Connect with us

Lifestyle

Mënyra të habitshme se si ndikon kafeja në sjelljen tonë

Të gjithë e dinë që kafeja e gjallëron shpirtin. Sapo kalon në buzët tona, truri ynë e rrit përqendrimin, shikimi ynë bëhet më i mprehtë dhe lodhja largohet. Siç shprehej dikur romancieri francez Honore de Balzak: “Sapo kafeja bie në stomak ka menjëherë një zhurmë të përgjithshme. Idetë nisin të lëvizin si batalionet e Ushtrisë së Madhe në fushën e betejës”.

Kafeina është kimikati kryesor në pijen e kafesë, një ilaç psikoaktiv që e ndryshon mënyrën se si ndihemi dhe sillemi. Molekulat e kafeinës ngjajnë me molekulat e adenozinës në trupin tonë, të cilat grumbullohen në tru sa më gjatë që të qëndrojmë zgjuar. Dhe meqenëse kafeina duket si adenozina, ajo mund të bllokojë sensorët dhe të manipulojë trurin për të qëndruar zgjuar.

Duke pasur parasysh popullaritetin e saj, shkencëtarët kanë kryer shumë studime mbi kafenë dhe kafeinën, për të dalluar efektin e saj në shëndet dhe sjellje. Ja cilat janë 5 faktet më pak të njohura dhe njëherazi më të papritura që kanë zbuluar.

  • Ju nxit të shpenzoni më shumë

Nëse jeni shumë të dhënë çdo ditë pas kafesë, do të shpenzoni më shumë para gjatë javës. Studiuesit kanë zbuluar se kafeina mund të ndikojë në atë që blini dhe sa shpenzoni. Studiuesit në Universitetin e Floridës Jugore u dhanë të pinin blerësve kafe normale, kafe pa kafeinë ose ujë teksa hynin në një dyqan.

Ata që pinin kafe shpenzuan rreth 50 për qind më shumë para dhe blenë gati 30 për qind më shumë artikuj sesa blerësit që konsumuan një pije pa kafeinë. Për më tepër, konsumatorët e kafesë u shpenzuan më shumë në blerjet impulsive. Edhe studime të tjera konfirmojnë se kafeina mund të ndikojë në vendimmarrjen në lidhje me paratë. Në një studim mbi lojtarët e lojërave të fatit, studiuesit e lidhën konsumimin e kafesë me bastet më të rrezikshme. Këto gjetje tregojnë se kafeina e rrit impulsivitetin.

  • Ju ndihmon të bashkëpunoni

Dihet tashmë se kafeja përmirëson humorin tek njerëzit, dhe studiuesit kanë zbuluar se ekipet që janë konsumatorë të rregullt të kafesë punojnë së bashku më mirë. Një studim i kryer në Universitetin Shtetëror të Ohajos, SHBA, zbuloi se grupet që pinin kafe përpara se të diskutonin një temë të diskutueshme kishin një performancë ekipore më më mirë se ata që pinin kafe pa kafeinë.

Po ashtu, pjesëmarrësit që konsumonin kafeinë, folën më shumë gjatë diskutimit, e kishin më të lehtë të qëndronin brenda temës, dhe deklaruan se do të ishin të gatshëm të punonin sërish me grupin e tyre, në krahasim me ata që nuk konsumuan kafeinë. Studiuesit ia atribuojnë këtë atmosferë të bashkëpunimit rritjes së vigjilencës nga kafeja.

  • Ju bën fizikisht më të fortë

Përveç mprehtësisë mendore, kafeja duket se rrit tolerancën ndaj dhimbjes. Psikologu Burel Gudin nga Universiteti i Alabamës, SHBA, zbuloi se njerëzit që konsumojnë zakonisht produkte me kafeinë mund të përballojnë më mirë streset e pakëndshme fizike.

Kështu, ai vuri re se njerëzit që konsumonin kafeinë, ishin më pak të ndjeshëm ndaj nxehtësisë dhe presionit mekanik. Kjo mund të shpjegojë arsyen pse njerëzit që konsumojnë kafeinë para stërvitjes kanë tendencën të performojnë më mirë. Kafeina është një nga suplementet më të përdorura për të rritur aftësitë atletike në një gamë të gjerë sportesh dhe aktivitetesh.

Hulumtimet e kryera në Universitetin e Granadës në Spanjë, kanë treguar se pirja e një kafeje të fortë gjysmë ore para stërvitjes mund të rrisë shkallën e djegies së yndyrave. Ndërkohë shumë studime sugjerojnë se ata që pinë rregullisht kafe priren të jetojnë më gjatë, duke shfaqur rreziqe më të ulëta për sëmundje të shumta, përfshirë ato kardiovaskulare, diabetin dhe disa lloje kanceri.

Kohët e fundit shkencëtarët zbuluan një veçori mbrojtëse të kafeinës, që vepron brenda qelizave të trupit tonë: rrit funksionin e mitokondrive. Mitokondritë janë të ashtuquajturat “centralet energjike” të qelizës që gjenerojnë energji. Studiuesit zbuluan se kafeina i mbron qelizat kardiovaskulare nga dëmtimi. Studime të tjera pretendojnë se kafeina kundërshton efektet e molekulave pro-inflamatore që grumbullohen në trup me kalimin e moshës.

  • Ka një ndikim të pavetëdijshëm tek ne

Efektet gjallëruese të kafesë mund të ndikojnë mbi mendjen dhe sjelljen tonë, edhe pa pirë as një gllënjkë. Një studim i kryer në Universitetin e Torontos, zbuloi se subjektet që ishin të ekspozuar thjesht ndaj sinjaleve të kafesë, pra qoftë edhe para një filxhani kafeje, bëheshin më të vëmendshëm.

Sugjestioni ndaj kafesë prekte më shumë pjesëmarrësit nga kulturat perëndimore, sesa ato ku kafeja është më pak dominuese në shoqëri. Shkencëtarja e sjelljes Adriana Madzharov nga Institutin Stivens për Teknologjinë, drejtoi një studim të ngjashëm. Ajo u kërkoi pjesëmarrësve të zgjidhnin problemet e algjebrës në një dhomë pa aromë ose në një dhomë që mbante erë kafeje.

Ata që punonin me aromën e këndshme të kafesë dolën më mirë. Bazuar në këto gjetje, Madzharov sugjeron që punëdhënësit dhe shitësit “mund të përdorin aroma delikate për të ndihmuar në formimin e përvojës së punonjësve apo banorëve me mjedisin e tyre”.

Një ndikim tjetër i pavetëdijshëm, është mënyra se si njerëzit e preferojnë kafenë e tyre. Një studim i Universitetit të Pensilvanisë, SHBA, zbuloi se liberalët amerikanë kishin pothuajse dy herë më shumë gjasa sesa konservatorët për të pirë kafe. Sondazhet sugjeruan se liberalët mund të jenë më të hapur ndaj globalizimit, ndërsa konservatorët priren të jenë më refuzues ndaj produkteve që i perceptojnë si “të huaja”.

  • Dashuria juaj e madhe për kafenë, mund të jetë e përcaktuara nga gjenet

Ka dy arsye kryesore pse disa njerëz nuk e adhurojnë kafenë: Njëra ka të bëjë me gjuhën dhe tjetra me mëlçinë. Gati 25 për qind e njerëzve janë “super shijues”, pra vuajnë nga gjendja e ndjeshmërisë së shtuar ndaj kimikateve, të cilat i japin shije ushqimit dhe pijeve.

Ndryshimet gjenetike në të ashtuquajturat gjene TAS2R, ndikojnë në konfigurimin e sythave të shijes dhe në mënyrën se si njerëzit i perceptojnë shijet e ndryshme. Ndaj super shijuesve mund t’iu duken të hidhura kimikatet e kafes, siç janë kafeina dhe kinina.

Llojet e tjera të variacioneve gjenetike, nuk mund të kompensojnë hidhësinë e kafesë me sheqer ose krem. Për shembull, CYP1A2 është një gjen që prodhon një enzimë të mëlçisë që zbërthen kafeinën. Njerëzit që kanë një version të këtij gjeni, të caktuar CYP1A2*1F, nuk e përpunojnë aq shpejt kafeinën.

Në praktikë, kjo do të thotë që ilaçi qëndron aktiv në trup për një periudhë më të gjatë kohore, gjë që mund të prodhojë dridhje dhe të përziera. Njerëzit që kanë një metabolizëm të ngadaltë në përpunimin e kafeinës, mund të jenë gjithashtu në rrezik të shtuar për një atak

në zemër dhe hipertension kur konsumojnë kafeinë me tepri. Ashtu si me çdo ilaç, trupi përshtatet dhe krijon një tolerancë, që do të thotë se nevojitet më shumë sasi për të ndjerë efektin.

Lifestyle

Veprimet që mund ta dërgojnë martesën drejt fundit

A e dini se veprimet e juaja, qoftë edhe ato më të zakonshmet, sikur shfletimi i rrjeteve sociale derisa jeni në shtrat mund ta sjellë martesën tuaj drejt fundi?

“Disa studimet të fundit tregojnë se janë disa gjëra shumë të vogla, që bëjnë që njerëzit të kenë probleme seriozë në lidhjen e tyre të dashurisë”, ka thënë Carrie Cole, një psikologe e çifteve në Houston.

Lajmi i mirë? Fakti se keni probleme me partnerin tuaj, nuk do të thotë se lidhja juaj po shkon drejt divorcit.

Një studim i fundit ka gjetur se shumica e çifteve janë të prirur të zgjedhin problemet e tyre – dhe t’i largojnë shprehitë e këqija. Por, megjithatë më poshtë mund të shihni disa nga këto shprehi, që dëmtojnë një lidhje të dashurisë, madje edhe ta dërgojnë drejt divorcit.

– Të flasësh keq për njëri-tjetrin prapa shpinës

– T’i përmendësh vazhdimisht gjërat që tjetri bën gabim

– Kur nuk e vendos asnjëherë veten në pozitën e partnerit
– Kur nis debatet me veprime të tilla, si drejtimi i gishtit drejtues
– Kur nuk e kupton kur një debati i ka ardhur fundi
– Kur nuk debaton asnjëherë
– Kur pret shumë gjatë për të zgjidhur ose diskutuar problemet që keni

Continue Reading

Lifestyle

Prindërit mund të “brengosen më pak” për kohën e fëmijëve në ekran

Ka pak dëshmi se përdorimi i ekraneve nga fëmijët është i dëmshëm, kështu thuhet në një udhëzues të një grupi të pediatrëve.

Prindërit duhet të shqetësohen më pak për aq kohë sa ata kanë kaluar nëpër një listë kontrolli mbi efektin e kohës së ekranit në fëmijën e tyre, thotë udhëzuesi.

Ndërsa udhëzimi shmang vendosjen e afatit kohor të ekranit, rekomandon që mos t’i përdorin ato para kohës së gjumit.

Ekspertët thonë se është e rëndësishme që përdorimi i pajisjeve teknologjike të mos zëvendësojë gjumin, stërvitjen dhe kohën me familjen, transmeton Klan Kosova.

Kjo u bë e ditur pas rishikimit të të dhënave të botuara njëkohësisht në revistën mjekësore Open BMJ, dhe pasoi një debat në lidhje me nëse të rinjtë duhet të kenë kohën e kufizuar për pajisjet.

Ndërkohë, një studim i veçantë zbuloi se vajzat kanë dy herë më shumë gjasa të tregojnë shenja të simptomave depresive të lidhura me përdorimin e mediave sociale në moshën 14 vjeç arekrahasuar me djemtë.

Continue Reading

Lifestyle

Studimi: Ja pse kotelet janë më të zgjuara se qenushët

    

Një studim i kryer së fundmi nga ekspertët zbulon një detaj shumë interesant për kafshën tuaj shtëpiake dhe në këtë rast po flasim për kotelen apo qenushin tuaj.

Përmes dy eksperimentesh është provuar se kotelet shtatë javëshe janë më të zgjuara se qenushët, pasi siç specifikon ky studim ato kanë aftësi të kryejnë “llogari matematikore”. Në të parën, 25 nga 26 kotele preferuan sasinë më të madhe kur raportet ishin bi 0.4.

Eksperimenti i dytë tregoi se 18 nga 24 kotele zgjodhën pjesën më të madhe të ushqimit kur raporti i madhësisë ishte nën 0.5. Kjo vërteton faktin se pse macet mund të bëjnë dallimin midis sasive të ndryshme, një aftësi thelbësore e mbijetesës.

Në të dyja eksperimentet, kotelet zgjodhën vazhdimisht sasi më të mëdha ushqimi. Është interesante se aftësitë sasiore të koteleve zhvillohen më herët se ato të këlyshëve.

Ky zhvillim i hershëm tek kotelet mund të jetë për shkak të prejardhjes së tyre të vetmuar të gjuetisë, duke kërkuar vendimmarrje të hershme, ndryshe nga këlyshët që mbështeten më gjatë në grupet sociale.

Studimi gjithashtu vuri në dukje se kur një artikull ushqimor ishte pesë herë më i madh, kotelet prireshin të zgjidhnin pjesën më të vogël, ndoshta për shkak të një preference për gjahun jo kërcënues.

Ky hulumtim nxjerr në pah aftësitë e habitshme matematikore të koteleve, duke i shtuar listës së tyre të aftësive mbresëlënëse si kërcimi dhe loja.

Përkthyer nga MaltaDaily.

Continue Reading

Lifestyle

Çfarë ndodh me trupin tuaj kur konsumoni mjaltë çdo ditë?

    

Mjalti ka qenë gjithmonë një ilaç mjekësor për shumë mijëvjeçarë. Në të gjithë globin, paraardhësit tanë dukej se ishin të vetëdijshëm për përfitimet e shumta shëndetësore të mjaltit.

Marrja e një luge mjaltë çdo ditë mund të ketë përfitime të shumta për shëndetin tuaj. Ushqyesit kryesorë në mjaltë janë karbohidratet në formën e glukozës dhe fruktozës. Gjithashtu përmban sasi të vogla të vitaminave, proteinave dhe mineraleve të nevojshme.

Përfitimet shëndetësore të mjaltit:

1-Mjalti është i mirë për gjakun tuaj

Mjalti ndikon në organizëm në mënyra të ndryshme në varësi të mënyrës se si e konsumoni. Nëse mjalti përzihet në ujë të vakët dhe pihet, ai ka një ndikim të dobishëm në numrin e rruazave të kuqe të gjakut (RBC) në gjak. RBC-të janë kryesisht përgjegjëse për bartjen e oksigjenit në gjak në pjesë të ndryshme të trupit.

2- Mjalti ësht një ushqim energji

Një nga përdorimet e rëndësishme të mjaltit në mjekësinë tradicionale është si një përforcues i menjëhershëm i energjisë. Bordi Kombëtar i Mjaltit i SHBA-së rekomandon konsumimin e mjaltit sepse ai përmban shumë vitamina dhe minerale në sasi të vogla.

3-Mjalti ndihmon me tretjen

Mjalti ndihmin në reduktimin e kapsllëkut,fryrjes dhe gazrave. Ai gjithashtu është i pasur me baktere probiotike të cilat ndihmojnë në tretje, promovojnë shëndetin e sistemit imunitar dhe reduktojnë alergjitë.

4- Mjalti ndihmon fëmijët të flejnë mirë

Rezultatet paraprake nga disa studime tregojnë se mjalti mund të përmirësojë cilësinë e gjumit tek fëmijët. Bazuar në opinionet e prindërve, studimet arritën në përfundimin se mjalti reduktonte kollën tek fëmijët gjatë natës dhe i ndihmonte të flinin më mirë.

5-Mjalti nxit shërimin e djegies dhe plagëve

Ai është përdorur për të shëruar plagët dhe djegiet që nga Egjipti i lashtë dhe është ende i zakonshëm edhe sot. Një përmbledhje e 26 studimeve mbi kujdesin ndaj mjaltit dhe plagëve, zbuloi se mjalti është mjaft i efektshëm në shërimin e djegieve me trashësi të pjesshme dhe plagët që janë infektuar pas operacionit.

6- Përmirëson shëndetin e zemrës

Mjalti mund të ndihmojë në parandalimin e sëmundjeve të zemrës. Sipas një rishikimi, mjalti mund të ndihmojë në uljen e presionit të gjakut, përmirësimin e niveleve të yndyrës në gjak, rregullimin e rrahjeve të zemrës dhe parandalimin e vdekjes së qelizave të shëndetshme.

Continue Reading

Lifestyle

Si të lehtësoni dhimbjet e forta të shpinës gjatë shtatzënisë

Dhimbjet e vogla të shpinës gjatë shtatzënisë zakonisht nuk kërkojnë trajtim. Por nëse ajo është një dhimbje e fortë ju duhet të konsultoheni me mjekun pasi mund të jetë një shqetësim serioz që mund të ketë lidhje me shtatzëninë.

Më shumë se 70% e njerëzve përjetojnë dhimbje shpine gjatë shtatzënisë.

Ngritja e këmbëve ose një masazh mund të lehtësojë dhimbjet e vogla të shpinës. Për të ndihmuar në parandalimin e dhimbjes së shpinës duhet të keni parasysh këto këshilla:

Shmangni ngritjen e objekteve të rënda. Nëse ju duhet të ngrini diçka përkuluni në gjunjë, jo në bel.

Kur uleni, mundohuni të uleni drejt në karrige që ofrojnë mbështetje të mirë të shpinës.

Disa zgjedhje veshjesh mund të ndihmojnë në lehtësimin e dhimbjes. Vishni atlete ose këpucë të tjera që ofrojnë mbështetje të mirë dhe lini mënjanë takat deri pas lindjes së foshnjes.

Continue Reading
Advertisement

TRENDING