Analizë/ Zelensky bëhet “kurban” politik i takimit të ardhshëm Trump-Putin

Përshtatur në shqip, artikull i La Stampa

Volodymyr Zelensky ndoshta ndjehet këto ditë si në një makinë kohe, që po e kthen atë gjashtë muaj më pas. Në atë periudhë, që nisi më 12 shkurt me telefonatën e Donald Trump-it drejtuar Vladimir Putin-it, duke i dhënë fund befas izolimit që Perëndimi i kishte imponuar diktatorit rus dhe që kulmoi më 28 shkurt me skenën e përuljes së liderit ukrainas në Zyrën Ovale, gjithçka dukej e humbur, dhe Ukraina rrezikonte të copëtohej e t’i dorëzohej Moskës.

Roli i diplomacisë europiane

Për ta shmangur këtë, u desh guximi dhe këmbëngulja e rezistencës ukrainase, si dhe angazhimi e durimi i diplomacisë europiane, që dialogoi me pjesën më racionale të establishmentit amerikan për t’i bërë ballë kokëfortësisë brutale të rusëve. Në pritje, Kievi dhe Moska kishin nisur një negociatë të destinuar të dështonte, që nuk kishte si qëllim përfundimin e luftës, por të mos zemëronte Trump-in, duke i hedhur fajin palës tjetër për çdo mosmarrëveshje.

Plani i Putin-it

Një lojë që Putin duket se ka arritur ta përmbysë, për të marrë nga Trump gjithçka ka dashur që në fillim: një dorëzim faktik i Ukrainës, me dhënie territori të pushtuar (dhe ndoshta të tjerë), lehtësim sanksionesh dhe mbi të gjitha shndërrimin e tij nga kriminel lufte në një njeri që përkul rendin botëror sipas dëshirës.

Dhe Zelensky, i cili tashmë ka deklaruar prerazi se nuk pranon copëtimin e vendit të tij, rrezikon të kthehet në “armik” në sytë e Trump-it. Nuk është rastësi që lideri i Kievit ka kaluar 48 orët e fundit në telefon me aleatët europianë, të cilët po mobilizohen sërish për t’i shpjeguar presidentit amerikan (i entuziazmuar nga ndërmjetësimi në konfliktin Armeni-Azerbajxhan) se përfundimi i një lufte nuk është një projekt ndërtimi.

Një çështje përkthimesh?

Zelensky këmbëngul se “nuk mund të shkëmbehet territor ukrainas me territor ukrainas”, ndërkohë që gazeta Bild hamendëson se i dërguari amerikan Steve Wiktoff mund ta ketë keqkuptuar për shkak të përkthimit frazën për “tërheqjen paqësore të trupave” nga Putin, duke e interpretuar si ofertë, jo si kërkesë. Kjo duket se përforcon dyshimin se i vetmi “lëshim” që ka bërë Kremlini deri tani është vetë takimi, një skenë ku presidenti republikan nuk ka mundur të rezistojë. Nëse kjo deja vu shqetësuese nuk përfundon si herën e kaluar, Kievi do të përballet me një dilemë të tmerrshme.

Trump s’mund të ofrojë atë që s’është e tij

Është e qartë se Trump nuk mund të premtojë atë që nuk e zotëron, dhe çdo “marrëveshje” do të jetë e pamundur pa miratimin e Ukrainës. Por ngrihet pyetja se sa e aftë është Europa ta mbështesë Ukrainën nëse Trump i heq sërish ndihmën, duke rikthyer ndarjen transatlantike që dikur tronditi sigurinë e kontinentit. Dhe nëse Europa nuk arrin të ndryshojë sërish drejtimin e politikës amerikane, Zelensky rrezikon të mos jetë më fytyra heroike e rezistencës, por viktima e sakrifikuar e disfatës, i detyruar të pranojë humbjen e territoreve dhe të përballet me një valë të re refugjatësh nga zonat e “ngrira” nën kontrollin rus.

Pa siguri, nuk ka marrëveshje të vërtetë

Edhe pse detajet e një marrëveshjeje të mundshme janë ende në diskutim, mungesa, siç pritet, e garancive reale të sigurisë për Kievin, si anëtarësimi në NATO, do ta bëjë të vështirë edhe shpresën për rindërtim dhe afrimin me Europën. Nëse është e vërtetë që luftërat mbarojnë kur njëra (ose të dyja) palët nuk mund të vazhdojnë më, atëherë Putin duket se e ka hapur derën për negociata pas kërcënimeve me sanksione të reja dhe pas të dhënave dëshpëruese mbi një ekonomi ruse tashmë të militarizuar. Në të njëjtën kohë, Ukraina rrezikon të mbetet pa ushtarë, dhe Rusia pa para.

Një paqe e afërt, por jo sipas kushteve të Putin-it

Pra, mund të jemi më afër një armëpushimi. Por jo sipas kushteve të Putin-it. E megjithatë, fakti që presidenti i Shteteve të Bashkuara pranon të diskutojë përfundimin e luftës me agresorin rus, por pa praninë e Ukrainës që është viktima, dhe pa Europën që është teatri dhe objektivi i konfliktit, është një precedent që mund të jetë fatal për paqen në të ardhmen.