Profesori në universitetin amerikan Johns Hopkins dhe njohësi i zhvillimeve në Ballkanin Perëndimor, Daniel Serwer, e sheh si të padrejtë kushtëzimin e anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës me krijimin e Asociacionit.

Duke kritikuar atë që e sheh si diplomaci të keqe, nga SHBA dhe BE, ai mbështet qëndrimin e kryeministrit Albin Kurti dhe thotë se Asociacioni duhet të krijohet vetëm pasi Serbia të njohë pavarësinë e Kosovës.

Serwer u shpreh se “Kosova duhet të jetë gati për një përshkallëzim të ri të situatës me Serbinë, dhe i bëri thirrje SHBA që përveç raketave të dërgojë në veri edhe dronë”.

Duke folur për çështjen e anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës, Serwer ka përmendur edhe Asociacionin si kusht që i është vënë Kosovës nga Franca dhe Gjermania për futjen në agjendën e Këshillit të Ministrave, duke thënë se kjo është e padrejtë.

“Nuk është e drejtë. Mendoj se Asociacioni i komunave me shumicë serbe është diçka për të cilën është rënë dakord në vitin 2013 në këmbim të gjërave që Serbia duhej të bënte, duke përfshirë pjesëmarrjen e plotë të serbëve në institucionet qeverisëse, shtrirja e autoriteti ligjor kushtetues të Prishtinës në veri të Kosovës dhe një sërë gjërash që Serbia nuk i ka bërë. Pra, të kërkohet nga Kosova që të përmbushë detyrimet e Marrëveshjes së vitit 2013 pa marrë asgjë nga në këmbim, është një gabim i rëndë dhe diplomaci e keqe”- ka thënë analisti amerikan duke potencuar gjithashtu se po minohet definitivisht edhe besueshmëria tek bashkësia ndërkombëtare.

“Njerëzit në Kosovë dhe në vende të tjera po kuptojnë se bashkësia

ndërkombëtare nuk i përbush angazhimet e veta, diçka që kufizon levën e saj të ndikimit. Mendoj se është koha të kuptohet se Këshilli i Evropës është një hap i nevojshëm për Kosovën që do të përmirësonte kushtet për serbët në veri.

Prishtina ka bërë gjithçka që i është kërkuar, përfshirë zbatimin e marrëveshjes për pronën e Manastirit të Deçanit”- theksoi Serwer duke shtuar se i jep të drejtë kryeministrit Albin Kurti që nuk pranon krijimin e Asociacionit si kusht për anëtarësim në KiE, me argumentin se nuk ka asnjë lidhje mes dy gjërave.

“Kurti ka absolutisht të drejtë se ky nuk është një kusht i duhur për anëtarësim në Këshillin e Evropës. Por unë do të shkoja edhe më tej. Unë do të thosha se Asociacioni është diçka që duhet të arrihet vetëm kur Serbia të jetë e përgatitur të njohë plotësisht sovranitetin dhe integritetin territorial të Kosovës. E dini, evropianët tregojnë për shoqatat e shumta që tashmë ekzistojnë brenda BE-së, të cilat janë të krahasueshme me asociacionin e komunave me shumice serbe. Por, të gjitha ato shoqata ekzistojnë në vendet që e njohin njëri-tjetrin. Është shumë e qartë se çfarë po përpiqet të arrijë Beogradi me Asociacionin. Ata e thanë qartë, publikisht, se po përpiqen të mundësojnë një qeverisje të veçantë të popullatës serbe, të paktën në veri. Dhe ky është një objektiv që duhet të refuzohet nga komuniteti ndërkombëtar” – theksoi Serwer dhe sipas tij, Perëndimi po përpiqet të zbusë Serbinë dhe të vendosë kushte strikte ndaj Kosovës

Bodo Weber, bashkëpunëtor i lartë në Këshillin joqeveritar për Politikat e Demokratizimit në Berlin, është shprehur skeptik se letra që dërgoi dje Kryediplomatja e Kosovës, Donika Gërvalla, ku njoftoi se Kosova po përgatit një draft-statut për Asociacionin dhe se do ta dërgojë në Kushtetuese deri në fund të muajit, do të mjaftojë për Perëndimin që të votojë për anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës.

Weber ka thënë se Prishtina po kërkon nga Gjermania, Franca dhe Italia të votojnë këtë javë për diçka që do të mund ta shohin më vonë.

“Jam shumë skeptik, duke marrë parasysh se refuzimi i Qeverisë së kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti për të prezantuar draftin e vet, ka shtyrë të dërguarin evropian për dialog, Mirosllav Lajçakun dhe QUINT-in të hartojnë propozimin e tyre, dhe për faktin që Prishtina po kërkon nga Berlini, Parisi dhe Roma të votojnë diçka që do të mund ta shohin më vonë” –  ka deklaruar Weber.

Lidhur me diskutimet nëse Kosova do të mund të anëtarësohet ose jo sot në Këshillin e Evropës, ai rikujtoi se ngjashëm ka ndodhur edhe në të kaluarën, duke përmendur shembullin e mosanëtarësimit të Kosovës në Agjencinë Ndërkombëtare të Policisë (INTERPOL).

Sipas analistit gjerman, diçka e tillë ka ndodhur dhe mund të ndodhë prapë, jo pse do të ketë kundërshtime prej vendeve mosnjohëse, por sepse Kosova nuk koordinohet si duhet me aleatët e saj.

Weber u shpreh se Perëndimi ka pasur në vazhdimësi qasje të padrejtë ndaj Kosovës në vitet e fundit, dhe, sipas tij, kjo qasje bazën e ka te “dialogu i dështuar” Kosovë-Serbi.

Arsyet, sipas tij, janë: Distancimi prej kornizës fillestare për negocimin e një marrëveshjeje përfundimtare gjithëpërfshirëse, për një marrëveshje të ndërmjetme, sikurse ajo Bazë dhe ajo e Ohrit, pa një strategji afatgjate; dhe Qasja e Perëndimit, që nuk i përcakton vetë rregullat, por  ledhaton dhe  pyet Serbinë se çfarë është në gjendje të pranojë.

Përveç kushteve lidhur me anëtarësimin nëpër organizata ndërkombëtare, Weber e sheh si të padrejtë qasjen e Perëndimit ndaj Kosovës edhe me vënien e masave ndëshkuese ndaj Prishtinës për tensionet në veri, teksa nuk e ka ndëshkuar Serbinë për sulmin terrorist në Banjskë, porse ai i var shpresat te përbërja e re diplomatike pas zgjedhjeve në Bashkimin Evropian.

“Shpresoj që do të krijohet një mundësi e re për të shtyrë Perëndimin që të ndryshojë qasjen në dialog, dhe të pranojë se qasja aktuale nuk është duke funksionuar, dhe se ekziston nevoja për një strategji të re” – potencoi Bodo Weber.

Gazetari Berat Buzhala ka komentuar zhvillimet e fundit në Kosovë dhe përplasjen e presidents Vjosa Osmani me kryeministrin Albin Kurti.

Krah këtij të fundit, sipas Buzhalës, është rreshtuar si kamikaze ministrja e Jashtme, Donika Gërvalla.

“Ia vlen me u nenvizu: Vjosa Osmani eshte i vetmi person i moshes madhore ne krye te institucioneve.

Boll u mundu e ngrata me e mshefe budallakun e shokeve te idealit, po qe, deri qitu e paska pase te shkrume.

Tek e fundit Donika e vogel i ka nejt ne krah xhaxhit Enver.

Une e kam dite moti qe Vjosa nuk osht qaq budallice sa Albini e Donika. Keta dy e kane budallakin e perzime me poshtersi”, shkruan Buzhala.

Kryeministri i Kosovës, Albin Kurti, më 16 prill, në ditën kur Kosova kaloi testin e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës, vlerësoi se “nuk është në rregull të flitet për Asociacionin e Komunave me Shumicë Serbe, pa e përdorur në të njëjtën fjali paraprakisht Marrëveshjen Bazike”.

Sipas tij me Asociacionin duhet proceduar vetëm brenda pakos – pra brenda Marrëveshjes Bazike – jo duke e ndarë atë prej andej, sepse në vlerësimin e tij një gjë të tillë po e kërkonte Serbia.

Ndërkohë, ekzaktësisht një muaj më pas, Qeveria e Kosovës deklaroi se do dërgojë në Gjykatën Kushtetuese një draft-statut të Asociacionit deri në fund të muajit maj, kështu duke vepruar krejtësisht në shpërputhje me deklaratat paraprake të Kurtit.

Kryeministri duke e cilësuar si “absurd” kërkesën e Gjermanisë dhe Francës për dërgimin e draft-statutit të Asociacionit në Kushtetuese për shqyrtim e la Kosovën jashtë agjendës së seancës së Komitetit të Ministrave, ku do të votohej pro apo kundër anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës.

Ndërsa tani vetëm pak ditë pasi autoritetet kosovare argumentuan se Berlini e Parisi kanë ngatërruar dy procese të pavarura, pra procesin e dialogut dhe procesin e anëtarësimit në Këshillin e Evropës dhe se ky kusht i ri “nuk përkon aspak me vlerat dhe parimet e KiE-së”, Ministrja e Punëve të Jashtme të Kosovës, Donika Gërvalla, në letrën dërguar më 15 maj Këshillit të Evropës, potencoi se në Kushtetuese do dërgojnë një draft-statut të përgatitur nga vetë Qeveria dhe jo draft-statutin e Bashkimit Evropian, i cili iu prezantua palëve vitin e kaluar.

Marrë për bazë këtë hap konkretë Gërvalla në letër ka potencuar se “presim që Komiteti i Ministrave të ketë arsye shtesë ta ftojë Kosovën të bëhet anëtarja e 47-të e Këshillit të Evropës”.

Këtë manovër politike të Qeverisë së Kosovës lidhur me draft-statutin e Asociacionit, analisti politik, Agon Maliqi e ka cilësuar si një tallje me aleatët perëndimorë kurse ish-ministrja e Punëve të Jashtme të Kosovës, Meliza Haradinaj, veprimin e fundit të Qeverisë së Kosovës e ka cilësuar si gabim kardinal.

NTV. AL javë më parë kishte raportuar se dërgimi i draft-statutit të Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe është kusht për Kosovën që më pas edhe me 16-17 maj Komiteti i Ministrave, saktësisht qeveritë e shteteve anëtare të KiE-së ta pranojnë Kosovën shtet anëtar të organizatës, apo, siç është procedura, t’i bëjnë thirrje për anëtarësim.

Menjëherë më pas Gjermania dhe Franca kërkuan publikisht që Kosova të bëjë hapa konkret në raport me Asociacionin – të paktën dërgimin e draft-statutit të Asociacionit në Kushtetuese për shqyrtim – në rast se dëshiron anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës por kjo kërkesë u injorua pasi sipas Kurtit, qeveria i ka plotësuar të gjitha kushtet për anëtarësim në Këshillin e Evropës.

Përkrahja për anëtarësimin e Kosovës në Këshillin e Evropës (KE) kushtëzohet nga ndërmarrja e hapave konkretë të Francës dhe Gjermanisë drejt krijimit të Komunitetit të Komunave me shumicë serbe, gjë që qeveria e Kosovës deri dje e kishte refuzuar.

Ministria e Punëve të Jashtme tha pak ditë më parë se Kosova nuk është futur në agjendën e Komitetit të Ministrave të Këshillit të Evropës, si rezultat i ndërhyrjes së dy proceseve të pavarura dhe në të cilat Këshilli i Evropës përdoret si mjet presioni ndaj Kosovës që ta pranojë draft-statutin e Miroslav Lajçakut dhe ta dërgojë atë në Gjykatën Kushtetuese.

Në qarqet vëzhguese u vlerësua se Kosova është përballur me situata të ngjashme në të kaluarën dhe se në fund i ka pranuar kushtëzimet si në rastin e kthimit të tokave Manastirit të Deçanit. Dhe kështu ndodhi…dje Ministrja Donika Gërvalla u deklarua se qeveria është duke përgatitur një draft statut për asociacionin dhe deri ne fund të muajit do ta dërgojë për konsultimin e ligjshmërisë në Gjykatën Kushtetuese. Por për shkak të veprimeve të saj, qeveria e Kosovës ka humbur besimin e partnerëve, pajtohen analistët.

“Një humbje shumë e madhe diplomatike për Kosovën”. Një mundësi historike për të përmirësuar shtetësinë e Kosovës dhe një gabim katastrofik i kryeministrit Kurti që do të ketë pasoja dhe do të ndikojë edhe në të ardhmen. Kjo gjendje negative e marrëdhënieve ndërmjet Kosovës dhe BE-së, veçanërisht me Francën dhe Gjermaninë, nuk do të ndryshojë së shpejti. Kosova do t’i ndjejë pasojat dhe do të bllokohet dhe do të duhet shumë kohë për të përmirësuar këto marrëdhënie” – deklaroi analisti Arton Muhaxhiri duke shtuar: – Anëtarësimi i Kosovës në Këshillin e Evropës mund të përdoret edhe si presion ndaj Qeverisë së Prishtinës për të përmbushur obligimet e marra në marrëveshjet e mëparshme dhe jozyrtarisht dëgjohet se mund të jetë në rend dite vetëm në nëntor, ose derisa të plotësohen kushtet.

Pak ditë pasi kryeministri i Kosovës, Albin Kurti e cilësoi si “absurd” kërkesën e Gjermanisë dhe Francës për dërgimin e draft-statutit të Asociacionit të Komunave me Shumicë Serbe në Gjykatë Kushtetuese për shqyrtim dhe kështu e la Kosovën jashtë agjendës së seancës së Komitetit të Ministrave, ku do të votohej pro apo kundër anëtarësimit të Kosovës në Këshillin e Evropës, Qeveria e Kosovës, të enjten, njoftoi se ka vendosur ta dërgojë një draft-statut për Asociacionin në Kushtetuese brenda majit. Vetëm pak ditë më parë autoritetet kosovare argumentuan se Berlini e Parisi kanë ngatërruar dy procese të pavarura, pra procesin e dialogut dhe procesin e anëtarësimit në Këshillin e Evropës dhe se ky kusht i ri “nuk përkon aspak me vlerat dhe parimet e KiE-së”, kurse tani Ministrja e Punëve të Jashtme të Kosovës, Donika Gërvalla, në letrën që e ka dërguar më 15 maj Këshillit të Evropës, ka potencuar se në Kushtetuese do ta dërgojnë një draft-statut të përgatitur nga vetë Qeveria dhe jo draft-statutin e Bashkimit Evropian, i cili iu prezantua palëve vitin e kaluar. Marrë për bazë këtë hap konkretë, Gërvalla në letër ka potencuar se “presim që Komiteti i Ministrave të ketë arsye shtesë ta ftojë Kosovën të bëhet anëtarja e 47-të e Këshillit të Evropës”.