Presidenti i Ukrainës Volodymyr Zelenskiy u tha anëtarëve të NATO-s të premten se Ukrainës i duhen të paktën shtatë sisteme të mbrojtjes ajrore Patriot ose sisteme të tjera të nivelit të lartë për t’u mbrojtur nga sulmet ruse, duke i nxitur ata të rrisin ndihmën e tyre ushtarake për Kievin.

Në një fjalim me video gjatë takimit të Këshillit NATO-Ukrainë në Bruksel, udhëheqësi ukrainas e përshkroi nivelin aktual të ndihmës së huaj si “shumë të kufizuar”. Ai iu kujtoi atyre se Izraeli nuk u la i vetëm të mbrojë veten përballë sulmit masiv ajror të Iranit të shtunën.

“(Presidenti rus Vladimir) Putin duhet detyruar të ndalojë sulmet dhe hapësira jonë ajrore duhet të bëhet përsëri i sigurt. Kjo varet plotësisht nga zgjedhja juaj… një zgjedhje që do të tregonte nëse ne jemi vërtet aleatë”, tha Presidenti Zelenskiy në fjalimin e tij.

Rusia ka shtuar intensitetin e sulmeve ajrore të saj me raketa me rreze të gjatë ndaj infrastrukturës energjetike të Ukrainës dhe qyteteve të saj në javët e fundit. Kjo ka rritur trysninë ndaj Kievit ndërsa forcat më të fuqishme dhe me më shumë pjesëtarë të Moskës po avancojnë ngadalë në fushën e betejës në pjesën lindore të Ukrainës.

Vetëm këtë vit, tha Presidenti Zelenskiy, Ukraina ishte sulmuar nga pothuajse 1,200 raketa ruse, më shumë se 1,500 dronë dhe 8,500 bomba ndërsa përkrahja ushtarake perëndimore është ngadalësuar.

“Ne po e themi këtë drejtpërdrejt, për t’u mbrojtur, na duhen edhe shtatë sisteme “Patriot” ose sisteme të ngjashme të mbrojtjes ajrore. Ky është një numër minimal i asaj që na duhet. Këto sisteme mund të shpëtojnë shumë jetë dhe të ndryshojnë situatën”, tha ai.

Shefi i NATO-s Jens Stoltenberg tha pas takimit të ministrave të mbrojtjes të vendeve anëtare, vendeve aleate dhe zotit Zelenskiy se aleatët kishin rënë dakord t’i siguronin Kievit sisteme shtesë të mbrojtjes ajrore.

“Përveç Patriotëve, ka armë të tjera që aleatët mund të ofrojnë, duke përfshirë (sistemin që është prodhim francez) SAMP/T. Shumë vende të tjera, të cilët nuk kanë në pronësi sisteme të tilla, janë zotuar të ofrojnë mbështetje financiare për t’i blerë ato për Ukrainën”, zoti Stoltenberg u tha gazetarëve në Bruksel.

NEVOJA URGJENTE

Presidenti ukrainas Zelenskiy tha se trupave të Kievit u duhen edhe raketa me rreze të gjatë dhe predha artilerie.

“Këtë vit mezi presim që të merren disa vendime”, tha ai.

Ndihma ushtarake amerikane është vonuar me muaj të tërë në Kongres, por Dhoma e Përfaqësuesve pritet të votojë të shtunën mbi një projektligj që përfshinë dhjetëra miliarda dollarë ndihmë ushtarake.

“Ne po presim një mbështetje të re nga Shtetet e Bashkuara – mbështetja amerikane ka qenë në pikëpyetje për një kohë të gjatë”, tha Presidenti Zelenskiy.

Fjalimi i tij u mbajt në Këshillin NATO-Ukrainë me dyer të mbyllura, por zyra e tij publikoi tekstin dhe videon e tij në faqen e saj të internetit.

Në qytetin suedez të Vasteras tre gra të moshës nga 65 deri në 80 vjeç, u sulmuan me thikë nga një person i panjohur.

Njëra nga gratë dhe sulmuesi janë dërguar në spital me lëndime të rënda.

Policia tha se ka qëlluar autorin e ngjarjes.

Bashkimi Evropian i ka përsëritur thirrjet të premten që të mos mohohet gjenocidi në Srebrenicë, në një kohë kur është duke u diskutuar një draft-rezolutë në Kombet e Bashkuara për ta shpallur 11 korrikun si Ditën Ndërkombëtare të Kujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë.

Paralajmërimi i debatit dhe miratimit të mundshëm të draft-rezolutës në Nju Jork në fillim të majit, ka nxitur shumë reagime në Serbi dhe nga politikanët serbë në vendet e tjera të rajonit.

Zëdhënës i BE-së, Peter Stano, ka thënë për Radion Evropa e Lirë se në Evropë “nuk ka vend” për mohimin e gjenocidit, e as për “revizionizëm dhe glorifikimin e kriminelëve në luftës”.

Më shumë se 8.000 burra dhe djem boshnjakë u vranë më 1995 në Srebrenicë nga Ushtria e Republikës Sërpska. Masakra e Srebrenicës është cilësuar si më e rënda në Evropë prej Luftës së Dytë Botërore.

“Në Bosnje e Hercegovinë dhe në rajon ka ende tendencë për të mohuar gjenocidin në Srebrenicë. BE-ja refuzon çdo mohim, relativizëm, apo keqinterpretim të gjenocidin në Srebrenicë. Gjenocidi është gjenocid dhe ashtu edhe duhet të quhet”, tha Stano.

Parlamenti i Republikës Sërpska në Bosnjë e Hercegovinë e miratoi të enjten një raport, i cili thekson se vrasja e 8.000 myslimanëve në Srebrenicë gjatë luftës së Bosnjës, nuk përbën gjenocid.

Presidenti i Serbisë, Aleksandar Vuçiq, tha javën e kaluar se Serbia do të luftojë kundër miratimit të kësaj rezolute në OKB, e cila do t’i fajësonte serbët.

Stano u bëri thirrje liderëve politikë në Bosnje e Hercegovinë “të jenë në krye të rrugës që respekton viktimat dhe promovon pajtimin”.

Ai nënvizoi se “nuk është çështje e opinionit” se a është kryer gjenocid në Srebrenicë, por është “fakt historik i vërtetuar ligjërisht” nga Gjykata Penale Ndërkombëtare për ish-Jugosllavinë në Hagë më 2004 dhe nga Gjykata Ndërkombëtare e Drejtësisë më 2007.

Presidenti nacionalist i Republikës Sërpska, Millorad Dodik, tha para ligjvënësve të enjten se “nuk ka ndodhur gjenocid, prandaj një cilësim i tillë duket të hidhet poshtë”.

“Serbët nuk kanë kryer gjenocid”, shtoi ai.

Stano ishte i ashpër edhe me thirrjet e vazhdueshme të Dodikut për shkëputjen e Republikës Sërpska nga Bosnja e Hercegovina.

“Uniteti, integriteti territorial dhe sovraniteti i Bosnje e Hercegovinës nuk mund të vihet në pikëpyetje. Idetë dhe veprimet ndarëse vetëm sa do t’i izolojnë autorët e tyre më shumë dhe të sjellin më shumë probleme për qytetarët duke i mbajtur ata peng të tyre”, tha Stani duke rikujtuar se BE-ja ka në duart e saj edhe kornizën për vendosjen e sanksioneve ndaj atyre që e rrezikojnë integritetin territorial të Bosnje e Hercegovinës./Rel/

Rusia nuk ka ndërmend të ndërpresë armiqësitë me Ukrainën edhe nëse të dy vendet angazhohen në bisedimet e paqes, pasi Kievi e ka dëshmuar veten të jetë një aktor jo i besueshëm, ka deklaruar ministri i Jashtëm rus Sergej Lavrov.

Në një intervistë për mediat ruse të premten, diplomati theksoi se Moska nuk i beson udhëheqjes në Kiev.

“Ne kemi thënë se jemi gati për negociata, por – ndryshe nga historia e Stambollit – nuk do të bëjmë asnjë pauzë në luftimet gjatë negociatave. Procesi duhet të vazhdojë”, tha ai.

Të dyja palët nuk kanë biseduar drejtpërdrejt me njëra-tjetrën që nga ulja e tyre në Stamboll në fund të marsit 2022. Rusia, e cila fillimisht shprehu kënaqësinë me rezultatet e takimit dhe tërhoqi forcat e saj nga periferitë e Kievit, por më vonë akuzoi Ukrainën se hodhi poshtë përparimin e arritur në Turqi, duke thënë se Moska kishte humbur besimin te negociatorët e Kievit.

Ministri i Jashtëm vuri në dukje se një pengesë e madhe për çdo proces paqeje që presidenti ukrainas Zelensky “e ndaloi veten të negociojë” me autoritetet aktuale në Moskë. Ai i referohej një dekreti që Zelensky nënshkroi në vjeshtën e vitit 2022, i cili ndalonte qeverinë e tij nga çdo bisedë me homologun e tij rus Vladimir Putin.