Pacienti i sëmurë ‘Fuga’ dhe ‘aktorët’ që vajtojnë për të

Nga Mero Baze

Kam parë shumë reagime histerike rreth rastit të pacientit Fuga. Dhe të gjitha nuk kanë të bëjnë me shëndetin e tij por me dëshirën për të bërë politikë me shëndetësinë.

Njëra palë, janë raca e atyre që janë gati ta shikojnë dhe të vdekur Fugën, boll që të kenë rast të shajnë qeverinë. Tjetra nga raca e populistëve të rinj, që kanë zbuluar që shteti të paguaj një më një çdo pacient që I rrezikohet jeta si rasti në fjalë, se “ndaj paguajmë taksa”.

Unë personalisht kam pas një rast të tillë katër vite të shkuara. Një djalë I vetëm I një familje nga vendlindja ime, pati një goditje cerebrale njësoj si aktori në fjalë, dhe përfundoi tek neurokirurgjia. Familjarët e tij që nuk I njeh askush dhe që ishin të lumtur që u kishte ardhur dhe ambulanca më kërkuan të lidhem me mjekun të kuptoj nëse mund të shpëtonte. Mjeku më tha se nëse për dy orë nuk I bëjmë ndërhyrjen në fjalë, aparatin për të cilën e ka vetëm spitali amerikan ai do të vdes. Për disa minuta mua pa asnjë faj dhe përgjegjësi më ra në pejsë të merrja vendim a duhet të rronte apo të vdiste ai njeri, vetëm për faktin se e kisha nga vendlindja.

I thashë ta çojnë tek spitali amerikan se do flas unë me ta, pa ditur fare sa kushtonte.
Më pas mora vesh çmimin që tani e dimë të gjithë që ishte shokues. Nuk u thashë familjarëve por mu desh të bëj disa kontrata afatgjata me spitalin për shlyerjen e tij.

Me siguri ka dhjeta apo qindra raste që përfundojnë në vdekje. Ajo lloj goditje nuk pyet nëse je I njohur si aktori Fuga, apo I panjohur si ai I njohuri im nga vendlindja që për fat shpëtoi. Ajo sëmundje do pare që pacienti të shpëtohet.

Dhe nuk ka asnjë qeveri në botë që I paguan ato pare dhe asnjë spital në botë që ta bën atë falas.
I vetmi mjet rregullator në këtë histori është sigurimi shëndetësor i përshkallëzuar.

Sigurimi shëndetësor bazë që ne paguajmë, përveçse për hirë të së vërtetës është I ulët, mbulon nevojat jetike të shëndetësis falas, kontrollet mjekësore, ndërhyrjet e lehta dhe trajtime te sëmundjeve kronike. Nuk jam ekspert të them nëse duhet të mbuloj më shumë apo më pak, por në gjithë botën sigurimi bazë ka një kufizim ndaj ndërhyrjeve speciale apo sëmundjeve të rënda.

Turqia që e ka më të konsoliduat skemën ka një shkallëzim deri në katër nivele të siguracioneve shëndetësore të cilat vlejnë për të gjitha spitalet publike dhe private.

Perëndimi, përveç Britanisë së Madhe, ka shkallëzime të ndryshme, por modeli është I njëjtë. Ka sigurim bazë, sigurim të shkallës dytë që mbulon sëmundje më speciale, dhe sigurim të plot për gjithçka që të gjen. Britania e Madhe ka një taks shtetërore për gjithçka, por mirë është mos ta provosh sistemin për sëmundje akute si kjo.

Histeria ndaj spitalit dhe histeria ndaj qeverisë nisur nga rasti në fjalë, është një përpjekje për të bërë politikë me fatkeqësinë, çka është më e keqe se fatkeqësia.

Ajo që duhet të bëj shteti shqiptar është reforma në sigurimet shëndetësore, dhe njohja e peshws së siguracionit në të gjitha spitalet. Shkallëzimi I siguracioneve mbi sigurimin bazë, është nevojë urgjente.

Spitali nuk mund të fajësohet siç po bëhet, pse ka blerë një aparaturë të shtrenjtë që shpëton jetë njerëzish kundrejt pareve, dhe qeveria nuk mund të kthehet në bankomatë për çdo sëmundje të rënd.

Qeveria shqiptare ka listën më të gjerë të barnave të shtrenjta të rimbursueshme për sëmundjet fatale, kryesisht sëmundjet e rënda tumorale apo hepatit c, që ka ndonjë vend I rajonit dhe është ndër më të avancuarat në Evropë . Provoni të keni një të afërm me tumor, që kërkon 5 mijë euro në muaj kurim dhe të mos jetë ai bari tek lista e rimbursueshme dhe pastaj provoni të kërkoni llogari për taksën qesharake që paguajmë për sigurimin shëndetësor. Kjo është pikërisht përgjegjësi e qeverisë, reformimi I sigurimit shëndetësor, dhe garancia për sëmundjet fatale, përmes një fondi special.

Të tjerat duhet të mësojmë ti zgjidhim përmes një sistemi të rregulluar siguracionesh .

Për fat aktori Fuga si pacient është gjallë, por aktorët e tjerë që vajtojnë në emër të popullit të sëmurë, nuk ndjehen rehat. Ata presin pacientin e radhës të fillojnë të derdhin lot përsëri. Por në fat kjo punë zgjidhet duke derdhur para. Të gjithë, jo vetëm shteti.