Connect with us

Ekonomi

Fotovoltaikët, biznesi i diellit në pritje të etapës së re

Interesi për sektorin e fotovoltaikëve, i nxitur nga kriza e përgjithshme e energjisë, por edhe politika e nxjerrjes në treg të lirë të bizneseve, pritet të jetë i lartë edhe këtë vit. Operatorët e tregut pohojnë se miratimi i ligjit të ri, që parashikon faturim vjetor neto, por edhe disa koncepte si vetëprodhuesit kolektivë, apo komitetet e energjisë së rinovueshme, pritet të nxisë më tej kërkesën, duke parashtruar një etapë të re për sektorin. Në pamje të parë, drafti sjell ndryshime pozitive dhe skepticizmi i vetëm lidhet me mënyrën sesi këto ndryshime do të shtjellohen në aktet nënligjore, ku do të kuptohet qartë përfitimi real për të gjithë palët.

Nertila Maho

Vijimi i politikës së liberalizimit, që nxori një vit më parë në tregun e parregulluar të energjisë 7600 biznese, i gjeti shumicën e tyre në panik.

Ndoshta sepse hapi i hedhur nga qeveria, vinte në momentin më të keq të mundshëm, kur çmimet e energjisë në bursa po shënonin rritje të shpejtë.

Industri të ndryshme, të grupuara, lobuan pranë qeverisë, duke kërkuar zgjidhje dhe kjo e fundit pranoi që t’i mbante me një çmim pjesërisht të liberalizuar në nivelet e 18.8-19.69 lekëve/kwh, në varësi të nivelit të tensionit.

Ky çmim ishte 70% më i lartë se ai që këto biznese kishin në tregun e rregulluar dhe sa gjysma e çmimit të një kilovat/orë në tregun e lirë. Mbështetja vazhdon edhe sot, madje në mbrojtje është marrë edhe biznesi i lidhur në 35 kilovolt, por për të gjithë është e qartë, procesi i liberalizimit është i pashmangshëm. Ndihma sipas premtimit, do të zgjasë deri në momentin kur në fuqi është gjendja e emergjencës në furnizim me energji.

Duke e ditur fare mirë këtë, biznesi ka nxituar t’i dalë para dhe të sigurojë pjesërisht pavarësinë e tij energjetike, nëpërmjet impianteve fotovoltaike. Operatorët e tregut konfirmojnë se është pikërisht grupi i vetëprodhuesve ai që ka shprehur interesin më të madh në gjithë kategoritë, për instalimin e impianteve.

Sigurisht, çmimet e larta të energjisë kanë nxitur edhe “lulëzimin” e impianteve private për prodhim dhe më pas tregtim të energjisë, por numri i këtyre projekteve mbetet ende i kufizuar, pasi procedurat burokratike kanë afat më të gjatë.

“Grupi më i interesuar dhe me numrin më të lartë për instalimin e impianteve për vetëprodhim është ky grup biznesesh në tension të mesëm, për shkak se fillimisht u përballën me rritje çmimi, që edhe pse i kontrolluar, sërish mbetet i lartë.

Duke u ndier në presion për mënyrën sesi do të trajtohen në vijim, por edhe duke parë që në treg të lirë, çmimet janë dyfish me të larta, u vunë në lëvizje për të instaluar impiante fotovoltaikë.

Trendi ishte në rritje, edhe vjet, edhe këtë vit. Bizneset në tension të mesëm janë në numër të madh, mbi 7600, ndaj edhe kërkesa mbetet e lartë”, pohon Anduel Çekrezi, përfaqësues i kompanisë “Euroelektra”.

Projektligji do të nxisë më shumë investime, faturimi vjetor neto dhe të rejat e tjera

Nga viti 2017, kur u miratua për herë të parë ligji “Për burimet e rinovueshme të energjisë”, instalimi i kapaciteteve në energjinë diellore nuk eci aq shpejt sa u mendua.

Numri i bizneseve që eksperimentuan me kapacitet të kufizuar për vetëprodhim, por edhe prodhues të limituar brenda fashës 2MW, ishte i kufizuar, duke e bërë të pandjeshme kontributin e energjisë diellore në totalin e asaj që prodhon dhe konsumon vendi.

Një sërë aspektesh të ligjit ishin kufizuese, sipas bizneseve, dhe këto lidheshin me matjen neto mujore, ku bizneset nuk mund të shfrytëzojnë tepricat kur kanë nevojë dhe as nuk mund të marrin një përfitim ekonomik për to, pasi një çmim i posaçëm nuk u miratua asnjëherë.

Në fillime, edhe zvarritjet me procedura për instalimin e impianteve ishin të shumta, diçka që u lehtësua pas disa takimeve të grupeve të interesit me Ministrinë e Infrastrukturës dhe Energjinë.

Sot, pas një periudhe të gjatë konsultimesh dhe kërkesash kryesisht nga instilatorët, ka një draft-ligj të ri për burimet e rinovueshme që në thelb, sipas operatorëve, sjell ndryshime thelbësore.

Më e rëndësishmja, të paktën për vetëprodhuesit që janë një kategori jo e vogël, është kalimi me një faturim vjetor neto, nga matje neto mujore. Kjo do të thotë se bizneset do të mund të shfrytëzojnë në mënyrë më eficiente impiantet e tyre, duke bërë mbulim më të madh, deri në 100% të nevojave të tyre.

“Pranimi nga qeveria për faturim vjetor neto i hap rrugë dhe i jep garanci për zhvillim sektorit. Kjo do të thotë që të gjithë individët dhe bizneset, të cilat kanë instaluar sisteme fotovoltaike, do të kenë mundësi të mbulojnë 100% të nevojës për energji elektrike. Si do të ndodhë kjo? Aktualisht me ligjin ekzistues, energjia e tepërt e hedhur në rrjet nga vetëprodhuesit njihet vetëm muajin aktual.

Me ligjin e ri, netimi do të bëhet vjetor, energjia e tepërt e prodhuar në muajt e verës dhe pranverës do të mbulojë konsumin e ditëve me më pak diell në dimër”, – pohon Skënder Hoxhaj, administrator “Vega Solar”.

Sipas tij, avantazhet e një skeme të tillë për tregun janë rritja e mëtejshme e interesit për fotovoltaikët, përballueshmëria më e mirë e çmimeve të energjisë që në treg mbeten ende të larta, zvogëlimi i peshës së qeverisë për të mbrojtur konsumatorët.

Në parim, sipas operatorëve, projektligji bën ndryshime pozitive, por mbetet për t’u parë se kur do të gjejë zbatim. Ligji aktual, edhe pse parashikonte një sërë nismash, nuk gjeti kurrë zbatim, duke mbetur peng i akteve nënligjore të pamiratuara apo të paplotësuara me elementet e nevojshme për t’u bërë të zbatueshëm.

“Ligji i ri ka marrë parasysh disa nga kërkesat tona, si grup biznesi, dhe ka sjellë edhe disa të reja. E para ka të bëjë me përfshirjen e konceptit të vetëprodhuesve kolektivë, si një nga kërkesat tona dhe të konsumatorëve.

Kjo do të thotë se ata që jetojnë në një ndërtesë kolektive mund të instalojnë një impiant me kuota pjesëmarrjeje dhe në bazë të kësaj, të ndajnë edhe energjinë. Një tjetër qasje pozitive është edhe ajo për Komitetin e Energjive të Rinovueshme.

Këto të fundit janë një grup biznesesh, individësh apo institucione publike, për shembull bashkitë, dhe krijojnë një impiant në këtë rast po them fotovoltaik dhe kanë statusin e vetëprodhuesit, por edhe mundësinë që të shesin apo shkëmbejnë energjinë që prodhojnë. Një tjetër pikë që mendoj se është me vlerë për tregun është ajo për Operatorin e Energjive të Rinovueshme.

Ky operator parashikohet edhe në ligjin ekzistues të 2017-s, por nuk ka gjetur zbatim. Mendoj se me këtë ligj të ri do të gjejë zbatim, pasi është një hallkë shumë e rëndësishme, që monitoron dhe mban raportet për prodhuesit e energjisë nga burimet e rinovueshme.

Struktura merr të dhëna, analizon zhvillimet dhe harton politika dhe nisma që nxisin tregun. Edhe për këtë pjesë, sërish mbetet për t’u parë sesi do të funksionojë dhe zhvillohet në aktet nënligjore”, thekson z. Çekrezi.

Sfidat e vitit 2023? Rregullimi i ngërçeve ne zinxhirët e furnizimit dhe kapitali njerëzor

Bizneset që operojnë në sektorin e fotovoltaikëve për tregtimin e produkteve dhe zbatimin e projekteve e shohin vitin 2023 të ndarë në dy anë. Në njërën qëndron kërkesa e lartë, që është pozitive për ta, kurse në tjetrën, vijimi i ngërçeve te zinxhirët e furnizimit dhe presioni që po ushtron emigracioni mbi kapitalin njerëzor në vend.

Operatorët nënvizojnë se furnizimi me panele dhe invertera, që u bë problematik vitin e kaluar, për shkak të efektit zinxhir të post-pandemisë dhe kërkesës së lartë për këto produkte në kushtet e krizës, është zgjidhur pjesërisht.

Ka një lehtësim të furnizimit me panele, duke siguruar sasinë e nevojshme pa problem, ndërkohë që për pjesë të tjera, si inverterat, kompanitë do të duhet të punojnë me planifikim dhe porosi në avancë për 3-6 muaj.

“Furnizimi i komponentëve kryesorë siç janë panelet është normalizuar. Një nga elementet e tjera të sistemit janë inverterat dhe këtu ka pak hapësirë nga koha e furnizimit te dorëzimi dhe duhen 3-6 muaj për porositje.

Gjithsesi, nga ajo që po shohim, situata po përmirësohet dhe mendoj se gjysma e dytë e vitit do jetë më e normalizuar në këtë drejtim”, nënvizon z. Çekrezi. Lidhur me krahun e punës, ai thotë se kompania, në këtë situatë, ka parë të arsyeshme rritjen e pagave.

Të njëjtën praktikë kanë ndjekur, në përgjithësi, bizneset, si një përgjigje për të frenuar largimet në një sektor që po përjeton lulëzim në kërkesën për instalime të reja.

“Gjetja e forcës së punës është një nga sfidat më reale dhe koherente. Profili i impianteve fotovoltaike është specifik dhe kërkon njerëz të specializuar në këtë fushë, çfarë e bën dhe më

të vështirë gjetjen e punonjësve të përshtatshëm për këtë industri. Kushtet e punës, pagesat tërheqëse, politikat e brendshme të kompanisë kanë qenë një amortizator për ta bërë sa më të lehtë punësimin e njerëzve të përshtatshëm”, shprehet z. Hoxhaj.

Related Topics:
Advertisement

Ekonomi

Guvernatori i BSH Gent Sejko: Inflacioni i çmimeve të produkteve të konsumit ka pësuar rënie

Guvernatori i Bankës së Shqipërisë Gent Sejko, në një deklaratë për mediat, pasqyroi situatën ekonomike në vend. Sejko theksoi se inflacioni i çmimeve të produkteve të konsumit ka pësuar rënie.

Sejko thekson se punësimi është në rritje në vend, ashtu sikundër pagat po njohin rritje.

“Inflacioni i çmimit të produkteve të konsumit ka pësuar rënie. Ky inflacion në rënie është bazuar në atë që ndodh në rajon dhe në Europë. Presionet e brendshme inflacioniste janë më të qëndrueshme. Rritja ekonomike ka ardhur nga përshpejtimi i rritjes së investimeve publike, nga ambienti stimulues financiar dhe pritjet pozitive për të ardhmen.

Punësimi në ekonomi u rrit me 0.6 përqind, pagat në sektorin privat u rritën. Zgjerimi i punësimit dhe i pagave ka rritur ekonominë. Tregjet financiare paraqiten të sigurta. Kredia për sektorin privat është zgjeruar akoma më shumë. Rritja ekonomike do të gjejë mbështetjë në shëndetin financiar të kompanive private”, deklaroi guvernatori Sejko.

Continue Reading

Ekonomi

Shqiptarët më të “varfrit” në BE, EUROSTAT: Konsumi dhe të ardhurat më të ulëta

Shqipëria vijon ta ketë të humbur garën për rritjen e mirëqenies së qytetarëve të saj.

Të dhënat e fundit të përditësuara të Eurostat (ky është përditësimi i dytë) tregojnë se vendi vijoi që të ishte i fundit në Europë, si për të ardhurat për frymë në raport me madhësinë e ekonomisë, ashtu dhe për të ardhurat në raport me fuqinë blerëse, me këtë të fundit që është një tregues i mirëqenies materiale të familjeve.

Ndonëse ekonomia po rritet më shpejt sesa rajoni, sërish familjet dhe individët shqiptarë janë më të varfër sesa shtetet e tjera fqinjë, sidomos kur maten për të ardhurat sipas fuqisë blerëse.

Të ardhurat për frymë në raport me Prodhimin e Brendshëm Bruto (PBB) ishin sa 34% e mesatares së Bashkimit Europian. Ndonëse në rritje me tre pikë përqindje në raport me vitin e kaluar, sërish Shqipëria është e fundit në Europë (të dhënat për Kosovën nuk raportohen).

Nivelin më të lartë në rajon e ka Mali i Zi, me 50% të mesatares europiane, e ndjekur nga Serbia me 44%, Maqedonia e Veriut me 42% dhe Bosnjë-Hercegovina me 35%.

Përveçse me Bosnjën, diferenca në të ardhura me vendet e tjera të rajonit është thelluar, duke treguar për një zhvillim më të qëndrueshëm të shteteve fqinjë, që kanë arritur të përmirësojnë me ritme më të shpejta mirëqenien e qytetarëve të tyre.

Edhe treguesi tjetër, ai i konsumit individual për frymë, që mat të ardhurat sipas fuqisë blerëse, apo mirëqenien e një familjeje e vendos Shqipërinë në fund, së bashku më Bosnjë Hercegovinën.

Ky tregues është për Shqipërinë sa 41% e mesatares europiane. Përkeqësim ka bërë Bosnjë-Hercegovinë, ku raporti është njëlloj me Shqipërinë në 41%, nga 42% që ishte në përditësimin e parë.

Rekordin e mban Mali i Zi me 63%, Serbia me 53%, Maqedonia e Veriut me 50%.

Sipas Eurostat, Konsumi aktual individual, i referohet të gjitha mallrave dhe shërbimeve të konsumuara aktualisht nga familjet. Megjithëse PBB për frymë është një tregues i rëndësishëm dhe i përdorur gjerësisht i nivelit të mirëqenies ekonomike të vendeve, konsumi për frymë mund të jetë më i dobishëm për krahasimin e mirëqenies relative të konsumatorëve në vende të ndryshme, sqaron INSTAT.

Europa

Në vitin 2022, nivelet e konsumit aktual individual (AIC) në Bashkimin Europian patën dallime të konsiderueshme. E përdorur si masë e mirëqenies materiale të familjeve, AIC për frymë e shprehur në standardet e fuqisë blerëse (PPS) varionte nga 69% në 138% të mesatares së BE-së në vendet e BE-së.

Ashtu si në vitet e mëparshme, Luksemburgu regjistroi nivelin më të lartë të AIC për frymë në BE me 38% mbi mesataren e BE-së, e ndjekur nga Austria dhe Gjermania (të dyja 18% më lart), Holanda (16% më lart) dhe Belgjika (15% më lart). ). Në vitin 2022, nëntë vende të BE-së regjistruan AIC për frymë mbi mesataren e BE-së.

Nivelet më të ulëta të AIC për frymë u regjistruan në Bullgari (31% nën mesataren e BE-së), Hungari (29% më poshtë), Kroaci dhe Letoni (të dyja 24%) dhe Sllovaki (23% më poshtë).

Gjatë tre viteve të fundit, AIC për frymë në raport me mesataren e BE-së ka ndryshuar në shumicën e vendeve të BE-së. Midis viteve 2020 dhe 2022, nivelet e AIC u rritën në 18 vende të BE-së, më së shumti në Bullgari (69% e mesatares së BE-së në 2022 krahasuar me 60% në 2020), Kroaci (76% nga 69%), Rumani (86% nga 81% ), dhe Irlandë (94% nga 89%).

Nga ana tjetër në shtatë vende të BE-së pati rënie të niveleve të konsumit aktual individual.

Uljet më të mëdha u regjistruan në Danimarkë (110% në 2022 kundrejt 121% në 2020), Gjermani (118% kundrejt 124%) dhe Finlandë (109% kundrejt 114%).

Luksemburgu dhe Irlanda ende shënojnë PBB-në më të lartë për frymë në 2022

Në vitin 2022, si në vitin 2020 dhe 2021, Luksemburgu dhe Irlanda shënuan nivelin më të lartë të PBB-së për frymë të shprehur në PPS në BE, në 156% dhe 135% mbi mesataren e BE-së.

Të dhënat tregojnë dallime thelbësore midis vendeve të BE-së për sa i përket PBB-së për frymë, e përdorur për të matur aktivitetin ekonomik. Pas Luksemburgut dhe Irlandës, Danimarka (36% mbi mesataren e BE-së), Holanda (30% më lart), Austria (24% më lart) dhe Belgjika (20% më lart) vijnë në krye të listës me një PBB për frymë më shumë se 20% mbi mesataren.

Në të kundërt, Bullgaria (38% nën mesataren e BE-së), Greqia (33% më poshtë) dhe Sllovakia (29% më poshtë) shënuan PBB-në më të ulët për frymë./monitor

Continue Reading

Ekonomi

Papunësia bie në nivele minimale historike, punësimi nxitet nga shërbimet, por bie në industri

Shkalla zyrtare e papunësisë në Shqipëri arriti në 10,5%, në tremujorin e tretë 2023, duke shënuar një rekord historik minimal.

Sipas të dhënave të INSTAT, shkalla zyrtare e papunësisë u ul me 0,03 pikë përqindje, në krahasim me tremujorin e tretë të vitit 2022, dhe me 0,2 pikë përqindje, krahasuar me tremujorin e dytë të vitit 2023.

Shkalla zyrtare e papunësisë për burrat është 10,1% dhe për gratë 11,1%. Krahasuar me të njëjtin tremujor të vitit 2022, shkalla e papunësisë është rritur me 0,2 pikë përqindje për burrat dhe është ulur me 0,2 pikë përqindje për gratë.

Ndonëse papunësia ka rënë në shkallë kombëtare, ajo është rritur tek të rinjtë. Sipas INSTAT, shkalla zyrtare e papunësisë për të rinjtë 15-29 vjeç është 22,0 %. Krahasuar me tremujorin e tretë të vitit 2022, shkalla e papunësisë për të rinjtë, është rritur me 1,6 pikë përqindje. Krahasuar me tremujorin e dytë 2023, ky tregues është ulur me 0,3 pikë përqindje.

Shkalla e papunësisë për grupmoshën 30-64 vjeç është 7,6 %. Në terma vjetorë ky tregues është ulur me 0,1 pikë përqindje dhe krahasuar me tremujorin e mëparshëm ka një ulje me 0,1 pikë përqindje

Punësimi bie në industri, rritet në shërbime

Gjatë tremujorit të tretë të vitit 2023, shkalla e punësimit për popullsinë 15-64 vjeç është 67,7%.

Numri i të punësuarve për popullsinë 15 vjeç e lart, nga tremujori i tretë i vitit 2022 në tremujorin e tretë 2023, është rritur me 1,2%. Në terma vjetorë, punësimi ulet me 3,0% në sektorin e bujqësisë dhe me 2,0% në sektorin e industrisë, ndërsa u rrit me 6,1% në sektorin e shërbimeve.

Krahasuar me tremujorin e mëparshëm, në tremujorin e tretë 2023, punësimi për popullsinë 15 vjeç e lart u rrit me 1,1%. Punësimi ulet me 2,5% në sektorin e industrisë dhe me 1,3 në sektorin e shërbimeve, ndërsa u rrit me 7,3 në sektorin e bujqësisë.

Shkalla e punësimit për burrat e grupmoshës 15-64 vjeç është 73,4 %, ndërsa për gratë është 62,2%.

Krahasuar me të njëjtin tremujor të vitit 2022, shkalla e punësimit është rritur për burrat me 1,7 pikë përqindje, ndërsa për gratë është rritur me 2,7 pikë përqindje. Në tremujorin e tretë të vitit 2023 shkalla e punësimit të të rinjve është 44,8%.

Krahasuar me tremujorin e tretë të vitit 2022, shkalla e punësimit të të rinjve është rritur me 1,1 pikë përqindje dhe në krahasim me tremujorin e dytë 2023 ështe rritur me 0,7 pikë përqindje. Për popullsinë 30-64 vjeç, në tremujorin e tretë 2023, shkalla e punësimit është 78,2%.

Shkalla e punësimit

Sipas INSTAT, në tremujorin e tretë 2023, shkalla e punësimit për popullsinë 15-64 vjeç është 67,7%. Gjatë këtij tremujori, numri i të punësuarve gjithsej u rrit me 1,6%, krahasuar me tremujorin e tretë të vitit 2022, dhe është rritur me 0,5%, krahasuar me tremujorin e dytë 2023.

Në tremujorin e tretë 2023, shkalla zyrtare e papunësisë në Shqipëri, për popullsinë 15 vjeç e lart, është 10.5%, duke pësuar rënie me 0,03 pikë përqind, krahasuar me të njëjtin tremujor të vitit 2022 dhe është ulur me 0,2 pikë përqind, krahasuar me tremujorin e mëparshëm.

Në tremujorin e tretë 2023, shkalla e pjesëmarrjes në forcat e punës, për popullsinë 15-64 vjeç, është 76,1 %. Krahasuar me tremujorin e tretë të vitit 2022, shkalla e pjesëmarrjes në forcat e punës është 2,7 pikë përqindje më e lartë, ndërkohë që krahasuar me tremujorin e mëparshëm është rritur me 0,3 pikë përqindje.

Për gratë, shkalla e pjesëmarrjes në forcat e punës është 70,2%, ndërsa për burrat ky tregues është 82,2%. Për burrat, shkalla e pjesëmarrjes në forcat e punës është 12,1 pikë përqindje më e lartë sesa për gratë. Krahasuar me të njëjtin tremujor të vitit 2022, shkalla e pjesëmarrjes në forcat e punës për gratë është rritur me 2,8 pikë përqindje dhe për burrat me 2,5 pikë përqindje

Gjatë tremujorit të tretë të vitit 2023, shkalla e pjesëmarrjes në forcat e punës për të rinjtë e moshës 15-29 vjeç është 57,5%.

Ky tregues është rritur me 2,6 pikë përqindje, krahasuar me tremujorin e tretë të vitit 2022, dhe është rritur me 0,8 pikë përqindje në krahasim me tremujorin e dytë 2023. Për popullsinë 30-64 vjeç, në tremujorin e tretë 2023, shkalla e pjesëmarrjes në forcat e punës është 84.6%./Monitor

Continue Reading

Ekonomi

Euro prek nivelin më që ulët që nga korriku, i afrohet pragut të 101 lekëve

Euro e ka mbyllur javën me një rënie të mëtejshme në kursin e këmbimit me Lekun. Sipas kursit zyrtar të Bankës së Shqipërisë, Euro u këmbye të premten me 101.17 lekë, duke humbur 0.75 pikë krahasuar me një ditë më parë. Kursi i këmbimit mes Euros dhe Lekut ka prekur nivelin më të ulët që prej datës 25 korrik të këtij viti. Tashmë, kursi ndodhet shumë pranë nivelit minimal historik prej 100.49 lekësh, që u regjistrua në 20 korrik të këtij viti.

Leku vazhdoi të forcohej edhe kundrejt valutave të tjera kryesore. Dollari Amerikan ra më tej në vlerën e 92.89 lekëve, niveli më i ulët që prej datës 2 gusht. Paundi Britanik u këmbye me 117.42 lekë, vlera më e ulët që prej datës 25 korrik.

Kursi i këmbimit tashmë është kthyer në mënyrë të papritur në vlerat e verës, kur prurjet valutore të lidhura kryesisht me turizmin sjellin një efekt të zakonshëm sezonal, që këtë vit ishte gjithsesi shumë më i fortë se kurrë më parë. Por, rikthimi në vlera të përafërta edhe në këtë periudhë të vitit dëshmon për një mbiçmim të monedhës vendase të mbështetur tashmë mbi faktorë më të qëndrueshëm se ata sezonalë.

Sipas agjentëve të këmbimit valutor, tregu vazhdon të karakterizohet nga një ofertë e lartë e lartë e valutës, të ndërthurrur me një ofertë të pakët të monedhës vendase.
Prurjet e mëdha valutore këtë vit lidhen me shifrat rekord të turizmit hyrës, me nivelet e larta të investimeve të huaja, por edhe me një vit ta favorshëm për sektorin energjetik, i karakterizuar nga eksporte në rritje, sidomos në muajt e vjeshtës. Këto eksporte vlerësohet se kanë pasur një rol në rritje në ofertën për valutë gjatë muajve të fundit.

 

 

Nga ana tjetër, likuiditeti në monedhën vendase është mjaft i shtrënguar. Rritja vjetore e depozitave në lekë pothuajse është stopuar, ndërsa rritja e ofertës monetare të lekut në tërësi (përfshirë depozitat dhe paratë jashtë bankave) është më e ulëta që prej fillimit të vitit 2019. Një rol të rëndësishëm në pakësimin e ofertës së lekut ka luajtur politika fiskale shtrënguese e qeverisë dhe suficiti buxhetor pranë niveleve më të larta historike.

Ky vit po mbyllet me Lekun që ndodhet në pozita më të forta se kurrë më parë në historinë prej afërsisht dy dekadash të këmbimit me Euron. Muaji dhjetor në përgjithësi shoqërohet me një shtim të ofertës valutore, sidomos në pjesën e dytë të tij, të lidhur me kthimin e emigrantëve dhe me një rigjallërim sezonal të turizmit. Historikisht, kjo ka sjellë një farë rënieje të kursit të këmbimit të Euros në javët e fundit të vitit.

Por, nga ana tjetër, tendenca gjithnjë e më e theksuar e qeverisë për ta përqendruar shpenzimin e deficitit buxhetor në muajin dhjetor, mund të japë efektin e kundërt dhe të rimëkëmbë përkohësisht kursin e monedhës europiane. Një fenomen i tillë u vërejt në ditët e fundit të vitit 2022./monitor.al

Continue Reading

Ekonomi

“E premte e zezë” për Euron, kursi me Lekun prek nivelin më të ulët prej fillimit të gushtit

Leku e mbylli javën duke u forcuar më shumë në kursin e këmbimit me të gjitha valutat e huaja kryesore. Sipas kursit zyrtar të këmbimit të Bankës së Shqipërisë, Euro u këmbye të premten me 102.43 lekë, duke humbur rreth 1.5 lekë në harkun e një jave në kursin e këmbimit me monedhën vendase. Ky është niveli më i ulët i kursit të këmbimit Euro-Lek që prej datës 2 gusht.

Rënia e Euros ka tërhequr në rënie të gjitha valutat e tjera kryesore që kuotohen në tregun shqiptar. Dollari Amerikan zbriti në nivelin e 93.9 lekëve dhe në harkun e një jave ka humbur afërsisht 1.7 lekë në kursin e këmbimit. Edhe kursi i Dollarit Amerikan me Lekun ka prekur nivelin më të ulët që prej datës 2 gusht.

Paundi Britanik u këmbye në vlerën e 117.97 lekëve, niveli më i ulët që prej datës 25 korrik.

Prej një muaji, Leku ka nisur një cikël të ri dhe deri diku të papritur mbiçmimi në kursin e këmbimit.

 

 

Sipas burimeve nga tregu, rënia është shpejtuar në dy javët e fundit për shkak të një rritjeje të fortë të ofertës së Euros në tregun valutor. Disa prej kompanive që administrojnë hidrocentrale private kanë shitur sasi të mëdha të Euros gjatë kësaj periudhe. Kushtet e favorshme hidrike kanë rritur prodhimin e energjisë elektrike gjatë vjeshtës, duke bërë që bilanci energjetik në këtë periudhë të jetë pozitiv.

Korporata Elektroenergjetike Shqiptare ka kryer eksporte të energjisë gjatë muajit nëntor, por, bazuar në informacionet nga tregu, me sa duket, edhe prodhuesit më të vegjël të energjisë kanë eksportuar në sasi të konsiderueshme. Kjo ka sjellë prurje valutore edhe më të mëdha, duke e zhvendosur në ulje kursin e këmbimit mes Euros dhe Lekut.

Oferta e Euros dhe kërkesa për Lekë në muajt e fundit vlerësohet se është ndikuar edhe nga një tendencë e konvertimit në monedhën vendase të kredive të mbajtura në valutë të huaj. Për shkak të kursit të ulët të këmbimit të Euros dhe normave më të ulëta të interesit për kreditë në Lekë, shumë huamarrës kanë shfrytëzuar rastin për të konvertuar valutën e kredisë së tyre.

Nga ana tjetër, rënia e fortë e kursit po ndikohet edhe nga një ofertë mjaft e shtrënguar e Lekut në tregun valutor. Depozitat bankare në lekë paraqiten në stanjacion, ndërsa agregati monetar M2 po shfaq normat më të ulëta të rritjes në pesë vitet e fundit.

Një rol shumë të rëndësishëm në uljen e ofertës së Lekut besohet se ka luajtur suficiti buxhetor rekord i qeverisë shqiptare. Në fund të 10-mujori, vlera e suficitit kishte vlerën e 48 miliardë lekëve, pranë niveleve më të larta historike që ishin regjistruar në fund të muajit shtator.

Pritshmëritë ishin që në muajt e fundit të vitit qeveria të rriste ritmin e shpenzimeve, duke injektuar më shumë Lekë në ekonomi. Mendohej se ky mund të ishte një faktor që mund të sillte një zhvlerësim të përkohshëm të Lekut, por deri tani asgjë e tillë nuk ka ndodhur.

Përkundrazi, kursi i Euros po i drejtohet sërish niveleve më të ulëta historike, që u regjistruan në korrik të këtij viti./Monitor

Continue Reading
Advertisement

TRENDING