Connect with us

Aktualitet

Zgjedhjet në SHBA: Si i bën media parashikimet për fituesit

/VOA/ Ndërsa amerikanët përgatiten të shkojnë në qendrat e votimit këtë 3 nëntor, mediat në SHBA do të raportojnë numërimin e votave, që do të përcaktojë fituesit e më shumë se 7,000 garave, ku përfshihen ato për Shtëpinë e Bardhë dhe Kongresin, për poste shtetërore dhe poste legjislative lokale.

Në Shtetet e Bashkuara, mediat e vëzhgojnë numërimin e votave në kohë reale dhe përdorin një larmi informacionesh për të përcaktuar se kur mund ta deklarojnë fituesin në secilën garë. Informacione të tilla janë numri i përgjithshëm i votave, pjesëmarrja në votime dhe numri i votave ende të pa numëruara në secilën zonë.

Ja se si funksionon dhe se çfarë metodash përdorin mediat për të garantuar se nuk do të bëjnë gabime:

Kush i shpall fituesit në zgjedhje?

Zyrtarët shtetërorë të zgjedhjeve janë ata që çertifikojnë numërimin e votave, por shumë kohë para se të numërohet çdo fletë votimi, media amerikane përdor një larmi burimesh dhe të dhënash për të parashikuar fituesit. Duke përdorur elementë të tillë si totali i votave të papërpunuara dhe teknika të ndryshme statistikore, mediat, të cilat i kanë mbuluar zgjedhjet presidenciale amerikane që nga viti 1848, i kanë parashikuar me shumë sukses fituesit e garës, por jo në mënyrë të përsosur.

Si i numërojnë mediat votat e hedhura natën e zgjedhjeve?

Votat mbahen shënim për secilin qark nga Associated Press, një agjenci lajmesh jofitimprurëse e cila përdor rrjetin e saj kombëtar prej më shumë se 4,000 reporterësh natën e zgjedhjeve për të regjistruar totalin e votave të hedhura, që raportohen nga nëpunësit e qarqeve dhe zyrtarë të tjerë lokalë. AP gjithashtu mbledh informacion nga faqet e internetit të shteteve, ku postohen të dhënat për votat e hedhura. Gazetarët e kalojnë këtë informacion në operacionin e numërimit të votave të AP, ku analistët marrin vendime se për cilat gara mund të jepet një parashikim i fituesit.

Kush e bën numërimin?

Punonjësit e zgjedhjeve lokale mbledhin votat në secilën zonë. Si dhe kur numërohen fletët e votimit, kjo përcaktohet nga ligjet lokale dhe shtetërore. Për shembull, disa shtete si Pensilvania dhe Uiskonsin përcaktojnë që asnjë fletë votimi të mos numërohet deri në ditën e zgjedhjeve, edhe nëse ato kanë mbërritur në zyrat e zgjedhjeve javë më parë. Sapo numërohen votat në një zonë, punonjësit e zgjedhjeve ia kalojnë informacionin zyrtarëve të qarkut dhe të shtetit, të cilët më pas ia japin atë gazetarëve dhe publikut.

Si e përdorin gazetarët totalin e votave në nivel lokal?

Gazetarët e AP në të gjithë vendin ua dërgojnë rezultatet njerëzve në qendrat zgjedhore të ngritura posaçërisht, ku ata i fusin në një sistem elektronik. Për shkak të pandemisë së koronavirusit, këtë vit qendrat zgjedhore janë virtuale. Të gjitha votat e numëruara i nënshtrohen një serie kontrollesh dhe verifikimesh, duke përfshirë programet kompjuterike të cilat japin alarmin, nëse ka mospërputhje.

Kush i përcakton fituesit?

Në AP, një ekip i caktuar përcakton nëse ka informacion të mjaftueshëm për të deklaruar fituesin. Ekipi nuk shikon vetëm totalin e përgjithshëm të votave të hedhura, por merr parasysh edhe votat që do të hidhen më vonë, numrin e fletëvotimeve që kanë mbetur për të numëruar dhe vendin se ku janë hedhur votat që ende nuk janë numëruar.

Në këto zgjedhje, AP nuk po përdor të dhëna nga anketimet me njerëzit që sapo kanë votuar (exit polls), siç ka bërë në vitet e kaluara. AP thotë se nuk beson që të dhëna të tilla janë të efektshme kur një numër i madh njerëzish kanë votuar herët, si këtë vit.

Media të tjera, duke përfshirë rrjetet e mëdha televizive – ABC, CBS, CNN dhe NBC – vazhdojnë të përdorin të dhënat nga ‘exit polls’ për të bërë parashikimet e zgjedhjeve. Rrjetet përdorin gjithashtu ‘redaksi zgjedhore’ të ngritura posaçërisht për të parashikuar fituesit natën e zgjedhjeve.

Kjo do të thotë që organizata të ndryshme mediatike mund ta deklarojnë fituesin në kohë të ndryshme, duke përdorur modelet dhe të dhënat e tyre.

Si numërohen fletët e votimit kur janë kaq shumë njerëz që votojnë herët?

Për shkak të pandemisë së koronavirusit, shumë më tepër amerikanë po votojnë herët këtë vit dhe shumë prej këtyre votave po hidhen me postë. Votimet me postë kërkojnë zakonisht më shumë kohë për t’u numëruar sesa ato të hedhura personalisht. Zyrtarët e zgjedhjeve duhet të hapin fletët e votimit, të sigurohen që një votues është i regjistruar dhe shpesh të verifikojnë nënshkrimin e tij.

Për shkak të kësaj, AP po parashikon, “numërime të zgjatura votash” në më shumë shtete sesa vitet e mëparshme, që mund të zgjasin ditë ose javë. Në 2018 AP krijoi sondazhin e saj të posaçëm, pikërisht për rastin nëse do të kishte një rritje të votave të hedhura para ditës së zgjedhjeve. Sondazhi, i quajtur AP VoteCast, merr parasysh deklarimin e atyre që kanë votuar herët si dhe të atyre që votojnë në ditën e zgjedhjeve dhe e ndihmon AP të faktorizojë votimin e hershëm në përllogaritjet e saj.

Sa e saktë është media në njoftimin e rezultateve?

Media ka qenë përgjithësisht e saktë në parashikimin e fituesve të zgjedhjeve. Por besueshmëria e tyre u dëmtua jashtëzakonisht shumë gjatë garës presidenciale të vitit 2000, kur shumica e mediave parashikuan para kohe, rreth orës 20:00 natën e zgjedhjeve, kandidatin Al Gore si fitues, pastaj pas orës 2 të mëngjesit shpallën fitues George W. Bushin. Më pas, ato hoqën dorë nga parashikimi, sepse në shtetin Florida filloi automatikisht rinumërimi i votave.

AP i numëron votat prej mbi 120 vjetësh dhe thotë se në vitin 2016 ajo ishte 99.8% e saktë në parashikimin e të gjitha garave zgjedhore dhe 100% në parashikimin e garave presidenciale dhe të kongresit për secilin shtet. AP e shpalli kandidatin Donald Trump fitues në orën 2:29 të mëngjesit më 9 nëntor 2016.

VOA – Zëri i Amerikës

 

 

Advertisement
Click to comment

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

Aktualitet

Nga Edlira Devolli Leka: Vetëvr*asja e nënës me tre fëmijët kërkon diskrecion

Nga Edlira Devolli Leka
Ngjarja tragjike e vrasjes se tre femijeve dhe vetvrasjes se nenes kerkon respekt dhe diskrecion.
Verej se nje pjese e mire ka drejtuar gishtin nga nena edhe se ajo nuk mundi te gjente “drejtesine e pretenduar” sa ishte gjalle, e nuk ka ze te mbrohet tashme.
Per nje gje bie dakord, se eshte krim, por kurr se e shkaktoi nena sepse nenat nuk jane kriminele.
Disa nga deshmite mbi kete ngjarje megatragjike jane:
👉🏻“Iu betua mbi varrin e te atit se nuk do e tradhetonte me” tha babai i te ndjeres.
👉🏻“Ishte larguar ne Itali dhe i shoqi i’u lut te kthehej dhe i premtoi besnikeri”.
👉🏻“Kishte dhune sistematike fizike e psikologjike”.
👉🏻“Ik nga shtepia bashke me femijet, nderkohe nuk i firmoste prokuren per te miturit qe te emigronte”
👉🏻“Merrte antidepresiv” dhe “femijet nuk e linin asnje moment vetem se kishin frike mos largohej”
👉🏻“E pa te shoqin me nje 17 vjecare ne makine” ishte deshmia perfundimtare ajo qe i dha shtysen e fundit.
Te gjithe qe dhane deshmite, pane punet e tyre.
Te gjithe ata qe e fajesuan per aktin, do i’a drejtonin gishtin per se gjalli.
Nuk justifikoj asnje veprim qe heq jeten, por nuk kam ndare asnjehere mendimin se faji eshte te viktima.
Nese vazhdojme te drejtojme gishtin nga me i dobti, nga i pamunduri, nuk do i ndihmojme te tjerat qe jane ne te njejten situate.
Duhet te pranojme se kultura shpeshhere eshte bashkefajtore, pse jo gjithmone…
Ka shume qe nuk degjojne e nuk shohin, por ka edhe te tjere qe ofrojne ndihme!
Te dashura nena, gra e vajza, telefononi per ndihme policine, kerkoni ndihme qofte te psikologet ne shkollen ku studjojne femijet tuaj. Mos ndalni asnje moment duke kerkuar ndihme e drejtesi pasi jeta juaj eshte e shenjte, do dali dikush t’ju degjoje e t’ju ndihmoj.
P.S ” Nuk kishte se si te gjendej trupi i nenes para femijeve te saj. Ajo eshte nene edhe se e vdekur nuk mund t’i linte vetem as ne fund te Bunes engjujt e saj!
Shpresoj te prehen ne lulet e parajses! 🙏
Continue Reading

Aktualitet

Aksion policor/ Zbulohen një “shtëpi bari” dhe pajisje për prodhim kriptovalutash, shoqërohen 4 persona

Policia e Tepelenës ka ndërmarrë ditën e sotme një aksion në zonën e Kurveleshit pas disa informacioneve për prezencë të bimëve narkotike.

Mësohet se autoritetet kanë zbuluar një ambient të mbyllur ku ishin isntaluar drita për rritjen e kanabisit si edhe sende të tjera të përshtatura për rritjen e bimëve.

Raportohet se deri më tani janë zbuluar më shumë se 230 rrënjë kanabisi, ndërsa policia ka shoqëruar në Komisariatin e Tepelenës 4 persona.

Një prej tyre dyshohet se është drejtuesi i veprimtarisë së paligjshme, ndërsa autorietetet vijojnë aksionin për verifikimin e personave të tjerë.

 

 

Gjithashtu gjatë kontrolleve të policisë në një tjetër banesë në Tepelenë janë zbuluar edhe pajisje për prodhimin e kriptovalutave.

Policia ka evidentuar faktin se në këto tri mjedise ka patur mbifaturim të energjisë elektrike çka ka nxitur dyshimet për përdorimin e tyre për veprimtari të jashtëligjshme.

Continue Reading

Aktualitet

‘Dyshime për pastrim parash’/ Lala: SPAK po heton intensivisht kullën “Mali i Tiranës

Klodiana Lala ka deklaruar se kulla “Mali i Tiranës” është duke u hetuar intensivisht nga SPAK dhe se ka dyshime për pastrim parash dhe shpërdorim detyre.

Kujtojmë se kjo është kulla që ngjalli mjaft debate pak kohë më parë, pasi edhe opozita nuk e denonconce publikisht, ndërkohë gazetari Mero Baze hodhi akuza se pas saj qëndron edhe djali i Sali Berishës, Shkëlzen Berisha, nëpërmjet një biznesmeni.

“SPAK po heton intensivisht për kullën “Mali i Tiranës”. Kam përgjigje zyrtare, ka hetim për pastirm parash dhe shpërdorim detyre. Shumë çështje që nuk fliten, sepse janë në fillime, edhe unë has vështirësi për ti raportuar. Të kesh fakte duhet punë titanike, e dini sa çështje mbulojmë. Kjo është një nga rastet që SPAK të na tregojë, nëse nuk është i ngecur në atë rrjetën e politikës dhe biznesit”, tha Lala.

Gazetarja foli edhe për disa çështje të lidhura me politikën që SPAK po heton aktualisht.

“Kemi hetimet për koncesionet në Shëndetësi. Janë 300 dëshmitarë vetëm te koncesioni i Check Up. Duhet një vit vetëm për të pyetur dëshmitarët.

Kemi një zv.kryeministër në arrati. Kemi kryetar bashkie në detyrë të thirrur. Nuk dua ta ndaj është Berisha, Meta apo Veliaj, por kur SPAK siguron prova, nuk duhet ndarë e majtë apo e djathtë. Nëse ka prova që i mbërthen, për mua janë në rregull.

Tjetra, kemi hetim të çelur ndaj Ilir Beqajt, zoti Beqaj ka patur ndikim shumë të madh brenda prokurorisë së posaçme. Ka patur grupime që kanë tentuar ta shpëtojnë. Ai ka dyshime për abuzime me fondet e SASPAK. Por ka edhe një çështje të re për zotin Beqaj. Ndërkohë, sot që flasim ke hetime pafund që përfshin zyrtarë të lartë. Nëse ndalemi te inceneratorët, SPAK duhet të hetonte si grup të strukturuar kriminal. Duhet të thërriste kryeministrin e vendit zotin Rama.

Por, sido që të shkojë, fakti që prokuroria edhe pse me vonesë po thërret njerëz që deri dje, edhe ne mediat, e mban mend kur bëra një kronikë per Veliajn, që mora sistemin TIMS dhe u ula, për të bërë një analizim? Veliaj më diltë duke mbjellë pemë dhe pastaj më rezultonte në Hollandë dhe Vienë. Ajo që më ka trishtuar shumë, nuk ishte problemi që po flitej për Erion Veliaj, nuk thoshte njeri kanë dalë këto të dhëna, nuk shqetësohej njeri , por thoshin qenka kujtuar një gazetare”, tha Lala.

Continue Reading

Aktualitet

Dosja e mashtrimit/ Si u zhyt Banka e Shqipërisë në skandalin e kredive

Nga Klodian Tomorri

Në 18 gusht të vitit 2015, një shoqëri e quajtur Micro Credit Albania bleu 22 milionë euro kredi të këqija nga banka Procredit. Çmimi i blerjes ishte sa 2.7 për qind e vlerës së kredive. Një muaj më vonë, e njëjta shoqëri bleu dhe 540 mijë euro të tjera kredi të këqija nga subjekti Vision Fund. Por të gjitha këto operacione zhvilloheshin në fshehtësi të plotë dhe aryeja për këtë ishte shumë e fortë. Micro Credit Albania nuk kishte liçencë për të blerë kredi, ndërsa Shqipëria nuk kishte ligj, që lejonte shitjen e kredive të këqija.

Micro Credit Albania ishte një kompani e licencuar nga Banka e Shqipërisë në 27 shkurt të vitit 2015 si institucion financiar mikrokredie. Baza ligjore për veprimtarinë e këtyre institucioneve qe miratuar me një rregullore të posaçme të Këshillit Mbikqyrës të BSH që në janar të vitit 2013 me firmën e ish guvernatorit Adrian Fullani. Në rregullore thuhej shprehimisht; “Institucionet financiare të mikrokredisë kanë si objekt të tyre vetëm kredidhënien dhe shërbimet këshilluese për veprimtarinë e kredidhënies.”

Pra sipas ligjit të asaj kohe, institucioneve të mikrokreditit u lejohej vetëm dhënia e mikrokredive deri në shumën maksimale 600 mijë lekë dhe asnjë aktivitet tjetër, aq më tepër blerja e kredive të këqija. Me pak fjalë, të gjitha transaksionet e shitblerjeve të kredive të këqija ishin një veprimtari në kundërshtim me ligjin, e cila vazhdoi për muaj të tërë.

Por në vend që të bllokonte veprimtarinë e paligjshme dhe të kallëzonte personat përgjegjës për ndjekje penale, Banka e Shqipërisë ndryshoi ligjin post factum duke tërhequr edhe Këshillin Mbikqyrës në paligjshmëri.

Implikimi i Këshillit Mbikqyrës

Në 30 mars të vitit 2016, kur kishin kaluar mbi 6 muaj nga koha që Micro Credit kishte blerë kreditë e para të këqija, Këshilli Mbikqyrës i Bankës së Shqipërisë ndryshoi rregulloren “Për liçencimin dhe ushtrimin e veprimtarisë nga instititucionet financiare jobanka”. Në pikën 2 të kësaj rregullore u shtua fjalia se “blerja e kredisë do të konsiderohet si një nga format e kredidhënies”.

Edhe pse kjo ishte vetëm një fjali e shkurtër, shndërrimi i saj në ligj i hapi rrugën një prej mashtrimeve më të mëdha financiare në historinë e Shqipërisë. Atë të zhvatjes së 100 mijë qytetarëve shqiptarë me kredi grabitqare dhe tjetërsimit të pronave për dhjetra mijë familje anembanë Shqipërisë. Një skemë grabitje, e cila vlerësohet se arrin në mbi 200 milionë euro.

Nuk dihet nëse Këshilli Mbikqyrës i kohës ishte në dijeni se në treg kishin ndodhur sakaq blerje masive të kredive të këqija nga shoqëria Micro Credit Albania apo u shty në ligjërimin e krimit nga krahu ekzekutiv i Bankës pa patur informacion të plotë se çfarë po votonte. Këtë me shumë gjasa do ta zbulojnë hetimet e SPAK. Megjithatë edhe me ndryshimin e rregullores paligjshmëria nuk ishte mbuluar tamam. Duhej edhe një lëvizje tjetër, tashmë për të ligjëruar MCA-në,e cila nuk vonoi.

Në 9 maj të vitit 2016 Banka e Shqipërisë revokoi liçencën e Micro Credit Albania si institucion financiar mikrokrediti dhe po në të njëjtën ditë e liçencoi atë si subjekt financiar jobankë. Kjo liçencë i jepte ligjërisht të drejtën Micro Credit Albanias që të blinte kredi të këqija edhe pse kompania kishte mbi 6 muaj që e bëntë këtë veprimtari në paligjshmëri.

Krimi pjell krim

Një aferë e nisur në mënyrë të paligjshme nuk mund të prodhojë gjë tjetër përveçse krim. Menjëherë pas liçencimit nga BSH, Micro Credit Albania bleu edhe 80 milionë euro të tjera kredi të këqija nga bankat private duke e çuar shumë totale në plot 100 milionë euro.

Por ndërsa Banka e Shqipërisë lëvdohej se masat e saj po ulnin kreditë e këqija në sistemin banker, mbi 100 mijë familje shqiptare u hodhën në kthetrat e një skeme kriminale mashtrimi. Nuk kaloi shumë dhe në ministrinë e Drejtësisë mbërritën me qindra ankesa nga qytetarë, të cilët ishin mashtruar dhe zhvatur në mënyrë të pamëshirshme nga Micro Credit Albania deri në rrënimin e familjeve të tyre.

Teksa ankesat nga qytetarët sa vinin e shtoheshin, ministria e Drejtësisë u detyrua të hapte një hetim mbi atë se çfarë po ndodhte. Hetimi gjeti fakte tronditëse të një skeme të mirëfilltë kriminale. Pas tij, Etilda Gjoni përpiloi një kallëzim penal prej 700 faqesh, të cilin e dorëzoi në prokurori dhe në Bankën e Shqipërisë.

Por pavarësisht gjetjeve tronditëse, as prokuroria dhe as Banka e Shqipërisë nuk vepruan duke i hapur rrugën skemës më të madhe të mashtrimit dhe tjetërimit të pronave në historinë e tregut financiar në Shqipëri, përjashto piramidat e vitit 1997.

Hezitimi i Bankës së Shqipërisë për të vepruar sipas prokurorisë së Tiranës dhe ligjerimi nga ajo i veprimtarise se paligjshme te Micro Credit Albania krijon dyshime të forta për shpërdorim detyre në nivelet më të larta drejtuese të Autoritetit Qëndror Monetar të vendit. Për këtë arsye prokuroria e Tiranës i kërkoi zyrtarisht SPAK të marrë nën hetim guvernatorin e Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko./ Kapitali.al

Continue Reading

Aktualitet

Turistja gjermane humb jetën në Vlorë, ja çfarë dyshohet

Një 41-vjeçare ka ndërruar jetë ditën e sotme në Zvërnec të Vlorës.

Policia bën me dije se turistja gjermane ishte duke pushuar në një kamping në Zvërnec dhe dyshohet se ka ndërruar jetë për shkaqe natyrale.

“Rreth orës 14:00, në spitalin rajonal të Vlorës, është dërguar pa shenja jete shtetasja gjermane L. K., 41 vjeçe. Nga veprimet e para hetimore dyshohet se kjo shtetase e ka humbur jetën për shkaqe natyrale, ndërkohë që pushonte në një kamping në Zvërnec. Grupi hetimor vijon punën për përcaktimin e shkakut të humbjes së jetës”, njofton policia e Vlorës.

Continue Reading
Advertisement

TRENDING