Futën miliona euro në Shqipëri nga Zvicra përmes “Hawala”, GJKKO lë në burg Burim Ferizaj dhe Përparim Kalbaj

Në kuadër të këtij hetimi të SPAK, në Zvicër u arrestua edhe Ervis Ferizaj. Sipas SPAK, për kalimin e parave përmes kësaj mënyre (HAWALA), e cila nuk lë gjurmë por ka si taksë masën 6% të vlerës, janë përdorur zyra të këmbimit valutor dhe agjenci turistike.

Nga hetimet ka rezultuar se paratë e pista të futura në Shqipëri në qindra raste përgjatë disa viteve janë me burim trafikun e drogës në Zvicër, ku po hetohet për persona të tjerë të dyshuar.

Çfarë është Hawala?

Hawala është një sistem alternativ për transferimin e parave, ku nuk ka lëvizje fizike të parave dhe as ndonjë regjistrim zyrtar të transaksionit. Në vend të kësaj, paratë kalojnë përmes një rrjeti agjentësh të njohur si “hawaladarë”, të cilët merren me dërgimin dhe pranimin e shumave të parave në mënyrë diskrete.

Për shembull, një person në Kanada dëshiron të dërgojë para në Pakistan. Ai i jep shumën një hawaladari në qytetin e tij. Ky hawaladar e njofton një tjetër në Pakistan që t’ia japë shumën marrësit. Marrësi i parave i tërheq ato menjëherë, ndërsa hawaladarët rregullojnë borxhet mes tyre më vonë, shpesh përmes tregtisë ose shkëmbimeve të tjera financiare.

Pse përdoret?

Hawala ka disa përparësi që e bëjnë tërheqës për shumë njerëz:

Shpejtësi – Transaksionet bëhen pothuajse në kohë reale.

Tarifa të ulëta – Shpesh më të lira se bankat tradicionale ose shërbimet si Western Union.

Diskrecion – Nuk kërkohet ID ose dokumente zyrtare.

Qasje për të gjithë – I përshtatshëm për komunitetet që nuk kanë akses në sistemet bankare moderne.

Për këto arsye, hawala është mjaft popullor në zonat rurale, mes emigrantëve dhe në rastet ku njerëzit nuk i besojnë bankave.

Rreziqet dhe kontestet ligjore

Megjithëse vetë koncepti i hawala-s nuk është kriminal, ai shpesh ndodhet në zonë të errët ligjore. Në disa vende, hawala është plotësisht i paligjshëm; në të tjera, ai lejohet vetëm nëse agjentët regjistrohen dhe raportojnë transaksionet.

Për shkak të mungesës së dokumentimit dhe transparencës, hawala është përdorur edhe për pastrim parash, financim të terrorizmit, dhe aktivitetet e paligjshme ndërkombëtare. Kjo ka bërë që shumë autoritete financiare dhe agjenci ndërkombëtare të ndjekin nga afër rrjetet hawala dhe ta lidhin me krimin e organizuar.

Përfundim

Hawala mbetet një fenomen unik në botën financiare moderne – një sistem që mbështetet jo te teknologjia, por te besimi mes njerëzve. Ai është dëshmi e mënyrës sesi strukturat tradicionale arrijnë të mbijetojnë përkrah zhvillimeve globale. Megjithatë, sfida kryesore është balancimi mes përfitimeve të tij praktike dhe rrezikut që paraqet për sigurinë financiare ndërkombëtare. Prandaj, diskutimi rreth hawala-s mbetet aktual dhe kompleks.