Zgjedhjet më të rëndësishme në Francë, çfarë parashikon sondazhi i fundit? Thirrja e Le Pen dhe reagimi i Attal

Votimi ka filluar në Francë në një nga zgjedhjet më të rëndësishme të vendit, me Tubimin Kombëtar të ekstremit të djathtë (RN) të Marine Le Pen dhe aleatët e saj të gatshëm për t’u bërë forca dominuese në Asamblenë Kombëtare.

Pas një dite pushimi pa asnjë aktivitet politik të lejuar, votimi filloi në të gjithë Francën kontinentale në orën 8 të mëngjesit me kohën lokale të dielën, me anketuesit që do të publikonin projeksione zakonisht të besueshme pasi qendrat e fundit të votimit të qyteteve të mëdha të mbyllen në orën 20:00.

Sondazhet e njëpasnjëshme gjatë javës së kaluar kanë treguar se numri i vlerësuar i deputetëve të RN në parlamentin e ri po bie vazhdimisht nga parashikimet e mëparshme pasi kandidatët rivalë u tërhoqën nga balotazhet trepalëshe për të shmangur ndarjen e votave kundër të djathtës ekstreme.

“Fronti republikan” mendohet se ka të ngjarë të bllokojë partinë anti-emigracion, euroskeptike që të fitojë një shumicë të plotë prej 289, me një sondazh përfundimtar të Ipsos që tregon se RN dhe aleatët e saj do të dërgojnë midis 175 dhe 205 deputetë në parlamentin me 577 vende.

Ky rezultat do i jepte RN minimalisht dyfishin e grupit të saj prej 88 anëtarësh në parlament që po largohet, ndërsa koalicioni qendror i presidentit, Emmanuel Macron, parashikohet të përgjysmohet në maksimum 148.

Fronti i Ri Popullor (NFP), një aleancë katërkahëshe e krahut të majtë, e dominuar nga e majta radikale, Unbowed France (LFI) e Jean-Luc Mélenchon, pritej të fitonte midis 145 dhe 175 vende, duke e bërë atë forcën e dytë më të madhe në Asamblenë e re.

Macron, i cili thirri zgjedhjet e parakohshme më pak se një muaj më parë pasi kampi i tij pësoi një disfatë poshtëruese nga RN në zgjedhjet parlamentare evropiane, duket se do të përballet me tre vitet e fundit të presidencës së tij pa një shumicë të qartë qeverisëse.

“Sot rreziku është një shumicë e dominuar nga e djathta ekstreme dhe kjo do të ishte katastrofike,” tha në një intervistë të fundit të premten kryeministri Gabriel Attal, i cili mund të ngarkohet të përpiqet të mbajë së bashku një qeveri të përkohshme.

Attal premtoi të qëndrojë “për aq kohë sa të jetë e nevojshme” në një rol kujdestar ndërsa Macron dhe këshilltarët e tij planifikojnë lëvizjen e tyre të ardhshme, e cila mund të jetë një formë e koalicionit të gjerë që përjashton të djathtën ekstreme dhe të majtën ekstreme ose ndoshta një qeveri teknokratike.

Por rezultati rrezikon ta zhysë Francën – një nga forcat lëvizëse të BE-së dhe ekonominë e dytë më të madhe të bllokut, si dhe një fuqi të shquar të NATO-s dhe anëtare të Këshillit të Sigurimit të OKB-së – në bllokim të zgjatur parlamentar dhe pasiguri politike.

Le Pen këmbënguli këtë javë se partia e ekstremit të djathtë mund të fitojë një shumicë absolute, duke u bërë thirrje votuesve të shmangin “një moçal të plotë” duke i dhënë RN një mandat të qartë për të qeverisur dhe duke siguruar që 28-vjeçari, Jordan Bardella, të bëhet kryeministër.

Le Pen e ka denoncuar frontin republikan si një përpjekje për të vjedhur fitoren “kundër vullnetit të popullit” duke krijuar një “parti të vetme” që mbron klasën politike dhe Bardella ka thënë se nuk do të marrë postin nëse partia e tij nuk ka një mazhoranca. RN ka zbutur shumë nga pozicionet e saj, por ende planifikon të zvogëlojë imigracionin, të ndalojë shtetasit e me shtetësi të dyfishtë nga disa punë shtetërore, të heqë të drejtën e foshnjave të lindura në Francë për të qenë francezë dhe të krijojë një “preferencë kombëtare” për disa përfitime të mirëqenies.

Analistët thonë se partia e ekstremit të djathtë ka përfituar nga zemërimi publik ndaj Macron, reformat pro-biznesit të të cilit kanë nxitur ekonominë, por që shihet nga shumë votues se ka injoruar shqetësimet e tyre për koston e jetesës dhe përkeqësimin e shërbimeve publike.

Fushata është shënuar nga tensione në rritje dhe incidente të shumta dhune, me më shumë se 50 kandidatë dhe aktivistë të fushatës të sulmuar fizikisht. Disa prej tyre janë plagosur në masën që kanë nevojë për trajtim spitalor.

Ministri i Brendshëm në largim, Gérald Darmanin, javën e kaluar tha se më shumë se 30 arrestime ishin bërë në të gjithë Francën dhe denoncoi atë që ai e përshkroi si “një klimë dhune e madhe ndaj politikës dhe gjithçkaje që ajo përfaqëson”.

Dy javë përpara se Franca të presë Lojërat Olimpike verore, rreth 30,000 policë, përfshirë 5,000 në Paris, janë në gadishmëri për të shmangur problemet e mundshme pas votimit dhe protestat në rrugë përpara parlamentit janë ndaluar .