Arma e re e Serbisë dhe Rusisë, kundër Kosovës

Nga Ivana Stradner

Para pak ditësh u shënua 25 vjetori i ndërhyrjes së NATO-s kundër Serbisë në vitin 1999 për të ndalur shkeljet e të drejtave të njeriut të kryera ndaj popullatës etnike shqiptare në Kosovë, kurse Këshilli i Sigurimit i OKB-së, e hodhi poshtë kërkesën e Rusisë, për të diskutuar ndërhyrjen e NATO-s.

Tani parashikohet se do të nisë një raund tjetër dezinformimi rus në lidhje me agresionin e supozuar të NATO-s kundër Serbisë, aleatit më të ngushtë të Moskës në Ballkan, si pjesë e përpjekjes së Kremlinit për të përshkruar NATO-n dhe Shtetet e Bashkuara si aktorë armiqësor, duke justifikuar kështu agresionin e vetë Rusisë kundër Ukrainës dhe vendeve të tjera evropiane.

Perëndimi duhet të kundërpërgjigjet, jo vetëm duke hedhur poshtë dezinformimin e Rusisë, por edhe duke i kthyer tavolinat ndaj Moskës.

Skenari i Rusisë është i njohur. Vladimir Putin e ka karakterizuar ndërhyrjen e NATO-s si një akt “agresioni” dhe “egërsie”. Për shembull, Moska dhe Beogradi akuzojnë NATO-n se ka mbushur fushën e betejës me municione që përmbajnë uranium të varfëruar, për të cilin ata pretendojnë – pa prova shkencore – se ka kontribuar në rritje të shkallës së përhapjes së kancerit.

Edhe pse Rusia e portretizon NATO-n si agresor në Kosovë, Moska gjithashtu thekson ndërhyrjen e vitit 1999 si një precedent të supozuar për pushtimin e Rusisë në Ukrainë. Putin akuzon pa bazë Kievin për kryerjen e “gjenocidit” kundër rusëve etnikë në Ukrainën lindore. Nëse NATO mund të ndërhyjë në Jugosllavi për arsye humanitare, argumenton Moska, Rusia mund të bëjë të njëjtën gjë në Ukrainë. Mos e shqetësoni faktin që Moska, jo Kievi, është ajo që kryen krime lufte në Ukrainë.

Kremlini gjithashtu i drejton Kosovës për të justifikuar pushtimin e paligjshëm të Krimesë. Pasi Rusia aneksoi gadishullin në vitin 2014, Putin argumentoi se Parlamenti i Krimesë i kontrolluar nga Rusia është një “organ legjitim autoriteti” që “miratoi një deklaratë të pavarësisë ashtu siç bëri Kosova”. Sigurisht, kjo narrativë shpërfill me lehtësi faktin se vetë populli kosovar kërkoi pavarësinë e tij, ndërsa Rusia pushtoi Krimenë dhe organizoi një referendum të rremë për të justifikuar aneksimin e saj të mëvonshëm.

Pse duhet të kujdeset Perëndimi? Më 5 mars, Zyra e Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare të SHBA-së paralajmëroi për një rrezik të shtuar të dhunës ndëretnike në vitin 2024 në Ballkanin Perëndimor dhe Rusia dhe Serbia po vendosin kushte informative për më shumë përshkallëzime në rajon.

SHBA dhe aleatët e saj nuk mund të përballojnë të jenë pasive përballë gënjeshtrave të Rusisë. Qeveritë perëndimore bëjnë një punë të denjë për të kontrolluar faktet e dezinformatave ruse, por kjo nuk mjafton. Përgënjeshtrimet standarde perëndimore nuk rezonojnë me audiencën pro-ruse apo pro-serbe. Por mesazhet e tjera mund të fitojnë më shumë tërheqje. Arritja e serbëve të zakonshëm është veçanërisht e rëndësishme në një kohë kur Moska dhe Beogradi po nxisin tensionet etnike midis Serbisë dhe Kosovës dhe gjetkë në Ballkanin Perëndimor.

Mesazhet perëndimore duhet t’u kujtojnë serbëve pro-rusë se historia tregon se Rusia është një aleate jo e besueshme. Pavarësisht premtimeve të Moskës për mbështetje dhe vëllazëri dhe përpjekjet e saj për ta shtyrë Serbinë në një konflikt të ri me Kosovën dhe NATO-n, Rusia në fakt nuk ka gjasa ta ndihmojë shumë Beogradin.

Për shembull, kur Parlamenti Federal Jugosllav votoi për t’u bashkuar me një aleancë me Rusinë dhe Bjellorusinë gjatë ndërhyrjes së NATO-s në 1999, Moska u tha “ende” vëllezërve të saj sllavë, duke deklaruar se përfshirja ushtarake ruse ishte e papërballueshme. Kjo pasqyron vendimin e Rusisë për të mos ndihmuar aleatin e saj Armeninë në luftërat e saj kundër Azerbajxhanit në 2020 dhe 2023, duke çuar në disfata poshtëruese për Jerevanin.

Përveç kësaj, Perëndimi mund të tregojë tërheqjen e Rusisë në vitin 2003 nga misioni paqeruajtës i NATO-s në Kosovë. Operacionet e informacionit perëndimor gjithashtu mund të tallen me dorëzimin e sistemeve të mbrojtjes ajrore S-300 nga Rusia në Serbi përpara ndërhyrjes së NATO-s në 1999, duke vënë në dukje se sistemet rezultuan të padobishme sepse mbërritën të paplota dhe shumë vonë.

Për të kundërshtuar akuzat e pabaza të Rusisë se NATO-ja shkakton kancer nëpërmjet uraniumit të varfëruar, operacionet e informacionit perëndimor duhet të theksojnë historinë e vetë Rusisë të programeve të armëve biologjike. Perëndimi mund të vërejë gjithashtu ndikimin e fatkeqësisë bërthamore të Çernobilit të vitit 1986 në Jugosllavi.

Ndërsa Rusia nis fushatën e saj të fundit të dezinformimit kundër NATO-s, është koha që Perëndimi të kthejë tavolinat dhe ta çojë luftën në Kremlin. Kujtojuni serbëve pro-Moskë se me miq si Putini, ata nuk kanë nevojë për armiq.