“Ndërsa është ngritur sërish tema e hapjes së urës kryesore në Ibër, e cila ndan në dy pjesë Mitrovicën në Kosovë, nuk është për t’u habitur, sepse kjo çështje ka një rëndësi të madhe simbolike për të dy komunitetet, dhe disa mosmarrëveshje për hapjen e urës mund të jenë fillimi i fushatës elektorale për zgjedhjet e ardhshme parlamentare nga ana e Albin Kurtit” – Kështu deklaroi politologu serb i veriut të Kosovës Ognjen Gogiç.

Ai u shpreh se në programin e Vetëvendosjes padyshim është bashkimi i Mitrovicës veriore dhe jugore, por edhe se Kurti me këmbëngulje ndjek politikën e provokimit të serbëve në veri.

“Ai është vazhdimisht në kërkim të temave që e di se mund të shkaktojnë revoltë, me shpresën se serbët do të rebelohen dhe do ndërmarrin ndonjë hap ndoshta radikal”- theksoi Gogić duke shtuar se serbët “absolutisht duhet të pyeten” për këtë temë, por edhe kujtoi se qëndrimi i tyre dihet dhe se asnjëherë nuk kanë qenë pro idesë për hapjen e asaj ure.

“Për palën shqiptare hapja e urës për qarkullim nuk ka rëndësi të veçantë, përveç provokimit të palës serbe. Prandaj, funksioni dhe arsyeja e vetme për ta hapur është krijimi i një provokimi të ri ndaj serbëve. Ka lidhje të tjera komunikacioni ndërmjet veriut dhe jugut dhe kjo urë nuk do të thoshte asgjë në këtë aspekt, përveç një lloj fitoreje simbolike të palës shqiptare ndaj serbëve” – vlerësoi Gogiç.

“Ajo urë dikur paraqiste një lloj kufiri që e ndante Mitrovicën në pjesën veriore dhe jugore, gjegjësisht serbe dhe shqiptare, dhe në të kaluarën ishte skenë e barrikadave dhe konflikteve të ndryshme kur serbët i pengonin shqiptarët të hynin në veri të Kosovës. Serbët para së gjithash e lidhin urën me ato ngjarje dhe kur është fjala për sigurinë, hapja e saj tani nuk do të kishte ndonjë rëndësi të madhe kur tashmë ekzistojnë lirshëm bazat e policisë speciale në veri të Kosovës dhe kur policia speciale komandon veriun” – deklaroi Gogiç.

Ai megjithatë theksoi se kjo lëvizje mund të shkaktojë revolte në komunitetin serb, por shtoi se pyetja është nëse do të mund të përsëriten skenat e njëzet viteve më parë, kur serbët erdhën në mënyrë të organizuar në urë dhe penguan kalimin e grupeve të organizuara të shqiptarëve, sepse beson se serbët në veri të Kosovës nuk kanë më potencial për atë lloj rezistence, sidomos pas ngjarjeve të vitit të kaluar, kur, siç u shpreh ai, rezistenca e tyre u thye disi.

“Në vitin 2015 është arritur marrëveshja për rivitalizimin e asaj ure dhe janë bërë disa hapa, është e hapur për këmbësorë por jo për automjete. Dhe diku çështja u ndal sepse serbët e kundërshtuan me forcë. Vitin e kaluar, Kuvendi i Mitrovicës Veriore mori vendim për ta hapur atë për komunikacion pasi këshilltarët serbë u larguan nga Kuvendi Komunal dhe këshilltarët nga komuniteti shqiptar dhe boshnjak morën avantazhin. Kjo shkaktoi polemika dhe revoltë, por sigurisht që nuk u braktis, ndoshta vetëm u shty” – tregoi politologu duke theksuar se hapja e urës nuk është vendim i Veton Elshanit, zëvendëskomandantit të Policisë së Kosovës për rajonin e Veriut, i cili e ka paralajmëruar këtë mundësi dje.

“Ai vetëm është duke ekzekutuar vendimin e marrë nga autoritetet, që në këtë rast është komuna e Mitrovicës së Veriut, pa marrë parasysh se autoritetet e saj nuk kanë legjitimitet. Ata marrin vendime të tilla, pavarësisht marrëveshjes së vitit 2015”. – deklaroi Gogiç.

Kreu i Komisionit për Politikë të Jashtme i Bundestagut gjermqn, Michael Roth, i cili u takua me presidentin Aleksandër Vuçiç gjatë vizitës së tij në Beograd, vlerësoi se atmosfera politike në Serbi është gjithnjë e më agresive dhe tha se është i shqetësuar për ofendimin që kjo e fundit i bëri Gjermanisë, e cila sipas tij, është mik i ngushtë i popullit serb dhe nëse kritikon qeverinë apo presidentin, nuk kritikon shoqërinë serbe.

Në një intervistë për TV N1, Roth tha se “situata është jashtëzakonisht shqetësuese dhe se nuk po shkon në drejtimin e duhur”.

“Dëshiroj që Serbia të jetë sa më shpejt në BE, por nevojitet një pikë kthese, një përkushtim i fortë për demokracinë dhe zgjedhje të ndershme sepse “koha po ikën” – u shpreh deputeti gjerman.

Ai vlerësoi se “BE-ja ka bërë shumë gabime në lidhje me Ballkanin Perëndimor, nuk i ka mbajtur disa premtime dhe për këtë arsye shumë njerëz në Serbi janë të zemëruar dhe me të drejtë”.

“Nëse tani, Bashkimi Europian nuk merr përgjegjësi, regjimet autoritare si Kina dhe Rusia do të rrisin ndikimin e tyre në rajon. Ata nuk ndajnë vlerat tona. Është një konflikt i rëndë vlerash të ndryshme”- theksoi Roth.

Në këtë kontekst, ai shtoi se “agresioni i Rusisë kundër Ukrainës nuk është vetëm një konflikt i armatosur, por një luftë kundër vlerave, dhe kjo është arsyeja pse ne duhet të jemi të bashkuar”.

Roth u pajtua me deklaratën e Vuçiçit se biseda e tyre ishte “e hapur, por e vështirë”, duke thënë se “është gjithmonë më mirë të flasim me njëri-tjetrin, dhe jo vetëm të flasim për njëri-tjetrin”.

“Pyetja kryesore që unë i bëra presidentit Vuçiç ishte nëse ai donte vërtetë ta drejtonte Serbinë drejt BE-së dhe nëse po, si?”- tregoi Michael Roth.

Ai vuri në dukje se “si përfaqësues i një shteti evropian, do të dëshironte të inkurajonte shoqërinë dhe politikanët që të përmbushin të gjitha pritshmëritë e BE-së”, sepse, siç tha ai, “ne jemi para së gjithash një komunitet vlerash të përbashkëta, jo vetëm një treg i vetëm apo një projekt ekonomik”.

Roth tha se kolegët e tij në parlamentin gjerman ndajnë shqetësimin e njëjtë për situatën në Serbi, se ai vlerëson zhvillimin pozitiv ekonomik, por kjo nuk mjafton”.

I pyetur se si e vlerëson deklaratën e kryetares së Kuvendit, Ana Brnabiç, se nuk ka të ardhme në politikën gjermane, ai është përgjigjur me deklaratën e Michelle Obamës: Kur të godasin poshtë, duhet të ngrihesh mbi të”.

Ai iu referua gjithashtu edhe rezolutës së javës së kaluar të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së për shpalljen e 11 korrikut si Ditën Ndërkombëtare të Përkujtimit të Gjenocidit në Srebrenicë dhe dënimin e mohimit të gjenocidit dhe glorifikimit të kriminelëve të luftës, gjë që Beogradi zyrtar e kundërshtoi dhe tha se ky reagim ishte “i turpshëm” dhe kjo e kishte zhgënjyer.

Ai shtoi se askush nuk dëshiron të fajësojë serbët sepse “faji është gjithmonë një çështje individuale, por është përgjegjësi kolektive e shoqërisë serbe dhe gjermane që të thonë hapur se gjëra si në Srebrenicë nuk do të ndodhin më kurrë”.

“Nuk është qëllimi që disa t’i drejtojnë gishtat te të tjerët. E di shumë mirë që është një çështje e vështirë dhe tronditëse për njerëzit e thjeshtë dhe prandaj politikanët duhet ta udhëheqin procesin, drejt qetësimit të emocioneve. Unë nuk shoh një të ardhme të ndritur për Ballkanin Perëndimor pa pranuar krimet, pa kujtuar viktimat dhe pa pajtim”- potencoi Michael Roth.

Ish-ambasadori i Republikes Federative te Jugosllavisë në Gjermani, Zoran Jeremiç, vlerësoi se prioritetet e Gjermanisë po lëvizin nga Ballkani në Lindje, por se çështja e Kosovës do të mbetet e pandryshuar dhe faktor shantazhi si për Beogradin ashtu edhe për Prishtinën.

“Qëndrimi i Gjermanisë ndaj Kosovës është konstant. Mendohej se pranimi i Kosoves në KiE do të ishte një veprim shumë i pavarur i Gjermanisë pa koordinim me aleatët e saj, kryesisht Francën dhe SHBA-në. Por antaresimi u la për nje kohë tjetër, më paqësore, si faktor për shantazhimin e të dyja palëve, si për Kosovën ashtu edhe për Serbinë, si për pranim ashtu edhe për lëshime shtesë nga të dyja palët” – deklaroi Jeremiç dhe shtoi se

Gjermania ende po përballet me një problem shumë më serioz, luftën në Ukrainë, prandaj prioritetet e saj po zhvendosen nga Ballkani në lindje.

“Në vetë Gjermaninë ka një problem më serioz në lidhje me luftën në Ukrainë e cila mesa duket po transferohet në territorin evropian në kuptimin që aleatët e NATO po përfshihen. Ky formulim i ri dhe vizita e Macron në Berlin po i zhvendos prioritetet e Gjermanisë nga Ballkani në Lindje, ku kërcënohen interesat e saj jetike, kurse rajoni ynë ka mbetur ne vend të dytë’ – theksoi ish ambasadori

I pyetur nëse ky është rezultat i “dy rrymave” në politikën e jashtme gjermane, Jeremic u shpreh se në qendër është rivaliteti i vjetër mes Kancelarisë dhe Ministrisë së Punëve të Jashtme, rivalitet i cili tashmë shihet qartë në marrëdhëniet mes kancelarit Olaf Scholz dhe Ministres së  Jashtme Analene Berbok.

“Ajo që po çon në të ashtuquajturat dy rryma në Gjermani është rivaliteti i vjetër midis dy hallkave, një konflikt midis një politike të egër, agresive të të Gjelbërve të zbatuar nga Ministria e Punëve të Jashtme dhe një politike më racionale, më të moderuar të zbatuar nga Kancelari, i cili është i vetëdijshëm për rrethanat që Ministria e Jashtme shpesh nuk është në dijeni ose i shpërfill” – deklaroi Jeremiç

Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, pas takimit me kryeministrin Albin Kurti, deklaroi se Ankaraja do të vazhdojë t’i ofrojë Kosovës mbështetje në të gjitha fushat, por gjithashtu theksoi se është e rëndësishme të sigurohet përparim konkret në uljen e tensioneve ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës.

Presidenti Erdogan tha në takim se fokusi është rritja e vëllimit të tregtisë mes Turqisë dhe Kosovës, e cila është afër 750 milionë dollarë, në mbi 1 miliardë dollarë dhe se ka potencial për zhvillimin e marrëdhënieve në shumë fusha, veçanërisht në industria e mbrojtjes.

Sipas një deklarate nga presidenca, Turqia do të vazhdojë ta mbështesë Kosovën në të gjitha fushat dhe se priten hapa nga Kosova, veçanërisht në fushën e luftimit të terrorizmit.

“Ai theksoi se ulja e tensioneve ndërmjet Kosovës dhe Serbisë është e mirëseardhur, si dhe se është e rëndësishme të bëhet progres konkret në këtë çështje”- thuhet në deklaratë.

Kryeministri Albin Kurti, pas takimit me Erdoganin, ka shkruar në platformën “X” se janë diskutuar mundësi të reja për bashkëpunim ekonomik dhe atë të mbrojtjes.

Zyra e Kryeministrit njoftoi se Kurti shprehu mirënjohjen e tij për mbështetjen e vazhdueshme të Turqisë në të gjitha fazat e ndërtimit dhe zhvillimit të Kosovës, si dhe për mbështetjen e Turqisë për anëtarësimin e Kosovës në NATO dhe për votën e deputetëve turq në Asamblenë Parlamentare të Kosovës.

Pa ndonjë incident të theksuar dhe nën kujdesin e Policisë së Kosovës e forcave të KFOR-it, qarkullimi i njerëzve nëpër Urën e Ibrit që ndanë Mitrovicën në dy pjesë ka vazhduar ndër vite. Megjithatë, ndonëse janë arritur dy marrëveshje në Bruksel e janë hartuar plane zbatimi, Ura e Ibrit vazhdon të mos jetë e hapur për qarkullimin e makinave. Kjo temë është riaktualizuar këto ditë, pas paralajmërimeve nga zyrtarë të ndryshëm se ajo do të hapet së shpejti.

Bashkimi Evropian ka reaguar duke thënë se vendimi për hapjen e Urës së Ibrit duhet të merret në kuadër të dialogut të lehtësuar nga BE në Bruksel.

Por cila është historia e Urës së Ibrit dhe e marrëveshjeve që janë nënshkruar për hapjen për qarkullim e që s’po zbatohen ende.

Në vitin 2014, ishte hartuar një plan nga BE-ja për hapjen e Urës së Ibrit për qarkullim me disa elemente. Sipas atij plani kërkohej respektim i Ligjit të Kosovës, realizimi i vlerësimit teknik të strukturës statike të Urës së Ibrit nga BE-ja dhe hartimi i një projekti për rivitalizimin.

Në mars të vitit 2015 për të arritur këtë qëllim, ishte larguar i ashtuquajturi “Parku i Paqes” dhe në vend të tij ishin vendosur disa barrikada betoni, të cilat përsëri vazhdonin ta pengonin lëvizjen e lirë.

Në gusht të vitit 2015, Kosova dhe Serbia kishin arritur marrëveshje për hapjen e urës së Ibrit, ku parashikohej që ajo të hapej për trafik jo më vonë se fundi i qershorit 2016.

Me qëllim të bërjes progres, më 5 gusht 2016, Kosova dhe Serbia ishin marrë vesh me një plan implementimi me qëllim zgjidhjen e problemit të rivitalizimit të Urës.

Pavarësisht gjithë këtyre marrëveshjeve, ura kryesore nuk është hapur dhe vazhdon të jetë temë që po shkakton kokëçarje për Kosovën dhe BE-në edhe pas 8 vitesh.