipotetike djallëzore, nuk varet nga prezenca në komision, por nga aftësia për të shtrënguar radhët për të mos i lejuar atij të votojë në parlament ligje apo ndryshime kushtetuese që kërkojnë shumica të cilësuara. Pra çfarëdo që të vendosë komision parlamentar ku rilindja ka shumicën dhe prodhon propozimet që do, nëse opozita ruan më tepër 1/3 apo 2/5 e deputetëve (sipas llojit të ndryshimit që propozohet) ajo e kthen në nul çdo nismë të shumicës. Në të kundërtën, nëse ajo nuk arrin të garantojë kompaktësinë e deputetëve të saj, pjesmarrja në komision është e kotë pasi Rama do votojë, në fund, çfarë të dojë.

Pra, prezenca në komisionin e “anti korrupsionit” është një sifilatë e panevojshme. Opozita është e dënuar ta bojkotojë atë. Madje pa pasur pikë kompleksi nga kjo fjalë. Pa dëgjuar për më tepër ata që i bien fyellit të ambasadorëve, se PD është dëmtuar më shumë se gjithçka nga bojkoti.

Të gjithë atyre që mbrojnë këtë tezë u duhet bërë një pyetje. Po mirë, po nga rruga konsensuale dhe nga marrëveshjet me Ramën, a ka fituar gjë PD-ja? A doli ajo me kokën lart, kur braktisi çadrën për të dëgjuar këshillat e emisarit amerikan Brian Hoyt Yee? A mori garanci kur u fut në qeveri me Ramën pas marëveshjes së majit 2017, gjoja për të garantuar zgjedhjet që ishin mbyllur që pa nisur?

Po katë vjet më pas ç’e mirë i ndodhi, kur vendosi të lërë bojkotin për të hyrë në “tryezën politike”. Nga se e mbrojti marrveshja me garant SHBA dhe BE e 5 qershorit. A nuk i përmbysi Rama të gjitha, pa pyetur për arbitrat dhe duke bërë prapë atë që deshi?

Pra, jo vetëm rruga radikale, por as ajo e të moderuarve që predikojnë kompromis, nuk japin garanci përballë rregjimeve anti demokratike që kanë në dorë dhe gurin dhe arrën. Në të tilla kushte të vështira opozitës i mbetet vetëm një gjë në dorë: të ruajaë parimin dhe të respektojë mandatin që i ka deleguar ajo pjesë e shqiptarëve që janë kundërshtarë të Edi Ramës. Ata janë kundër lojrave të të shërbyerit si fasadë, apo pjesmarrjes në farsat që organizon ai. Për çdo opozitar, frika se mund të tradhëtojë këtë thirrje duhet të jetë shumë më e madhe sesa kompleksi nga bojkoti.

Nga Artur Ajazi

Sipas përkufizimit shkencor “morali është rregull, dhe normë e sjelljes e paravendosur nga një shoqëri, bashkësi, dhe e pranuar nga një njeri për mënyrën e tij të sjelljes dhe e zbatueshme nga të gjithë njerzit e arsyeshëm”. Por morali është edhe një mësim i vlefshëm, etikë praktike e shprehur apo e nënkuptuar në një histori apo ngjarje. Moral ka individi i zakonshëm, ka politikani, ministri, kryeministri, presidenti, shoqeria dhe anekset e saj. Me moral mbahet  dhe funksionon ushtria, policia, strukturat e shtetit.

Rënia në fatalizëm (mungesa e arsyes dhe optimizmit)  mbetet shkatërruese për çdo fenomen jetësor.Në jetën e një individi apo shoqerie, moralizmi dhe fatalizimi, janë dy anët e kundërta të një fenomeni që ndikon dukshëm në përditshmëri. Në politikë, morali është dhe duhet të jetë fondamenti i saj, sepse në logjikën e shumicës së njerëzve ekziston mendimi se “morali dhe politika” janë në kahe të kundërt. Kjo në fakt ka ndodhur dhe ndodh vetëm tek ne. Morali është marrëdhënie korrekte me tjetrin, respekt për të drejtat, nevojat e tij , dhe besim reciprok. Klasa politike në Shqipëri, ka 34 vjet që e ka “përdhosur” moralin, duke e keqpërdorur. Kjo i ka lënë shteg të hapur  fatalistëve. Parashtrimi, diskutimi, pozicionimi dhe zgjidhja e problemeve, nuk mund të kuptohen pa bashkekzistencën e politikës me moralin.

Por çfarë ka ndodhur dhe çfarë po ndodh në të vërtetë me politikanët tanë ? Ata në shumicën e tyre, në kohën e qeverisjes së tyre, kanë treguar se janë veçse moralistë kur kanë pushtetin, dhe fatalistë (e shohin gjithçka të zezë tek tjetri) kur e humbasin atë. Lufta politike në Shqipëri, i ngjet një beteje në xhungël. Pa rregulla, pa reciprocitet, pa kufinj logjik të paracaktuar mes palëve, duke përshfaqur papërgjegjshmëri dhe brutalitet. Gjithçka nis nga “ZERO”, duke fshirë atë që është ndertuar, ngritur dhe investuar. Për moralistët dhe fatalistët, “shteti nis të funksionojë kur ata marrin pushtetin”, reformat funksionojnë kur ata vijnë në pushtet. Rritja e pagave, pensioneve, rritja ekonomike, investimet në arsim, shendetsi, bujqesi, kulturë e turizëm, nisin atëhere kur ata marrin pushtetin. Partia Demokratike e gjendur në ndarje dhe grupazhe, funksionon sot si një celulë e çoroditur moralistësh dhe fatalistësh.

Ata nuk bëjnë, dhe nuk prodhojnë politikë, ata nuk bëjnë dhe nuk merren fare me opozitarizëm, ata nuk gjenden dhe nuk zgjidhin sot asnjë problem të votuesve të tyre, por thjesht ata bëjnë dhe “shesin” moral, dhe kultivojnë fatalitet. Për PD-në zyrtare dhe Rithemelimin, “asgjë nuk është bërë nga 2013 deri sot, asgjë nuk është arritur nga 2013 deri sot”, madje as “ajri, uji, deti, lumi, toka, nuk kanë lëvizur fare prej 2013 deri sot”.

As Shqipëria nuk ka pësuar “ndryshime tektonike, biologjike, njerëzore dhe integruese nga 2013 deri sot”. Të mbjellësh fatalitet përmes moralit bosh, është dështim, dhe jo arritje. Kjo nuk të shpie drejt pushtetit dhe fitores në zgjedhje. Politikanët e zgjuar, e zgjedhin me kujdes rrugëtimin e tyre drejt pushtetit, gjithmonë kur moralin dhe fatalitetin, e lënë mënjanë.

Në politikë, rëndësi ka stabiliteti logjik në fushatë, premtime të zbatueshme dhe reale, dhe kuptim të gjërë të atyre që predikon, pasi do të duhet ti zbatosh në praktikë.

Nga Kreshnik Spahiu

Atentati i realizuar dje ndaj avokatit Sokol Mëngjesi është pasqyra e një shoqërie në degradim.

Padyshim që disa mund të logjikojnë shkurt duke thënë fajin e ka shteteti por kjo do ishte e keqja më e vogël, por cila është zgjidhja kur përgjegjëse është shoqëria dhe qeveria?

– Atentati ndaj avokatit thjesht zbuloi sa mijëra të çmendur kemi në gjirin e shoqërisë sonë. Kjo është një lajthitje kolektive dhe jo individuale. Mblidhet fisi me krushqinë dhe vendosin me unanimitet ta masakrojnë avokatin. Fisi nuk kishte asnjë njeri me logjikë normale të “votonte” kundër dhe të ndalonte dorën krimale të kushërinjve.

– Atentati ndaj avokatit thjesht zbuloi një nga cilësitë më të errta të shqiptarve që është mosmirënjohja. Ngjarja ishte unike në botë që të vrasësh avokatin për të mos e paguar për punën e tij. Një shërbim i lirë nga një profesionist që me shpenzimet e tij i përfaqësoi të drejtat e tyre për 4 vjet duke ju rikthyer pronat që s’do i kishin marre dot as për 40 vjet apo 40 gjenarata.

– Atentati zbuloi se pabesia është dobësia e një pjese të shqiptarve duke trasformuar atë çka krenoheshin prindrit tanë që dikur quhej BESA. Disa horra me kapele si hijena e gjurmuan avokatin pasi ai shoqroi fëmijët në kopësht. Pabesia për të goditur mbrojtësin e tyre. Pabesia për ti ngulur thikë pas shpine njerout që i nxorri nga varfëria në pasuri. Pabesia po e “parakalon” besën në Shqipëri.

– Atentati zbuloi se Ne kemi shumë injorantë, të çmendur, monstra dhe barbar në mesin tonë në shekullin e civilizimit. Atentati tregoj se sa pak eurpian janë një pjesë e shqiptarve.

– Atentati tregoi që jo vetëm qeveria apo shoqëria ka degraduar por edhe opozita politike. Ata vrapuan të keq-përdorin atentatin duke krijuar alibi se gjoja krimi u krye nga Edi Rama. Vrapoi në spital vajza ish-kryeministrit për ta quajtur atentat politik. Zyrtarisht opozita vazhdon ta quaj Ramën atentator për këtë çështje duke lehtsuar atentatorët me hipotezat e tyre.

– Atentati manifestoi edhe brutalitetin e krimit me agresivitetin që godasin pa mëshirë ndaj një profesionisti, ndaj një babai, ndaj një njeriu që iu dha “dorën e ngrohtë” kur shteti ju rrëmbeu pronat.

Për këto arsye më shumë se kriminelët kanë filluar të shqetësojnë budallenjtë dhe të çmendurit me shumicë në Shqipëri.

Ata godasin në mënyrë çnjerzore mbi qënjet njerzore të dobëta dhe vunerabël. Ata vrasin dhe dhunojnë gratë e tyre, motrat, prindrit, avokatët, policët, mjekun, policin.
Koha po tregon se në rrugët e Shqipërisë ka më shumë të çmendur se kriminelë.

Mjafton të shikosh si ngasin makinat nëpër rrugë apo autosrada, pa iu dhimbsur as jeta e tyre dhe as e të tjerve.

Në këto raste nuk vlen as thënia popullore:
“Hapi rrugë badallait”, sepse këta janë aq shumë në Shqipëri, sa ta zënë rrugë kudo dhe kurdo.
Ruajna o Zot nga budallenjtë!

Nga Denis Dyrnjaja

Me këtë lajtmotiv politik opozita përpiqet të mbajë gjallë kauzën e saj publike të stërpërdorur deri ne lodhje, tanimë por edhe aq të pabesueshme për shqiptarët. Dhe kjo histori vazhdon pas çdo palë zgjedhjesh dhe para çdo procesi zgjedhor. Duket si një alibi e stampuar që justifikon dështimin e ardhshëm dhe dështimin e shkuar. Historia e blerjes se zgjedhjeve nuk mban më ujë për disa arsye të stërrprovuara. Së pari alternativa politike e opozitës është nul. Inflacioni i denoncimit te korrupsionit, pra teza e korrupsionit është korruptuar për shkak se flamurin antikorrupsion të opozitës e mbajnë personazhe të ekspozuar të saj në korrupsion që nga figurat kryesore e deri te ato dytësore, përfshirë këtu edhe shërbëtorët mediatikë për te cilët ka fakte konkrete si prona e pasurve të pajustifikuara në raport me të ardhurat gjatë qeverisjes së shkuar.

Së dyti denoncimi pa alternativë dhe pa kredite integriteti i prijësve te luftës antikorrupsion të opozitës e bën nul efektin publik. Kjo do të thotë që njerëzit nuk pranojnë t’iu fyesh inteligjencën duke iu thënë që ata janë të korruptuar, e ne jo, se kemi mbi 10 vjet që nuk jemi në pushtet. Së treti janë vetë protagonistët brenda opozitës që kanë denoncuar njëri tjetrin për implikim në afera korruptive pa vënë kandar sa shumë e sa thellë janë implikuar që nga kullat e që nga përqindjet ndaj çdo aksesi që kishte nevojë për konfirmim qeveritar.

Së katërti tani që rolin antikorrupsion e ka marrë në dorë Prokuroria e Posaçme (SPAK) daullet antikorrupsion të opozitës tingëllojnë të shurdhërta dhe pa forcën e duhur për veshët e shqiptarëve. Së pesti intuita politike e mazhorancës doli përsëri më efektive. Edi Rama gjeti passwordin elektoral të radhës që do t’i sigurojë fitoren e mandatit të katërt (druaj me shumicë edhe më të thellë se çdo mandat tjetër) duke shpalosur fushatën antikorrupsion pas reformës në drejtësi një tezë politike e fituar tanimë.

Në të njëjtën kohë kjo ekspozon paaftësinë reales të kësaj opozite për të kuptuar realitetin dhe për të krijuar një alternativë realiste, të besueshme e konkurruese për zgjedhjet e vitit 2025. Por gjithsesi le të marrim të mirëqenë idenë fikse të opozitës se janë blerë vota në zgjedhjet e shkuara. Më të afërtat ishin ato të 14 majit të vitit te shkuar për pushtetin lokal. Në Tiranë Erion Veliaj qe është vënë sot në qendër të ciklonit politik ka fituar me mbi 60 mijë vota diferencë. Nëse fenomeni është kaq masiv, a mund te fshihet blerja e 60 mijë votave?! Diferenca të rrëzon çdo pretendim a logjikë në këtë drejtim. Fundi fundit, dikush do fliste me fakte, dikush do sillte prova jo të karakterit sporadik por të fenomenit masiv. Kjo provë nuk erdhi kurrë, sepse mesa duket nuk ekziston.

Pra është një pretendim jo real blerja e votës masive me një rezultat aq të thellë sa nga 61 bashki opozita mori vetëm 6 mandate kryebashkiakësh. Kjo tregon se përtej dyshimeve për tjetërsim të votës, rezultati ka qenë real dhe deformimet e pretenduara nuk cenojnë trendin e votës që është një votë masive refuzuese për alternativën opozitare. Atëherë sa më shumë i mëshojnë idesë se zgjedhjet u vodhën aq më shumë shtyhet në kohë mundësia e ndryshimit të pushtetit. Dhe gabimi më naiv i opozitës sot është beteja e saj me Erion Veliajn.

Vitin tjetër nuk janë zgjedhjet lokale, por zgjedhjet politike. Përqendrimi i të gjithë forcave të bashkia dhe Veliaj është një strategji e gabuar që nuk do të prodhojë asnjë efekt elektoral, madje mund të shndërohet në bumerang dhe një spaletë elektorale në favor të Lalit, spaletë që i duhet edhe atij për të treguar se alfabeti nuk mbaron të shkronja D (5D), apo E (5E). Ndaj për të mos treguar analfabetizëm politik.,opozitës i duhet të mësojë dhe shëtisë të gjithë alfabetin për të ndërtuar fjali, ide, koncepte dhe vizione. Deri sa ye kuptojë këtë realitet opozita do të jetë në kuadrin e një analfabetizmi funksional.