Bota

Tani Trump është shpresa e vetme e Vladimir Putin

Pas miratimit të një pakete të shumëpritur ndihme ushtarake prej miliona dollarësh nga ana e SHBA-së për Ukrainën, përpjekja luftarake e Vladimir Putin do të rifillojë trajektoren e saj në rënie. Kremlini, duke mos pasur më kohën në anën e tij, do të presë me dëshpërim shpëtimtarin e vet: Mesian nga Mar-a-Lago.

Nga Carl Bildt

Lajmi i javës së kaluar u prit padyshim me lehtësim të madh në Kiev dhe pikëllim në Kremlin. Kongresi amerikan më në fund i dha fund bllokimit të tij gjashtëmujor dhe miratoi një paketë të re ndihme ushtarake për Ukrainën (si dhe për Izraelin dhe Tajvanin). Dhe progresi erdhi vetëm disa ditë pasi liderët e BE-së u angazhuan gjithashtu për të ofruar edhe më shumë mbështetje, përveç paketave të mëdha të ndihmës që miratuan së fundmi. Mbetet ende për t’u parë se si do të duket kjo gjë, por Gjermania tashmë ka premtuar një sistem tjetër të mbrojtjes ajrore Patriot – një nga teknologjitë kryesore që e ka penguar Rusinë të fitojë një avantazh vendimtar – dhe u ka bërë presion vendeve të tjera anëtare të BE-së që të ndihmojnë në forcimin e mbrojtjes ajrore të Ukrainës.

Mbështetja është dëshpërimisht e nevojshme. Ukraina ka duruar disa muaj të vështirë. Pasi kundërofensiva e saj e shumëpritur ushtarake vitin e kaluar nuk dha pothuajse asnjë rezultat, dështimi i Amerikës për të rënë dakord për një paketë tjetër ndihme i dha një goditje të fortë moralit. Municionet ukrainase u pakësuan ndërsa Kremlini shtoi sulmet e tij raketore kundër infrastrukturës industriale dhe energjetike të vendit.

Ndërsa situata bëhej gjithnjë e më e zymtë për Ukrainën, Kremlini mund të pretendonte një fitore propagandistike. Megjithëse shumë rusë duan t’i japin fund luftës, presidenti Vladimir Putin mund t’i siguronte ata se vullneti i Perëndimit kishte filluar të shkërmoqej. Jo vetëm që fabrikat ruse të municionit janë në aktivitet të plotë, por Donald Trump ka shumë shanse të mira për të fituar zgjedhjet presidenciale në SHBA dhe për t’u kthyer në Shtëpinë e Bardhë në fillim të vitit të ardhshëm. Një fitore ruse, sidoqoftë, dukej e arritshme.

Por që të mos harrojmë, Putinit i është dashur të ridimensionojë qëllimet e tij në mënyrë thelbësore që nga fillimi i luftës së tij të agresionit në shkurt 2022. Ai fillimisht sugjeroi se qeveria e presidentit ukrainas Volodymyr Zelensky do të rrëzohej brenda disa ditësh dhe se i gjithë territori i njohur si Ukrainë do të kthehej te pala ruse. Ushtritë ruse supozohej se do të marshonin drejt Kievit, ku do të priteshin si çlirimtarë.

Ishte një gabim strategjik me pak precedentë historikë. Ofensiva ruse shpejt u ndal dhe forcat ruse u detyruan të tërhiqeshin menjëherë nga zonat kryesore, si ato rreth Kievit. Në muajt në vijim, ata u dëbuan gjithashtu nga Khersoni dhe rajoni i Kharkivit.

Vendosmëria e palëkundur e Ukrainës nuk ishte e vetmja gjë që Kremlini nënvlerësoi. Gjithashtu, me sa duket, ai nuk arriti të parashikonte që një koalicion i gjerë i vendeve perëndimore do të përgjigjej me ndihmë gjithëpërfshirëse financiare dhe ushtarake. Brenda vitit 2023, forcat ruse ishin vendosur në një pozicion mbrojtës dhe kishte pritshmëri në rritje që ukrainasit – të armatosur me pajisje perëndimore – do t’i zmbrapsnin pushtuesit.

Kur kjo nuk ndodhi, konflikti u shndërrua në një luftë dobësuese. Ndërsa vendosmëria perëndimore dukej se po zbehej, Putini u bë më i sigurt, pasi arriti në përfundimin se koha ishte në anën e tij. Edhe pse padyshim do të jetë përgatitur për operacione të reja ofensive, dyshoj se ai është mbështetur më shumë te shpëtimi i Trump sesa forcat e tij.

Por tani llogaritë kanë ndryshuar përsëri. Duke sfiduar izolacionistët Trumpianë dhe mbështetësit e Putin, Republikanët e Kongresit, së bashku me Demokratët, kanë miratuar mbështetjen që ukrainasit e kanë pritur me dëshpërim. Edhe pse do të duhet pak kohë që dërgesat e reja të municioneve dhe pajisjeve të arrijnë në vijat e frontit – ku forcat ruse kanë bërë prohres në rritje – efekti i menjëhershëm politik dhe psikologjik është i rëndësishëm. Shanset që Ukraina të mbajë vijën dhe t’i mbijetojë çdo sulmi të ri rus këtë vit janë përmirësuar në mënyrë dramatike.

Papritur, nuk është më dhe aq e qartë nëse Putini ka kohë në anën e tij. Nëse kjo luftë na ka mësuar diçka, ajo është se mbrojtja është më e lehtë sesa sulmi. Në periudhën afatmesme dhe afatgjatë, prodhimi i predhave të artilerisë në Evropë dhe Shtetet e Bashkuara ka shumë të ngjarë të rivalizojë, në mos edhe t’ia kalojë, asaj të Rusisë, e cila është dashur të mbështetet në municionet e Koresë së Veriut. Për më tepër, zhvillimi i vazhdueshëm i teknologjive të raketave me rreze të gjatë të Ukrainës do të ketë filluar të japë rezultate të rëndësishme; dhe mobilizimi i fundit i personelit të Ukrainës do të ketë rimbushur disa nga forcat dhe rezervat e saj luftarake të vijës së parë. Shkurtimisht, shpresa e Putinit për të marshuar drejt fitores këtë vit do të zhduket. Përpjekja e tij luftarake do të rifillojë trajektoren e saj në rënie.

Por një shpresë do të mbetet. Kremlini do të presë me dëshpërim shpëtimtarin e tij nga Mar-a-Lago – të cilin një republikan thuhet se e quajti “Jezusi portokalli”. Nëse kthimi i Trump në Zyrën Ovale do t’i jepte fund sprovës që Putin krijoi për veten e tij, kjo është tjetër histori. Tani për tani, Rusia po shkon sërish drejt dështimit në Ukrainë.

Trump Is Putin’s Only Hope Now

Bota

Efektet anësore, “AstraZeneca” tërheq vaksinat anti-Covid në mbarë botën

“AstraZeneca” ka nisur tërheqjen në mbarë botën të vaksinës së saj anti-Covid pasi kompania ka deklaruar se ka një tepricë të vaksinave në dispozicion. Në një deklaratë, “AstraZeneca” tha se vendimi u mor sepse tani ka një shumëllojshmëri të vaksinave më të reja në dispozicion që janë përshtatur për të synuar variantet e Covid-19. Kjo kishte çuar në një rënie të kërkesës për vaksinën “AstraZeneca”.

“Meqenëse janë zhvilluar disa variante të Covid-19, ka një tepricë të vaksinave të disponueshme,” tha kompania, duke shtuar se kjo kishte çuar në një rënie të kërkesës për Vaxzevrian (kështu quhet vaksina anti-Covid e “AstraZeneca”), e cila nuk po prodhohet më.

Më tej, në njoftim thuhet se mbi 6.5 milionë jetë janë shpëtuar vetëm vitin e parë të përdorimit të vaksinës, si dhe mbi 3 miliardë doza janë shpërndarë globalisht.

Bota

Bjellorusia fillon stërvitjet bërthamore

Bjellorusia i ka filluar të martën stërvitjet ushtarake me raketat dhe avionët luftarakë që janë në gjendje të bartin armë taktike bërthamore, të cilat aleatja e saj e ngushtë, Rusia, i zhvendosi atje kohë më parë.

Ushtrimet ushtarake të Bjellorusisë filluan vetëm një ditë pasi Rusia njoftoi se synon të kryejë stërvitje të ngjashme për simulimin e përdorimit të armëve bërthamore të fushëbetejës, si përgjigje ndaj deklaratave të zyrtarëve perëndimorë, për të cilat thotë se janë shenjë se Perëndimi mund të përfshihet më shumë në luftën në Ukrainë.

Kjo ishte hera e parë që Moska ka njoftuar publikisht për një ushtrim të tillë.

Ministri i Mbrojtjes i Bjellorusisë, Viktor Khrenin, tha se një njësit i raketave me rreze të mesme veprimi, Iskander, dhe një skuadrilje e avionëve luftarakë, Su-25, do të marrin pjesë në stërvitje.

Këto stërvitje nisën gjithashtu në ditën kur presidenti i Rusisë, Vladimir Putin, e bëri betimin për mandatin e tij të pestë të martën, duke u zotuar për garantimin e sigurisë së Rusisë.

Vitin e kaluar, Rusia i zhvendosi disa armë të veta taktike bërthamore në Bjellorusi, e cila kufizohet gjithashtu edhe me Ukrainën dhe anëtaret e NATO-s, Poloninë, Letoninë dhe Lituaninë.

Presidenti autoritar i Bjellorusisë, Alyaksandr Lukashenka, mbështetet në lidhjet e ngushta me Rusisë dhe e ka ofrur vendin e vet si terren strategjik për luftën në Ukrainë.

Moska ka nënvizuar se armët taktike bërthamore të zhvendosura në Bjellorusi mbesin nën kontrollin ushtarak të Rusisë.

Zhvendosja e armëve taktike bërthamore në Bjellorusi, e cila ndan një vijë kufitare prej 1.084 kilometrash me Ukrainën, do t’ia mundësonte raketave dhe avionëve luftarakë rusë ta arrijnë cakun e tyre të mundshëm atje me më shumë lehtësi dhe shpejtësi, nëse Moska vendos t’i përdorë ato.

Gjithashtu ia mundëson Rusisë t’i godasë më lehtë disa aleatë të NATO-s në Evropën Lindore dhe atë Qendrore.

Për dallim nga raketat interkontinentale balistike bërthamore, të cilat mund të shkatërrojnë qytete të tëra, armët taktike bërthamore, të dizajnuara për t’u përdorur kundër trupave në fushëbeteja, janë më pak të fuqishme.

Bota

E cilësoi Rusinë vend të pasigurt, Moska shpall Freedom House “organizatë të padëshirueshme”

Rusia e ka shpallur të martën “organizatë të padëshirueshme” grupin për të drejtat e njeriut, Freedom House.

Freedom House, me bazë në Uashington, u themelua më 1941 dhe njihet për avokim politik në lidhje me çështjet e demokracisë, të drejtave politike dhe lirive të njeriut.

Në raportin e saj më 2024, Freedom House e cilësoi Rusinë si vend të “pasigurt”, duke vlerësuar atë me vetëm 13 pikë nga 100 të mundshme për Lirinë Globale.

Ligji “organizatë e padëshirueshme”, i miratuar më 2015, vë në shënjestër organizatat joqeveritare të cilat financohen nga jashtë.

Zyrtarët rusë e kanë përdorur këtë ligj për t’i margjinalizuar dhjetëra organizata të huaja në Rusi.

Në shkurt, Rusia e shpalli Radion Evropa e Lirë (REL) “organizatë të padëshirueshme”.

Sipas regjistrit, REL-i është entiteti i 142-të që është përfshirë në listë.

Përfshirja në listë nënkupton që një organizatë nuk mund të operojë në Rusi, dhe qytetarëve të Rusisë u ndalohet bashkëpunimin me të, sepse në të kundërtën rrezikohen nga ndjekja penale./ REL

Bota

Moska bën paralajmërimin e fortë: Do godasim objektivat ushtarake britanike nëse…

Moska paralajmëroi të hënën se do të godasë objektiva ushtarake britanike brenda Ukrainës dhe gjetiu, nëse forcat ukrainase godasin Rusinë me raketat me rreze të gjatë të furnizuara nga Britania.

Dërgimi i këtyre raketave drejt Ukrainës u miratua nga sekretari i Jashtëm britanik David Cameron.

Gjatë një vizite në Kiev javën e kaluar, sekretari Cameron tha se forcat ukrainase do të mund të përdorin raketat britanike me rreze të gjatë për të goditur objektiva brenda territorit të Rusisë. “Ndërsa Rusia po godet brenda Ukrainës, mund ta kuptoni përse Ukraina ndjen nevojën të sigurohet që po mbrohet”, tha zoti Cameron gjatë një interviste me agjencinë e lajmeve Reuters javën e kaluar.

Zoti Cameron tha gjithashtu se Londra nuk ka vendosur parakushte për mënyrën se si do t’i përdorin forcat ukrainase armatimet e dhëna nga Britania.

Ministria e Jashtme e Rusisë njoftoi nëpërmjet një deklarate se ka thirrur në takim ambasadorin britanik në Moskë, Nigel Casey dhe e paralajmëroi atë se nëse forcat ukrainase përdorin për të goditur Rusinë armatime të furnizuara nga Britania, Moska mund të kundërpërgjigjet ndaj “çdo objekti ushtarak britanik dhe paisjeve në territorin ukrainas apo më gjerë”.

“Ambasadorit iu bë thirrje të reflektojë për pasojat e pashmangshme katastrofike nga hapa të tilla armiqësore nga Londra dhe të refuzojë menjëherë në mënyrën më të fortë dhe pa ekuivok deklaratat luftarake dhe provokative nga drejtuesi i Zyrës së Jashtme”, thuhet në deklaratën e Rusisë.

Më herët, Rusia njoftoi se po planifikonte stërvitje të reja bërthamore pranë kufijve të Ukrainës, duke përmendur “kërcënimet” e bëra nga udhëheqës perëndimorë, përfshirë kryeministrin francez Emmanuel Macron dhe zyrtarët britanikë, si dhe në formë përgjigjeje ndaj manovrave të gjera stërvitore të NATO-s pranë kufijve të Rusisë.

Ukraina njoftoi ndërkaq të hënën se ka rikthyer energjinë për qindra mijëra persona që kishin mbetur pa drita pas sulmeve të forcave ruse gjatë natës. Ukraina pranon megjithatë se po përballet me “sfida urgjente” për të ruajtur integritetin e infrastrukturës së saj energjitike.

Forcat ruse kanë goditur vazhdimisht objektet energjitike ukrainase, duke shkaktuar terr dhe furnizimin e energjisë në kuota të pakësuara në mbarë vendin. Mbi 400 mijë shtëpi patën mbetur pa energji në rajonin Sumy pasi forcat ruse goditën linjat e voltazhit të lartë, thanë zyrtarët ukrainas të energjitikës.

Forcat ruse kanë shtuar sulmet në rajonet Sumy dhe Kharkiv gjatë muajve të fundit, duke rritur frikën se Rusia mund të jetë duke përgatitur një ofensivë tokësore në këto rajone, që u morën vetëm pjesërisht në fillimet e sulmit të forcave ruse.

Kievi gjithashtu thotë se Moska ka shtuar sulmet nga ajri dhe toka, ndërsa afron 9 maji, dita kur Rusia shënon fitoren ndaj Gjermanisë naziste gjatë Luftës së Dytë Botërore. Ukraina ndërkohë nuk ka municione të mjaftueshme dhe është në pritje të furnizimeve jetike nga Shtetet e Bashkuara. /VOA

Bota

Hamasi lajmëroi se pranoi propozimin për armëpushim, Izraeli hedh poshtë deklaratën

Një zyrtar izraelit tha sot se nuk ishte rënë dakord për armëpushim në Gaza, pasi Hamasi deklaroi se kishte pranuar një propozim nga ndërmjetësit egjiptianë dhe nga Katari.

Zyrtari izraelit tha se propozimi që Hamasi kishte pranuar ishte një version “zbutur” i një propozimi egjiptian, i cili përfshinte përfundime që Izraeli nuk mund t’i pranonte.

“Ky duket të jetë një mashtrim që synon ta bëjë Izraelin të duket si pala që refuzon një marrëveshje,” tha zyrtari izraelit, i cili foli në kushte anonimiteti sipas Reuters.

Më herët, Hamasi tha në një deklaratë të shkurtër se shefi i saj, Ismail Haniyeh, kishte informuar ndërmjetësuesit e Katarit dhe Egjiptit se grupi e kishte pranuar propozimin e tyre për armëpushim.

Njoftimi i Hamasit për një marrëveshje erdhi disa orë pasi Izraeli urdhëroi evakuimin e pjesëve të Rafahut, qytetit në skajin jugor të Gazës që ka shërbyer si strehë e fundit për rreth gjysmën e 2.3 milionë banorëve të Gazës.