Dieta që, krahas dobësimit, ndihmon edhe në ndaljen e plakjes
Shkencëtari japonez, Yoshinori Ohsumi, ka zbuluar parimin e ushqimit që ndihmon në ruajtjen e rinisë dhe shëndetit. Për zbulimin e vet i është ndarë shpërblimi “Nobel” për mjekësi
Esenca e punës së tij është e thjeshtë: nëse një kohë qëndrojmë të uritur, gjatë asaj kohe qelizat përpunojnë çdo gjë të vjetër dhe të panevojshme dhe – rinohen. Ky proces quhet autofagji.
Emërtimi autofagji i është dhënë këtij procesi nga belgu Christian de Duve, që ishte një nga tre fituesit e Nobel-it të mjekësisë në vitin 1974. Ai ishte gjithashtu në zemër të punimeve që i dhanë në vitin 2004 çmimin Nobel amerikanit, Irwin Rosedhe izraelitëve, Aaron Ciechanover dhe Avram Hershko.
Ky proces është thelbësor për rinovimin e qelizave. Qelizat tona vetëshkatërrohen duke u shndërruar në fshikëza me dy membrana para se të konsumohen nga lizosomet, organe të zakonshme të ngarkuara me tretjen dhe shkatërrimin e mbetjeve dhe baktereve.
“Ajo që ai tregoi ishte se këto nuk ishin grumbullim mbetjesh, por uzina riciklimi”, thekson për Fondacionin Nobel një profesor i mjekësisë molekulare, Juleen Zierath.
Madje funksionimi i keq i këtij mekanizmi mund të sjellë çdo lloji sëmundje, si ato të quajtura sëmundje të lizosomeve, ato me origjinë gjenetike, apo sëmundje si ajo e Huntington, e Alzheimer, atyre të miopatisë etj.
“Nëse funksionimi i autofagjisë është defektoz, qelizat nervore nuk funksionojnë korrektësisht. Madje në disa studime eksperimentale është vërejtur që edhe embrioni nuk zhvillohet normalisht”, theksoi presidenti i asamblesë së Nobel-it të mjekësisë, Rune Toftgard.
Madje ndryshimi i gjeneve të autofagjisë mund të sjellë sëmundje gjenetike. Kërkimet intensive mbi këtë sistem mund të ndihmojë në gjetjen e kurimeve më shumë sëmundje deri tani të pakurueshme.
Ky sistem do t’ju ndihmojë të shfrytëzoni njohuritë e këtij shkencëtari, me ndryshimin e vetëm një shprehie në ushqim.
Hulumtuesit kanë studiuar lloje të ndryshme të agjërimit të kohëpaskohshëm dhe kanë përpunuar mënyrën më të thjeshtë dhe më të parrezikshme të ushqimit e cila nxit autofagjinë dhe ndihmon të ruani rininë dhe të arrini peshën ideale.
Çfarë do të thotë “dritare ushqimi?”
Dritare është koha kur gjatë një dite hamë. Ai i cili zgjohet në orën 7 dhe ha ushqim një orë më vonë, hap dritaren në orën 8 të mëngjesit. Nëse darka është midis orës 20 dhe 22, dritarja është e hapur në orën12 – 14 gjatë ditës.
Më parë është konsideruar që duhet ngrënë më shpesh dhe nga pak, në mënyrë që trupi të mos fillojë të krijojë dhjamë.
Hulumtimet e bëra më 2017 tregojnë që ata të cilët kanë ngrënë midis orës 8 dhe 22 janë më pak të shëndetshëm se ata të cilët kanë ngrënë midis orës 8 dhe 14. Nëse dritarja e ushqimit hapet vetëm në orën 6 dhe 8, zvogëlohet rreziku nga diabeti, anemia dhe obeziteti.
Çfarë ndodh kur ngushtojmë dritaren e ushqimit?
Janë bërë shumë hulumtime se si përkufizimi i dritares së ushqimit ndikon në nivelin e kolesterinës dhe sheqerit në gjak, apetit dhe në peshë trupore. Atëherë, në vitin 2017 shkencëtarët kanë verifikuar hipotezat e tyre, duke ua zvogëluar personave që kanë marrë pjesë në eksperiment dritaren në 12, 8, 6 ose 4 orë, kur të gjithë kanë ngrënë njësoj si edhe zakonisht, jo artikuj të posaçëm. Sasia e kalorive për grupet e kontrollit ka qenë e njëjtë.
Hulumtuesit kanë zbuluar që dritarja e ngushtuar e ushqimit zvogëlon oscilimet ditore të urisë dhe shton djegien e yndyrës gjatë natës, por gjithashtu përmirëson fleksibilitetin metabolik.
Dritarja e vogël e ushqimit është e dobishme edhe për shëndetin e përgjithshëm:
– shton rezistencën ndaj rrezeve ultraviolete, kancerit të lëkurës dhe plakjes së saj;
– zvogëlon rrezikun nga kanceri i gjirit;
– ul shtypjen e gjakut;
– zvogëlon rrezikun nga sëmundjet e zemrës;
– përmirëson cilësinë e gjumit
Përse është aq e rëndësishme koha kur hamë
Jo vetëm që është me rëndësi të zvogëlohet dritarja e ushqimit, por edhe të zgjidhet koha e duhur për të ngrënë. Çdo organizëm ka ritmin biologjik – oscilimet e orës së brendshme, lidhur me ndërrimin e ditës dhe natës.
Në orët e mëngjesit tajit hormoni kortizol, prandaj marrim energji dhe apetit. Në mbrëmje tajit melatonina dhe trupi përgatitet për gjumë. Proceset e brendshme ngadalësohen dhe vetvetiu edhe tretja.
Kur hamë në mbrëmje, çrregullojmë orën e brendshme:
– në mëngjes nuk kemi forcë, sepse niveli i kortizolit është i ulët;
– organizmi zgjohet vetëm gjatë ditës;
– në mbrëmje niveli i kortizolit rritet dhe prandaj jemi të uritur dhe aktivë, ndërkaq trupi duhet të flejë gjumë;
– për shkak të kësaj, shtohet rreziku nga diabeti, obeziteti dhe depresioni.
Si të bëhet orari
Për të vendosur ritmin biologjik, duhet:
– të ngriheni në orën 6 – 7 të mëngjesit apo kur të zbardh drita;
– kafjallin 50 – 60 minuta pas zgjimit;
– filloni të punoni 2 – 3 orë pas zgjimit;
– hani për kafjall më shumë se për drekë;
– zvogëloni dritaren e ushqimit në 6 – 8 orë, pa ndryshim të përmbajtjes së kalorive
Ky është shembulli i dritares 8-orëshe:
Zgjimi në orën 7, pastaj kafjall të pasur në orën 8, drekë të lehtë në orën 12, ndërkaq darka në orën 16. Për ata më të vendosurit – pa darkë.
Si të luftohet kundër ndjenjës së urisë
Me siguri pyesni: si të luftoj gjithë mbrëmjen me ndjenjën e urisë? Shkencëtarët gjithashtu kanë studiuar këtë fenomen. Është treguar që hormoni i urisë gjithashtu është i lidhur me ritmin biologjik dhe lirohet më së shumti rreth orës 8, 13 dhe 19.
Pa marrë parasysh nëse keni ngrënë apo pirë vetëm çaj, pas dy orësh nga çdo nivel më i lartë – uria kalon. Kjo do të thotë që nuk duhet besuar ndjenjës së urisë, e cila na josh të shkojmë te frigoriferi çdo tri orë.
Shkencëtarët thonë që trupi me kalimin e kohës mësohet me pauzat e mëdha midis racioneve, ndërkaq ndjenja e urisë bëhet më e dobët. Nëse hani shpesh, ndjenja e urisë bëhet më e fuqishme.
Mbase herën e parë do t’ju jetë e vështirë të zvogëloni dritaren: disa ditë do ta keni dëshirën të papërballueshme që të hani çdo gjë pas orës 19. Ajo periudhë mund të mbijetohet duke ngrënë nga pak pemë dhe perime.
Pas një jave, organizmi do të mësohet – apetiti do t’ju ulet, gjumi do të bëhet më i thellë, ndërkaq humori i mëngjesit do t’ju jetë më i mirë!
Përfitimet shëndetësore të arrave janë mbresëlënëse. Ato kanë një mori lëndësh ushqyese, si yndyrna, omega-3, vitaminë E dhe magnez.
Disa nga arsyet pse duhet të hani arra rregullisht është sepse:
Arrat mund të ndihmojnë në uljen e presionit të gjakut.
Studimet kanë zbuluar se arrat janë në gjendje të ulin nivelin e kolesterolit.
Arrat mund të zvogëlojnë rrezikun e disa kancereve
Për shkak të shumë antioksidantëve dhe lëndëve ushqyese anti-inflamatore që gjenden te arrat, komuniteti shkencor ka zbuluar se arrat mund të zvogëlojnë rrezikun e disa llojeve të kancerit, duke përfshirë atë të gjirit, kolorektalin dhe prostatën.
Arrat mbështesin funksionin e mirë të trurit
Disa studime sugjerojnë se arrat janë të mira për trurin dhe kujtesën tuaj. Një studim zbuloi se arrat përmirësonin ndjeshëm aftësitë e të mësuarit, kujtesën dhe ankthin.
Arrat ju ndihmojnë të keni një plakje të shëndetshme
Arrat janë të mbushura me lëndë ushqyese të shëndetshme që përmirësojnë trurin tuaj dhe ju ndihmojnë të plakeni mirë.
Një studim vëzhgues i mbi 50,000 grave të moshuara tregoi se ato me dietat më të shëndetshme kishin një rrezik 13% më të ulët të problemeve shëndetësore dhe arrat ishin ndër ushqimet që dhanë kontributin më të fortë në një dietë të shëndetshme.
Ekzistojnë lloje të ndryshme të inteligjencës – disa janë të lindura, dhe disa i fitojmë gjatë jetës.
Disa njerëz instinktivisht dinë të reagojnë në situata të reja, dhe disa reagojnë bazuar në përvojat e kaluara. Këto janë të gjitha gjëra që përcaktojnë inteligjencën e dikujt, dhe ka faktorë të tjerë. Njëra prej tyre është astrologjia.
Çdo shenjë e zodiakut ka specifikat e veta dhe secila është e veçantë në diçka. Thuhet se Dashi është i pavarur, Akrepat janë besnikë dhe Virgjëreshat janë të organizuara.
Studiuesit britanikë u përpoqën të përcaktonin se cila ishte shenja më e zgjuar, dhe për ta bërë këtë, ata e bazuan kërkimin e tyre në numrin e çmimeve Nobel të dhëna që nga viti 1901.
Binjakët janë treguar të jenë shenja më e zgjuar e zodiakut.
Anëtarët e kësaj shenje morën 97 çmime Nobel në shekullin e kaluar, që është padyshim një arritje mbresëlënëse. Edhe pse mund të mos keni qenë nxënësi më i mirë në shkollën e mesme, tani mund të jetë koha për ta ndryshuar atë dhe për të përqafuar aftësitë tuaja.
Binjakët konsiderohen si shenja më e zgjuar sepse ata gjithmonë përpiqen të jenë më të mirët dhe u pëlqen të mësojnë gjëra të reja, shkruan Astrofame.
Kurioziteti i tyre natyror do të thotë që atyre u pëlqen të sfidojnë veten dhe të shkëlqejnë në gjithçka.
Njerëzit inteligjentë e gjejnë më vështirë dashurinë e jetës
Njerëzit inteligjentë janë më analitikë kur është fjala për dashurinë. Kjo për shkak se njerëzit inteligjentë kanë tendenca të kenë parashikime më të mira sesa të tjerët.
Kur i përmendim ‘parashikimet’, fjala është për aftësinë e të analizuarit një situatë, të rikujtoni përvojat e kaluara relevante dhe t’i shikoni mundësitë adekuate për të ardhmen.
Nëse këtë mentalitet e aplikoni edhe në lidhje të dashurisë, njerëzit inteligjentë largohen më shpejt nga lidhja kur shfaqen shenjat e para të telasheve, transmeton Ekonomia Online. Pra, nëse përvoja është mësuesi më i mirë, atëherë njerëzit e mençur do të mbështeten në të për t’i marrë vendimet.
Inteligjentët “mbrohen”
Efekt tjetër anësorë i të mbështeturit në përvojë kur është fjala për dashurinë, është se inteligjentët kanë tendenca të mbrohen apo ruhen më shumë. Ata kanë më shumë problem të jenë më të hapur sepse truri i tyre analitik asnjëherë nuk ndalon së reflektuari në rrethanat e të kaluarës kur janë hapur me dikë tjetër dhe që janë lënduar nga ky proces.
Për këtë arsye, njerëzit tjerë mendojnë se personi është i ftohët – karakteristikë të cilën askush nuk e dëshiron te një partner.
Njerëzit inteligjentë duan vet të jenë beqarë
Njerëzit me inteligjencë të lartë mendojnë analitikisht, edhe kur vjen fjala për gjërat si lidhjet e dashurisë. Prandaj, njerëzit inteligjentë e kuptojnë se të qenit vetëm është më mirë sesa të qenit me personin e gabuar. Ky është vendim tejet i menduar dhe i arsyeshëm.
Pra, në esencë, njerëzit inteligjentë janë beqarë sepse duan të jenë beqarë.
Pluhuri afrikan pritet të mbulojë Athinën dhe Kretën në Greqi
Autoritetet janë në alarm “të kuq” për shtatë ditët e ardhshme, pasi sipas parashikimeve të ekspertëve pritet të ketë një përqendrim të madh të pluhurit afrikan në atmosferë.
Nëse parashikimet vërtetohen, përqendrimi i pluhurit afrikan në atmosferë do të jetë veçanërisht i lartë dhe spitalet dhe autoritetet kompetente do të duhet të mobilizohen menjëherë, për grupet vulnerabël dhe qytetarët me probleme të frymëmarrjes.
Më konkretisht, nga dita e sotme, e premte, 17 maj, deri të enjten, 23 maj, pluhuri afrikan pritet të mbulojë vendin, ndërsa do të ketë edhe rritje të temperaturës.
Efektet do të intensifikohen gjatë fundjavës dhe do të zgjasin të paktën deri të enjten.
Deri më tani, ato pritet të tërhiqen gradualisht të premten.
Parashikimet tregojnë se zonat ku fenomeni do të jetë më intensiv janë Kreta dhe Athina.
Në këto dy zona pritet një përqendrim i lartë i pluhurit afrikan, por të dhënat e deritanishme nuk tregojnë se fenomeni do të ngjajë me pamjet e frikshme të ndodhura muajin e kaluar.
Efektet do të jenë më të dobëta në Peloponez, ndërsa Greqia e Veriut nuk duket të jetë prekur deri më tani.
Në të njëjtën kohë, në të njëjtat ditë merkuri do të rritet ndjeshëm dhe temperaturat do të lëvizin në kufijtë e valës së të nxehtit, por pa i tejkaluar ato.
Në Kretë temperaturat “do të arrijnë” deri në 35 gradë Celsius.
Harta tregon përqendrimet e vlerësuara të pluhurit pranë tokës për orët e mbrëmjes të së premtes 17/05 në të gjithë vendin, ndërsa grafikët e ngulitur paraqesin përqendrimet e pluhurit në lartësi në tre qytete të zgjedhura (Athinë, Kalamata, Heraklion).
Gjërat për të cilat njerëzit ju gjykojnë më së shumti
Shoqëria sot përballet me një varg problemesh sociale e një ndër to është edhe paragjykimi. Madje, njerëzit shkojnë aq larg, duke bërë gjykime edhe për gjërat më të vogla që ndoshta ju nuk u kushtoni fare rëndësi.
Ngjyra e rrobave
“Psychology Today”, thotë se njerëzit gjykojnë në bazë të ngjyrave të rrobave tuaja. Nëse ju visheni më shumë me ngjyrë të zezë do të thotë se jeni person më serioz dhe më artistik, ndërsa personat që preferojnë ngjyrat si e kuqja, cilësohen më energjik dhe më të hapur.
Kafshimi i thonjve
Nga anketa të ndryshme është vërtetuar se personat të cilët hanë thonjtë e tyre ose lëvizin këmbët gjatë qëndrimit ulur janë më të stresuar.
Këpucët
Njerëzit kanë shkuar deri tek ky element. Psikologët kanë treguar se këpucët luajnë një rol të rëndësishëm në përshtypjen që njeriu krijon tek të tjerët. Për shembull, lloji i këpucëve tregon moshën, pjekurinë, personalitetin, gjininë, nivelin intelektual e gjëra të tjera.
Mënyra si ju i shtrëngoni duart
Për këtë mund të kemi dëgjuar edhe më parë. Shtrëngimi i duarve mund të tregojë vendosmëri, fuqi dhe guxim apo në anën tjetër, dobësi, frikë dhe vetë-dyshim.
Shkrimi juaj
Personat të cilët shkruajnë me shkronja të vogla janë më të ndrojtur dhe më të rezervuar përkundër personave që shkruajnë me shkronja të mëdha që mendohet të jenë më të hapur.
