Connect with us

Aktualitet

“Doni dru? Ta kish mbyll kafsha”/ Zbardhen bisedat : Pronari jon Lali Eri…

Mariglen Qato, ish drejtori i Inspektoriatit të Mbrojtjes së Territorit (IMT) në Bashkinë e Tiranës dhe Redi Molla, ish-drejtori i Ujësjellës Kanalizimeve Tiranë u arrestuan disa ditë më parë me urdhër të SPAK.

Këta të fundit në periudhën kur morën këto poste, themeluan kompaninë që sot mban emrin ‘5D Konstruksion’, ku ata ishin pronarë të fshehur, shoqëri tregtare që e ushqenin po vetë me tendera.

Emisioni “Në shënjestër” ditën e sotme ka trajtuar pikërisht këto arrestime të bujshme.

Pjesë nga dokumentari

Mariglen Qato dhe Redi Molla merreshin direkt edhe me punësimin apo shkarkimin e punonjësve të kompanisë. Kjo pozitë e tyre në kompani pohohet edhe nga një bisedë ku Nestor Muhametllari, administratori i shoqërisë, kur vinte puna për largime nga kompania, gjithmonë i referohej Mariglenit ose Redit. Biseda e mëposhtme e ilustron këtë situatë.

26 Korrik 2021

Tauland Cjapi i shkruan Nestor Muhametllarit.

Taulandi: Sot mora vesh qe të kanë thënë që hiqe Landin nga puna, dhe ju po më lini fëmijën pa bukë‘

Nestori: ‘O Land unë ty as të kam sjellë, as të kam hequr… Vendimi për ty më ka ardhur’.

Taulandi: ‘Ti i kishe thënë Merit që Landi s’bën asgjë. Kështu më tha në telefon. Ndërkohë që unë për kokë të çunit të kam kërku punë përditë’.

Por Nestor Muhametllari dhe Mariglen Qato kanë komunikuar me njëri-tjetrin edhe nëpërmjet një telefoni tjetër që administratori i kompanisë ‘5D Konstruksion’ kishte në përdorim. Ai i dërgon Qatos një dokument lidhur me një aplikim. Po kështu, Muhametllari ka komunikime edhe me Redi Mollën, pas një tenderi që kompania ‘5D Konstruksion’ ka fituar.

Hetimet

Nestor Muhametllari ka pasur komunikime me shtetasin Mariglen Qato, të regjistruar me emrin ‘Meri Qato’. Ku në një nga bisedat i dërgon edhe një dokument që e përshkruan si ‘aplikimi për në Yzberisht’.

Nestori ka komunikime edhe me shtetasin Redi Molla, ku bisedojnë për t’u takuar. Ata flasin për një procedurë prokurimi që ka për objekt kryerjen e punimeve në vendin e quajtur ‘Liqeni i Thatë’, e cila është fituar nga shoqëria ‘5D Konstruksion’ sh.p.k.

Megjithatë ajo që ka përbërë rëndësi për grupin hetues, është ‘Ortaku 1’ dhe Ortaku 2. Në shënimet e tij Nestor Muhametllari, i referohet Mariglen Qatos dhe Redi Mollës.

Hetimet

Në kompjuterin e përdorur nga ekonomistja Jonida H, u gjet një e-mail i datës 3 Maj 2017, në drejtim të adresës elektronike [email protected].

Ku në dokumentin ‘Ditari total’  për periudhën nga data 1 Janar 2019-31 Dhjetor 2019, janë pasqyruar me hollësi pagesat dhe arkëtimet e shoqërisë. Nga ku rezulton se ‘Ortaku 1’ ose ndryshe O1, është i njëjtë me personin me inicialin (R), që është shtetasi Redi Molla. Kurse ‘Ortaku 2’ ose ndryshe O2, është i njëjtë me personin me inicialin (M) që është shtetasi Mariglen Qato.

Jonida H. ka një komunikim të vazhdueshëm me shtetasit Mariglen Qato dhe Redi Molla, çka provon faktin se këta të dy janë pronarët faktikë të kësaj shoqërie tregtare.

Shefja e Financës i shkruan personit me emrin Redi:

‘Ta dish që po shmangem totalisht nga funksionet në këtë kompani, përderisa Nestori e bën, e ke autorizuar ti. Ok vazhdoni kështu po nga mua mos kërko më asnjë info’.

‘Redi’ i përgjigjet: ‘Mendoj qe je duke e ekzagjeruar pak. Info sigurisht që do vazhdosh të më japësh. Se kjo që thua ska kuptim’.

9 Janar 2023

Jonida H. komunikon me Mariglen Qaton.

‘Nuk e di pse ishte ky mesazh gjithsesi të falenderoj për sugjerimin.

Unë mendoj që nuk duhet të nxitohesh në përfundime të tilla sepse për momentin e di që të kanë fryrë.’

Në një moment tjetër punonjësit flasin edhe për një inspektim nga ana e Tatimeve, ku siç del nga përgjimet inspektorët kishin parë diçka që nuk diuhet ta shikonin dhe për një përplasje të madhe midis administratorit dhe shefes së financës në kompaninë ‘5D Konstruksion’.

6 Janar 2023

Algert Çifliku komunikon me Jonën.

Jona: ‘Koleg, kam lajme, këtej nga zyra, plasi lufta, u grin Nestori me Jonidën.

Se ke idenë ça lufte po të them. Erdhën tatimet për kontroll në mëngjes. Pa na thënë asgjë…Duke prekur dhe hapur çdo gjë pa leje. Se çkapën ca gjëra që s’duhet t’i shifnin’.

Algert: ‘Do hanë vetë kokat’.

Jona: ‘U bë nami pzz… Të shikojmë si do vazhdojë seriali… Vetëm unë dhe ti ee.. Dhe po u përmend nga ata lart,.. Bëj sikur sdi gjë… Habitu’.

Në një tjetër bisedë Jona B., e cila punon në kompaninë ‘5D Konstruksion’ flet e shqetësuar edhe për urdhërin që asaj i është dhënë për t’u marrë me zgjedhjet e 14 Majit edhe pse ajo është punonjëse në një kompani private. Ky urdhër vjen pasi pronari i saj i vërtetë, është drejtor në Bashki dhe ka nevojë për vota.

Bisedat

Në biseda Jona B. flet për pronarët e shoqërisë dhe aktivitetin e kompanisë.

Më datë 7 Prill 2023 ajo i shkruan një personi: ‘Kanë marrë shefin tim nga njësia e Laprakës duke ditur që pronari është i shtetit dhe i kanë thënë thuaj Jonës të angazhohet me zgjedhjet…

Uaaa u habita.

Ça veni imagjino. Me u marr me ty edhe nëse punon në privat……

Me bo 1 buzë shtremët si puna këtij pronarit tim….Pfff….Tu më thënë ky drejtori bashkisë…..’

Më datë 6 Janar 2023, Jona B. i dërgon bashkëbiseduesit një foto ku duket një objekt.

Jona: ‘Këtë hotelin po e bëjmë ne.

Ështe aks, pronari jon Lali Eri’….

Jona: Dhe unë marr vetëm 600 mijë lekë të qelbta’

SPAK ka pretendimet e veta se zyrtarët e bashkisë, të vënë tashmë në pranga, në kundërshtim të hapur me ligjin, i kanë dhënë tendera të shumtë kompanisë së tyre, pavarësisht nëse i plotësonte kriteret apo jo. Pas kompanisë ‘5D Konstruksion’, ku qendronin Mariglen Qato dhe Redi Molla, është hetuar një sërë procedurash prokurimi të zhvilluara nga Autoriteti Kontraktor ‘Ujësjellës Kanalizime Tiranë’ sh.a., autoritet në të cilin Redi Molla dhe Mariglen Qato kanë mbajtur pozicionet drejtuese.

Hetimet

Shoqëria ‘5D Konstruksion’ sh.p.k ka marrë pjesë në disa procedura prokurimi të shpallura nga autoriteti kontraktor ‘Ujësjellës Kanalizime Tiranë’ sh.a, ku edhe është shpallur fituese dhe ka lidhur kontrata për punë/shërbime publike.

Në kohën që kjo shoqëri ka marrë pjesë në disa prej këtyre procedurave dhe është shpallur fituese, Redi Molla ka pasur cilësinë e titullarit të autoritetit kontraktor, ndërsa Mariglen Qato ka pasur cilësinë e Kryetarit të Komisionit të Vlerësimit të Ofertave.

Po kështu, hetimi zbuloi edhe lidhjet e anëtarëve të komisioneve vlerësuese me Redi Mollën dhe Mariglen Qaton, nga ku dilte shpesh që punonjësit e kompanisë ‘5D Konstruksion’ mbanin kontakte me anëtarët e Komisioneve Vlerësuese të Ofertave dhe i dorëzonin dokumentet jashtë afatit ligjor. Ndërsa kompania shpallej fituese, edhe pse nuk plotësonte kriteret ligjore dhe në kushte të tillë duhet të skualifikohej.

Një nga këto komunikime është edhe ai midis drejtorit të Punëve Publike në Bashkinë e Tiranës dhe Nestor Muhametllarit, për ndërtimin e një shkolle, ku Taulant Tusha, sipas SPAK, është në dijeni se pronari i vërtetë i kompanisë nuk është Muhametllari, por Qato dhe Molla.

 Taulant Tusha i ka dërguar personit tjetër një folder ku përmendet emri ‘Hasan Vogli’.

Taulant Tusha: Nuk e kuptoj pse nxitohen…… Thuaj Nestorit fol me Anjezën për projektin.

Lidhur mbi bisedën e mësipërme, nga hetimet ka rezultuar se Bashkia Tiranë ka realizuar procedurën e prokurimit me objekt ‘Rindërtimi i 8 objekteve arsimore në Bashkinë Tiranë-Ndërtim i shkollës Hasan Vogli’, e cila është zhvilluar më datë 10 Gusht 2020 dhe kontrata është lidhur më datë 30 Shtator 2020.

Personat që përmenden në këtë bisedë janë shtetasi Nestor Muhametllari, ortak dhe administrator i shoqërisë ‘5D Konstruksion’ sh.pk, si dhe shtetaset Anjeza Çallpati dhe Ilda Qazimllari, punonjëse në Drejtorinë e Planifikimit të Punëve Publike pranë Bashkisë Tiranë.

Komunikimi i mësipërm dëshmon faktin se shtetasi Taulant Tusha, i cili ka patur cilësinë e Drejtorit të Përgjithshëm të Drejtorisë së Planifikimit të Punëve Publike dhe cilësinë e anëtarit të KVO-së. ka pasur komunikime me bashkëbiseduesin e mësipërm i cili është një person që ‘urdhëron’ dhe ‘udhëzon’ shtetasin Nestor Muhametllari për mënyrën se si duhet të veprojë për punët e shoqërisë ‘5D Konstruksion’ sh.p.k. ku vetë ku i fundit është administrator i shoqërisë.

Një tjetër bisedë po kaq interesante është edhe ajo midis Nestor Muhametllarit dhe Manjola Bungurit, për projektin ‘Tirana Parking’, ku kjo e fundit kujdeset që të gjejë mangësi konkurrentit të mbetur në garë të kompanisë ‘5D Konstruksion’ dhe shpreh kënaqësinë e saj që më në fund i ka gjetur shumë të tilla. Ajo që është edhe më interesante është fakti se Manjola Bunguri është punonjëse në kompaninë ‘5D Konstruksion’ dhe si e tillë ka përgatitur edhe letrat për skualifikimin e kompanive të tjera në garë, duke kryer kësisoj rolin që duhet të bënte komisioni i vlerësimit të ofertave.

Bisedat / 23 Shtator 2019

Nestori: ‘Manjola nga ajo lista që më dërgove ti nga ‘Tirana Parking’, vetëm Ndregjoni dhe Turja kanë ngelur se të tjerët kishin ngatërruar ofertën……

Këto duhen pa, kur ta kesh mundësinë ti…

Manjola: ‘Nestor, Ndregjonit i gjeta plot mangësi. Se këtë kisha merak’.

Nestori: ‘Aa shumë mirë.. Shyqyr se atë kisha merak’.

24 Shtator 2019.

Nestor Muhametllari bisedon me Eglantina Zëre, Drejtore e ‘Tirana Parking’.

Eglantina: ‘Çbën mo… Do e mbyllim apo doni dru’.

30 Shtator 2019.

Nestori: ‘Të vazhdoj Kiço?Ta mbyllë?’.

Eglantina: ‘Ta kish mbyll që të premten kafsha, urgjent’.

28 Tetor 2019

Eglantina: ‘Është hedhur njoftimi për fituesit lal’

30 Tetor 2019.

Eglantina i shkruan Nestorit.

‘Ecim tani, ta gëzosh’

Nestori: ‘Thank you ‘Jeni të paparë’.

Nga hetimi rezulton se vlerësimin e ofertave nuk e kanë bërë anëtarët e KVO-së, por Manjola Bunguri, punonjëse në shoqërinë ‘5D Konstruksion’ sh.p.k.

Një tjetër tender i përfituar nga kompania ‘5D Konstruksion’ në kohën kur kjo shoqëri mbante emërtimin ‘VAS Construksion’ është ajo në lidhje me procedurën e prokurimit të autoritetit kontraktor Klubi Sportiv ‘Tirana’, institucion në varësi të Bashkisë Tiranë, me objekt ‘Rikonstruksion Palestra e Mundjes’.

Hetimet

Në kontekstin e zhvillimit të kësaj procedure prokurimi, nga të dhënat e marra gjatë hetimit paraprak, janë gjetur dhe siguruar komunikime midis shtetasit  Nestor Muhametllari (administrator i operatorit fitues ‘VAS Konstruksion’ sh.p.k) dhe shtetases Deborah Keçi (titullare e Autoritetit Kontraktor). Nga të cilat rezultojnë të dhëna të cilat mbështesin faktin se operatori ekonomik ‘VAS Konstruksion sh.p.k është favorizuar në mënyrë të padrejtë në këtë procedurë prokurimi.

30 Tetor 2020

Deborah: ‘Nestor, prapë s’më solle njeri sot’.

31 Tetor 2020.

Nestori: ‘Debora… Preventivin ta kemi dërguar ..E ke gati’.

2 Nëntor 2020.

Deborah Keçi i shkruan Nestorit.

‘Do t’i bëjmë bashkë?… Se jam në time limits për ta hedhur… Se më digjet si fond’.

Nestori: ‘Do përpiqemi ti bëjmë…

1 Dhjetor 2020.

Nestori: ‘Duhet të më dërgosh kodet e 3 anëtarëve të KVO-së’.

Deborah: ‘Do e bëni ju vlerësimin tani?’,

Nestor: ‘Po po, patjetër… nesër’.

7 Dhjetor 2020.

Deborah: ‘Vetëm aman shikojini tamam se mos hamë nai burg’.

Nestor: ‘Do i them juristes ta shofi nesër. Ti do dalësh nesër apo je pushim?’.

Deborah: ‘Edhe dal… Te ishim takuar ti shikonim pak… Me kujdes se kam pak frikë’.

9 Dhjetor 2020.

Nestor: ‘E mbylli Debora’.

Deborah: ‘Hajt për hajër… Më dilni për zot tani’.

Sipas SPAK, Deborah Keçi në cilësinë e drejtueses së ‘Klubit Sportiv Tirana’, është dakordësuar për fituesin që në fazën e përgatitjes së dokumenteve, ende pa u shpallur procedura. Ndërsa Nestor Muhametllari dhe punonjësit e tjerë të shoqërisë ‘VAS Konstruksion’ sh.p.k. kanë përgatitur preventivin e punimeve, duke pasur userat dhe fjalëkalimet e anëtarëve të KVO-së, dhe kanë kryer vetë vlerësimin e ofertave dhe dokumenteve të depozituara nga operatorët e tjerë ekonomikë. Ndërkohë, Mariglen Qato dhe Redi Molla kanë fshehur në deklaratën e tyre të pasurisë faktin që indirekt kanë qenë pronarë të kompanisë ‘5D Konstruksion’.

Hetimet

Nga data 6 Shtator 2023 dhe në vazhdim rezulton se Mariglen Qato ushtron funksionin e administratorit të shoqërisë  ‘Tirana DC’ sh.a, shoqëri aksionare 100 % në pronësi të Bashkisë Tiranë.

Për shkak të këtij funksioni Qato është subjekt i deklarimit të pasurisë dhe ka depozituar pranë I.L.D.K.P.I-së deklaratën e interesave private para fillimit të detyrës, të dorëzuar më datë 5 Tetor 2023. Nga ku del se ka fshehur faktin se ka në zotërim të tërthortë shoqërinë ‘5D Konstruksion’ sh.p.k,

Po kështu del se Redi Molla dhe Mariglen Qato janë pronarët ‘de facto’ të shoqërisë ‘5D Konstruksion’ sh.p.k, nga momenti i themelimit të saj dhe në vazhdim. Duke e drejtuar dhe kontrolluar atë dhe marrë vendime për veprimtarinë e shoqërisë tregtare si dhe duke marrë përfitime financiare nga aktiviteti tregtar i shoqërisë.

SPAK ka provuar po kështu edhe miqësinë e hershme midis Mariglen Qatos dhe Redi Mollës, e cila më pas ka shërbyer që të dy të themelojnë kompaninë ‘5D Konstruksion’, të cilën më tej ata e ushqyen me tendera, gjatë kohës që ishin drejtues në Bashkinë e Tiranës.

Hetimet

Në periudhën nga muaji gusht 2015 deri në muajin shkurt 2016, Redi Molla dhe Mariglen Qato kanë punuar së bashku në  të njëjtin institucion, në Drejtorinë e Përgjithshme të Rrugëve dhe Ndriçimit Publik.

Më 24 Shkurt 2016, Molla është emëruar Drejtor i Përgjithshëm i shoqërisë ‘Ujësjellës Kanalizime Tiranë’ sh.a. ndërsa Mariglen Qato më datë 16 Mars 2016 është emëruar Drejtor í Departamentit Mbështetës në shoqërinë ‘Ujësjellës Kanalizime Tiranë’ sh.a.

Gjatë kohës që Redi Molla ka ushtruar finksionin e Drejtorit të Përgjithshëm të shoqërisë ‘Ujësjellës Kanalizime Tiranë’ sh.a, shoqëria tregtare ‘Igor Elektrik’ sh.p.k ose ‘VAS Konstruksion’ sh.p.k ka marrë pjesë dhe ka fituar 7 procedura prokurimi.

Roli i drejtorit Redi Mollë në fitimin e këtyre tenderave që po i kalonin kompanisë së themeluar nga ai në bashkëpunim me Mariglen Qaton, duket se ka qenë edhe më i drejtëpërdrejt. Kjo po të kihet parasysh se Molla kishte edhe tagrin të zgjidhte anëtarët e komisioneve vlerësuese të ofertave.

Hetimet

Në këto prokurime Redi Molla ka patur cilësinë e titullarit të autoritetit kontraktor, si dhe ka qenë personi që ka urdhëruar kryerjen e prokurimit, përbërjen e njësisë, si edhe anëtarët e Komisionit të Vlerësimit të Ofertave.

Ku ka nënshkruar kontratat e sipërmarrjes me shoqërinë ‘Igor Elektrik’ sh.p.k ose ‘VAS Konstruksion’ sh.p.k, si edhe ka kryer çdo veprim tjetër që lidhet me cilësinë e titullarit të autoritetit kontraktor.

Po kështu gjatë kohës që Mariglen Qato ka ushtruar funksionin e Drejtorit të Departamentit Mbështetës në shoqërinë ‘Ujësjellës Kanalizime Tiranë’ sh.a, në 4 procedura prokurimi në të cilat është shpallur fitues shoqëria ‘Igor Elektrik’ sh.p.k. ai ka qenë anëtar i Komisionit të Vlerësimit të Ofertave, i caktuar nga titullari, Redi Molla.

Gjatë kohës që Redi Molla ka ushtruar funksionet e tij si zyrtar publik në Bashkinë e Tiranës, ai ka përfituar nga qeveria edhe dhënien e një statusi special, atë të ndërtimit të një hoteli me 5 yje në Durrës, nga kompania ‘Mediterranean Investment Group’ që u themelua në shtator të vitit 2020.

Një prej aksionerëve me 24 % të kapitalit ishte Selim Molla, babai i Redi Mollës, i cili para se të ndahej nga jeta ia kaloi aksionet të birit. Më 1 Mars 2024, Redi Molla mori 100 përqind të kapitaleve të kompanisë, për një afat 5 vjeçar.

Aktualitet

Protestuesi i ‘paparë’: Do bëhem personazh VIP dhe sipërmarrës kur të vijë PD në pushtet

Në të fundit protestë të llojit Berisha-Meta te Bashkia, kundër Veliajt, në ra sy, kapur dhe nga fotoreporterët, një djali ri me një zell të paparë anti-qeveri, duke gjuajtur me vezë kah godina nga ku qeveriset kryeqyteti.

Në pamje nuk ta jep përshtypjen e një të marri, përkundrazi.

Por dëgjojeni vetë, këtë protestues simbol të njerëzve që ndjekin nga pas Berishën.

Continue Reading

Aktualitet

Miliona litra vaj gjembaçi indian hyjnë në Shqipëri, dyshime se shitet në supermarkete si vaj luledielli me çmim më të lirë

Emisioni investigativ Vetting në News24

Çdo vit në Shqipëri importohen miliona litra vaji vegjetal. Kërkesat e vazhdueshme që ka konsumatori shqiptar për vaj gatimi, e kanë kthyer këtë sektor në një ndër bizneset më fitimprurëse, duke sjellë edhe abuzime. Nga kërkimet e “Vetting” zbulohen afera me vajin që përdoret për gatim, ku në vitin 2020 janë importuar sasi të mëdha vaj gjembaçi me vlerë 37 milionë euro, për të cilat Autoriteti Kombëtar të Ushqimit mohon ekzistencën.
Por nëse në supermarketet shqiptare nuk ka asnjë lloj vaji që tregohet si vaj gjembaçi, atëherë pyetja që lind këtu është: Ku ka shkuar ajo sasi e importuar? A iu është ndryshuar etiketa dhe shitet si një vaj tjetër?

Sipas ekspertëve ushqimorë, është përgjegjësia e institucioneve që të monitorojnë këto situata.

“Ka shumë situata që institucionet përkatëse të kenë kontroll në survejim produktet në sasi të mëdha, vaji, sheqeri, pra këto që janë produktet bazë, këto duhet të kontrollohen sepse konsumi i tyre është i lartë dhe rreziku për t’u ekspozuar popullata është e lartë në krahasim me të tjera produkte të cilat janë konsum, por në sasi më të vogla”, tha për “Vetting”, Prof. Dritan Topi.

 

 

Nga kërkimet e “Vetting” evidentohet se në Shqipëri janë importuar rreth 34 milionë litra vaj me kod doganor 15121199. Sipas nomenklaturës së mallrave doganore për vitin 2020, ky vaj rezulton të jetë vaj gjembaçi indian, i njohur me emrin latinisht “Sunflower Carthamus tinctorius”.

Cilësia e vajit dhe ekzistenca e tij kanë vendosur përballë njëra-tjetrës Doganat dhe Autoritetin Kombëtar të Ushqimit. Ky i fundit është munduar të mbulojë ekzistencën e këtij vaji, i cili më së shumti zbulohet nga anomalia e çmimeve që zbulohen nga Doganat.

“Nga pikëpamja sasiore nuk mund ta zëvendësojë, nga pikëpamja nutricionale nuk bën sens që ky produkt me cilësi më të mira, me çmim më të ulët të mund të zëvendësojë produktin me cilësi nutricionale më të ulëta dhe të gjejë vlerë në treg”, u shpreh eksperti ushqimor Topi.

Por informacionet zyrtare nga Doganat konfirmohen nga Organizatat Jofitimprurëse dhe ekspertët ushqimorë.

“Në fakt është e njëjta histori me ata çfarë unë kam investiguar para dy vjetësh, me një informacion që kisha dhe sigurisht shifrat janë alarmante. Kjo që thoni ju, përfshirë atë që unë kisha në atë kohë, është alarmante krahasuar me shifrat e vajit të lulediellit që hyjnë në Shqipëri, i rafinuar apo i parafinuar që përpunohet e shpërndahet në tregun tonë”, tha Drejtori Ekzekutiv nga Qendra Alert, Granit Sokolaj.

Sipas Sokolajt, ka një tendencë ose mashtrim të konsumatorëve për shkak të kostos së tij më të lirë se vaji i lulediellit, sidomos që nga koha e pandemisë dhe konflikti në Ukrainë.

Continue Reading

Aktualitet

Sekuestrohen 2 ton drogë në Spanjë, u soll në Evropë nga karteli famëkeq i Meksikës

Policia spanjolle njoftoi këtë të enjte se ka sekuestruar mbi 1.8 ton metamfetaminë.

Mediat vendasë bëjnë me dije se sasinë e metamfetaminës ka tentuar ta kontrabandojë në Evropë një nga kartelet më të rrezikshme të Meksikës, karteli Sinaloa.

Në saj të këtij opercioni nga policia sapnjolle, autoritetet arrestuan pesë persona, përfshirë kreun meksikan të bandës, një grua rumune dhe tre shtetas spanjollë.

Droga u zbulua në rajonin Alicante të Spanjës lindore. Ky është “konfiskimi më i madh” i kësaj substance “në Spanjë dhe i dyti më i rëndësishëm në Europë”, njoftoi policia spanjolle.

Mes personave të arrestuar është një shtetas meksikan, për të cilin autoritetet meksikane thonë se është i lidhur me kartelin Sinaloa. Meksikani, emri i të cilit nuk bëhet i ditur, ishte përgjegjës për marrjen e drogës në Spanjë dhe më pas shpërndarjen e saj në Evropë.

Karteli Sinaloa është një nga organizatat kriminale më të vjetra, më të mëdha dhe më të dhunshme të Meksikës, ndikimi i së cilës mbetet i fortë pavarësisht nga arrestimi i themeluesit të tij Joaquin Guzman, “El Chapo” dhe të Ovido në janar të 2023.

Të dyja u ekstraduan dhe u burgosën në SHBA. Policia sekuestroi gjithashtu kartëmonedha, pesë makina, dokumente dhe një armë zjarri, ndërsa mësohet se droga e sekuestruar vinte nga Meksika dhe kishte si destinacion Evropën Qendrore.

Continue Reading

Aktualitet

Kina partnere, por jo strategjike: Si i preu Shqipëria “fijet” e Pekinit në sektorët e ndjeshëm

Kina ngel një partner kyç për Shqipërinë në termat ekonomikë, kryesisht për sasinë e mallrave të saj që shiten në tregun tonë. Megjithëkëtë, politika shqiptare është treguar e kujdesshme të mbajë larg kompanitë kineze nga investimet në sektorë strategjikë. Pasi u larguan nga aeroporti i Rinasit, kinezët janë ende të pranishëm në sektorë si hidrokarburet dhe mineralet. Tirana zyrtare ju ka mbyllur disa herë derën tentativave kineze për të depërtuar në sektorë të ndjeshëm, dhe në anën tjetër Shqipëria ka ulur përfaqësimin në iniciativa politike të udhëhequra nga Pekini.  

Nga Esiona Konomi 

Kina është një partner i rëndësishëm ekonomik për Shqipërinë, duke ruajtur ndër vitet vendin e dytë ose të tretë për shkëmbimet tregëtare.

Të fundit!

INSTAT dëshmon përmes shifrave, se pavarësisht kësaj rëndësie, flukset tregëtare bazohen mbi produktet kineze që vijnë e shiten në Shqipëri, me një diferencë 10 herë më të ulët të prodhimeve shqiptare që mund të shiten në Kinë.

Pra, ne importojmë 10 herë më shumë, se sa eskportojmë në Kinë, një raport ky që konfirmohet në shifrat zyrtare gjatë 5 viteve të fundit.

Shkëmbimet tregtare me Kinën zënë 8.5 % të të gjithë vëllimit të tregtisë së jashtme të Shqipërisë.

Importet dominohen nga pajisjet elektrike, hidrosanitarë, makineri. Për tu pasuar nga  artikujt të gizës dhe çelikut. Veshjet janë kategoria e 3-të më e rëndësishme e mallrave që vijnë nga Kina, për të vazhduar me plastikën dhe mobiljet kineze, si: krevatët, dyshekët, llampat dhe pajisjet e ndriçimit etj. Eksportet Shqiptare në Kinë dominohen nga kromi, por nuk përjashtohen edhe frutat dhe perimet.

Tabela: Shkëmbimet tregëtare me Kinën (milionë lekë)

Burimi: Instat

Viti 2019 2020 2021 2022 2023
Eksporte 6,211 5,003 9,058 9,813 10,074
Importe 59,727 54,038 65,202 77,476 93,750

 

Çfarë eksportojmë në Kinë?

Krom

Fruta-perime

Çfarë importojmë nga Kina?                                 

Pajisje elektrike, hidrosanitarë, makineri

Gizë dhe çelik

Veshje

Plastikë

Mobilje

INVESTIMET KINEZE

Pavarësisht se Kina ngel një partner strategjik për ekonominë dhe tregjet tona janë të mbushura me produkte të saj, qeveria shqiptare nuk e ka Pekinin një aleat të preferuar, aq më pak në sektorë strategjikë.

AEROPORTI

E orientuar nga balancat politike, Shqipëria është distancuar nga aleancat e diplomacisë ekonomike kineze, duke dhënë shenjën e parë në vitin 2020 kur largoi nga pika më strategjike, aeroporti i vetëm i vendit, investitorin kinez.

Në vitin 2016, REAL FORTRESS PRIVATE LIMITED një kompani kineze – bleu 100 për qind të aksioneve në Aeroportin Ndërkombëtar të Tiranës “Nënë Tereza”. Marrëveshja u prish në 2020 kur kinezët ja transferuan aksionet grupit shqiptar Kastrati që ende menaxhon Aeroportin e Rinasit. Aksionet kishin vlerë 71 milionë euro.

Problemet nisën pas grabitjes spektakolare të 10 milionë eurove në Rinas në prill 2019, gjë që për kryeministrit ishte provë se kinezët kishin dështuar me sigurinë.

“Kompania kineze që bleu aeroportin nga e mëparshmja, dështoi njësoj si në garantimin e sigurisë. Shteti shqiptar s’do pranojë asnjë justifikim nga kompania dhe do marrë kontrollin e perimetrit të jashtëm e të sigurisë së brendshme.Respekt për policinë që sulmohet veshëgjatësisht”,-tha Edi Rama, prill 2019.

Por a ishte vërtetë kjo arsye apo pretekst?

‘Vjedhja në Rinas ishte një ngjarje mjaftueshmërisht e fortë për të tu përdorur për një qëllim që nuk lidhej me atë që ndodhi në vetvete. Po ngjarja ishte e madhe dhe krijoi të gjitha premisat që qeveria ta largonte koncesionarin kinez. Por nuk ishte kjo arsyeja e vërtetë. E vërteta është se kinezët, duke pasur aeroportin, kishin në dorë një aset strategjik jo vetëm të Shqipërisë, por edhe të NATO-s. Pra vjedhja ka qenë justifikim. Partnerët patën një udhëzim, presion, që ky aerport i NATO-s tashmë, të menaxhohet nga një kompani lokale ose kompani e një vendi partner, por jo nga një kompani kineze’,-vlerëson Pano Soko, ekspert ekonomie.

RRJETI 5G

Në fund të vitit 2019, Shqipëria hoqi dorë edhe nga nënshkrimi i një marrëveshjeje me Kinën për rrjetin e internetit 5G. SHBA-të u shfaqën të shqetësuara mbi rrezikun e mbikqyrjes nga Kina në jetën digjitale të Ballkanit Perëndimor. Kjo marrëveshje, më pas, u firmos me Amerikën, moment kyç ky për të dëshmuar zgjedhjet e Shqipërisë.

“Zgjedhja politike e Shqipërisë ndaj Kinës, ka sjellë edhe kosto për shoqërinë shqiptare, dhe rrjeti 5G ka qenë një prej sakrificave. Sot ne nuk e marrim dot këtë teknologji, sepse e vetmja që e ofron është Kina. Tendenca jonë për të ruajtur devizën politike, ka qenë më e fortë se sa përfitimet që mund të merrnim. Këtu përfshihen edhe investimet potenciale kineze që mund të kishim pasur në hekurudha, rrugë, etj. Shqipëria ka qëndruar besnike e linjës për të mos qenë në varësi, sepse varësia ekonomike, sjell varësi politike. Ka një konsensus popullor për këtë zgjedhje dhe nuk shoh ndonjë reaksion të brendshëm, e as ndonjë tendencë nga vetë Kina së jashtmi për tu imponuar. Palët janë të qarta e nuk ka vend për avancim të mëtejshëm”,-argumenton Pano Soko.

BANKERS DHE BERALB

Megjithëkëtë, në Shqipëri vijojnë të jenë prezente dy investime të huaja kineze të përqëndruara në nxjerrjen e lëndëve të çmuara nga nëntoka.

Bankers Petroleum është investimi më i rëndësishëm kinez në Shqipëri. Kompania kineze Geo-Jade Petroleum bleu 100% të aksioneve të kompanisë Bankers në 2016. Dhe prej 7 vitesh shfrytëzon fushën naftëmbajtëse të Patos-Marinzës.

Zyrtarisht, Agjencia Kombëtare e Burimeve Natyrore tregon se numri i punonjësve të Bankers gjatë 2023 ishte 463 vendas dhe 32 të huaj. Prodhimi i naftës dhe nënprodukteve të saj gjate vitit 2023 u llogarit përafërisht 527,000 tonë. Renta minerare për 2023 u vlerësua rreth 22 milion USD.

Marrëveshja e shfrytëzimit të nëntokës sonë në Patoz Marinzë nga kompania kineze përfundon në vitin 2029.

Në 2014, gjiganti kinez i bakrit “Jiangxi Koper” nisi operimin në të gjitha vendburimet e bakrit në Shqipëri, pasi bleu 50% aksionet nga kompania turke “Beralb”.  Deri në 2043, kinezët do operojnë bashkë me turqit koncensionin e bakrit në minierat e Munellës, Lakrosh, Karma si dhe Fush-Arrëz.

E pyetur për performancën e kësaj kompanie, Agjencia Kombëtare e Burimeve Natyrore thotë se, sipas vetdeklarimeve të subjektit, numri i të punësuarve në lejet minerare që zotëron shoqëria është 196 persona.

Sasia e mineralit të bakrit e prodhuar për vitin 2023 është 275 190 ton.

Por pavarësisht kësaj, siç thuhet zyrtarisht nga AKBN, renta minerare që ajo paguan, është zero.

Por çfarë rëndësie specifike kanë këto dy kompani në sferën ekonomike të vendit?

“Sot që flasim, volumi ekonomik i gjeneruar nga kompanitë kineze është i rëndësishëm, 0.4-0.7 %  e PPB. Kryesori është Bankersi, i zotëruar nga një kompani shtetërore kineze. Edhe pse sektori i naftës është strategjik, risku ngel i ulët, pasi pjesa tjetër e zinxhirit kontrollohet nga shteti shqiptar dhe ligjet e tij. Kompanitë në fjalë kanë fare pak autonomi. Kjo autonomi e kushtëzuare na mbron nga sabotimet që mund të vijnë nga një partner jo partner politik. Varësia e ekonomisë shqiptare nga investimet kineze është shumë e ulët. Ndoshta jemi vendi me impaktin më të vogël në rajon. Ne si shtet jemi kujdesur që të kemi politikë konservatore. Nuk e shoh me risk edhe nuk shoh as interes nga Kina për tu zgjeruar në Shqipëri. E ka kuptuar devizën tonë politike. Cdo qeveri do të vijojë ta ruajë këtë qasje,”-sqaron eksperti Pano Soko.

ANALIZA GJEO-POLITIKE

Në përfundim, edhe pse Kina na intereson për produktet e saj, politika shqiptare ka zbehur shkëmbimet dhe ka ulur përfaqësimin në aleanca të inicuara nga Pekini, duke zgjedhur qartazi aksin amerikan, në duelin ekonomik botëror: Kine-SHBA.

“Nuk është se kemi pasur marrëdhënie të forta ekonomike. Dinamika ka qenë me antitudë të ulët. Sidomos nga koha kur ne instaluam marrëdhënien me NATO-n. Kemi pasur cikle të shkurtra, por pa ndonjë impakt domethënës. Nuk pres që kjo të ndryshojë në të ardhmen e afërt. Investimet kineze do të ishin të rrezikshme, nëse do të ishin aq shumë të mëdha sa për të krijuar presion për të ndikuar në politikën, sidomos të jashtme. Misioni i Kinës është të blejë politikën e jashtme të vendeve duke u krijuar varësi ekonomike. Në Shqipëri investimet kineze nuk janë aq të mëdha sa të na kushtëzojnë në politikën ndërkombëtare, apo në të brendshmen, pse jo”,-përfundon vlerësimin e tij eksperti Pano Soko.

 

Continue Reading

Aktualitet

Peshkaqenët e kredive – Nga Ola Xama

Nuk ka asnjë vlerë sqarimi se sa ishin kreditë me probleme në vitin 2014 dhe sa u ulën. Nuk ka asnjë vlerë të sqarohen masat që u morrën dhe nuk ka asnjë vlerë të shitet për sukses ulja e përqindjes të kredive me probleme.
Pyetja kryesore që shtrohet në këtë mes është se kush fitoi dhe kush humbi nga Plani Kombëtar për Reduktimin e Kredive me Probleme? Nga të dhënat e disponueshme deri në vitin 2020, dimë që bankat e nivelit të dytë i shitën Micro Credit Albania 85 milion euro detyrime, dhe për këtë shumë u paguan 5.2 milion euro. Pra bankat rikuperuan vetëm 6.1% të detyrimeve, shumë që krahasuar me nivelin e fitimeve të tyre ( e pjesëtuar me 16 që ishte numri i bankave në atë vit) është e papërfillshme.

Bankat gjithashtu mbajnë normë më të lartë interesi për kreditë pa kolateral, pikërisht për shkak të riskut që llogaritin te këto produkte. Efekti i humbjes nga kreditë që nuk kthehen, shpërndahet te ato që performojnë mirë dhe për sa kohë sistemi ka patur fiteme, niveli i kredive të këqija nuk ka qënë problem.
Kreditë mund të fshiheshin nga bilanci dhe pa licensuar kompanitë e mbledhjes së borxhit, sepse bankat në vetvete nuk rikuperuan shumë pak. Disa rritën kapitalin dhe s’ folën, pasi askush nuk dëshironte të hapte temën e korrupsionit të kredive.

Prandaj pyetja që duhet të ngrihet është se kush fitoi nga Plani i Masave? Pa dyshim që fituesit do dilnin kompanitë e mbledhjes së borxhit. Deri në vitin 2020, rezulton se vetëm subjekti MCA ka patur një fitim operativ 10.7 milion euro për portofole kredish të blera me çmimin 5.2 milion euro.

Pra rrezikun e ka marrë tjetër kush, humbjet i ka paguar banka dhe klientët e rregullt te amortizimi që i është bërë riskut te norma e interesit, dhe fitimet i merr një subjekt tjetër. A e shpjegon dot kush këtu logjikën financiare? Nëse jo, skema është ndërtuar për përfitime të një grupi njerzish, të cilët duke shfrytëzuar padijen dhe pafuqinë e qytetarëve kanë zhytur mijëra familje në varfëri!

Continue Reading
Advertisement

TRENDING