Bota
Sulmi i kullave binjake në New York, sot 22 vjet nga tragjedia që tronditi botën
Mëngjesin e 11 shtatorit, 2001, banorët e Nju Jorkut po bëheshin gati të nisnin ditën, kur një avion goditi qëllimisht njërën kullë të Qendrës Botërore të Tregtisë. Ishte ora 08:46, vetëm 17 minuta më vonë, një avion tjetër u përplas në kullën e dytë. Dy ndërtesat 110-katëshe – rrokaqiejt më të lartë në Nju Jork – u përfshinë flakët, ndërsa qindra punonjës të shërbimit të urgjencës nxituan drejt kullave për t’i ndihmuar të ngujuarit brenda. Presidenti i Shteteve të Bashkuara më 2001, George W. Bush, ishte duke vizituar një shkollë në Florida kur ndodhën sulmet. Duke folur prej atje, ai tha se ngjarja në Nju Jork duket se është “një sulm terrorist kundër vendit tonë”. Vetëm pak minuta pas deklaratës së tij, në orën 09:37, avioni i tretë i rrëmbyer u përplas qëllimisht për njërën anë të ndërtesës së Pentagonit – selisë së mbrojtjes amerikane – pranë Uashingtonit. Avioni i katërt, që besohet se kishte në shënjestër ndërtesën e Kongresit, gjithashtu në Uashington, u rrëzua në një fushë në Pensilvani, pasi pasagjerët luftuan kundër rrëmbyesve. Në total, 2.977 njerëz – pa përfshirë 19 rrëmbyesit e avionëve – vdiqën në sulme, ndërsa mijëra të tjerë u plagosën.
Pse u sulmua SHBA-ja?
Grupi përgjegjës për sulmet e 11 shtatorit u identifikua si Al Kaida – një organizatë ekstremiste islamike, që i planifikoi sulmet nga Afganistani.
E udhëhequr nga Osama bin Laden, Al Kaida fajësoi Amerikën për shumë nga problemet e botës.
Grupi filloi planin e tij, të njohur si “sulmi me avion”, në vitin 1998.
Në vitin 2000, sulmuesit kishin hyrë në Shtetet e Bashkuara.
Nëntëmbëdhjetë veta rrëmbyen avionët. Secili prej grupeve përfshinte një person të trajnuar për pilot. Trajnimet ishin bërë në shkollat e fluturimit në SHBA.
Zyrtarët amerikanë të sigurisë e dinin se grupi po synonte vendin, por nuk e dinin se ku dhe kur.
Si u përgjigj SHBA-ja?
Sulmet shkaktuan zemërim ndërkombëtar dhe Bush shpalli “luftë kundër terrorizmit”.
Në tetor të vitit 2001, Amerika udhëhoqi pushtimin e Afganistanit, të cilit iu bashkëngjitën edhe vende të tjera.
Atëkohë, Afganistani qeverisej nga talibanët, të cilët kishin aleancë me Al Kaidën.
Misioni i SHBA-së, Mbretërisë së Bashkuar dhe vendeve të tjera në Afganistan ishte ta shkatërronin Al Kaidën, ta kapnin bin Ladenin dhe t’i largonin talibanët nga pushteti.
Amerika dhe aleatët e saj larguan shpejt Qeverinë talibane nga pushteti, por iu deshën dhjetë vjet ta gjenin dhe ta vrisnin Osama bin Ladenin.
Përfshirja ushtarake në Afganistan vazhdoi me vite, duke u bërë lufta më e gjatë në historinë e Amerikës.
Në vitin 2021, njëzet vjet pas sulmeve të 11 Shtatorit, trupat e fundit amerikane u larguan nga Afganistani, derisa talibanët morën sërish kontrollin e këtij vendi.
Si ndryshuan gjërat pas 11 Shtatorit?
Siguria e fluturimeve u rrit dhe u përmirësua shumë në vitet pas 11 Shtatorit.
Para 11 Shtatorit, fëmijët mund të hynin në kabinën e pilotit dhe ta takonin atë. Por, një gjë e tillë u ndalua pas sulmeve, ndërsa dyert e kabinës u siguruan dhe u bënë rezistente ndaj plumbave. Siguria në aeroportet në mbarë botën u bë, gjithashtu, më e rreptë.
Pas sulmeve të 11 Shtatorit, SHBA-ja dhe disa vende të tjera raportuan për rritje të islamofobisë.
Sot, pas 22 vitesh, në vendin e Qendrës Botërore të Tregtisë – apo siç njihej ndryshe Kullat Binjake – qëndron vetëm një ndërtesë, e njohur si Kulla e Lirisë
Bota
Joseph analizon aksidentin me helikopter në Iran: Presidenti Raisi ka vdekur, do ta fajësojnë Izraelin
Ish-piloti i helikopterit të Ushtrisë Amerikane, Edward Joseph, ka analizuar rrëzimin e helikopterit në të cilin ndodhej presidenti i Iranit Raisi me Ministrin e Jashtëm Abdollahian, për të cilin thotë se nëse ka vdekur do të fajësohet Izraeli.
“Së pari, nëse Raisi ka vdekur, lëvizja e parë do të jetë fajësimi i Izraelit. Natyrisht, kjo do ta paraqesë menjëherë regjimin me një pyetje të madhe: ‘çfarë do të bësh për këtë?’ Një përsëritje e breshërisë së paefektshme me dron/raketë të muajit të kaluar kundër Izraelit? Përshkallëzimi i mëtejshëm? Për çfarë qëllimi?”, pyet ai.
“Së dyti, le të kujtojmë të gjithë se helikopterët rrëzohen, shpesh, dhe veçanërisht në mot të keq. Unë theksova se:
a) Helikopterët janë në thelb më kompleks për të fluturuar se aeroplanët. Aeroplani dëshiron të fluturojë; helikopteri dëshiron të rrëzohet dhe piloti duhet të mbajë forcat kundërbalancuese në ekuilibër për të mbajtur helikopterin të fluturojë.
b) Fluturimi në mot të keq është më i rrezikshëm për helikopterët sesa aeroplanët. Në mënyrë tipike, helikopterët fluturojnë në nivele të ulëta, duke i vendosur helikopterët në afërsi me pengesa: kodra, male, linja elektrike.
c) Helikopterët janë shumë më kompleks mekanikisht se aeroplanët. Një dështim mekanik – i kombinuar me motin e keq – rrit menjëherë rrezikun e një përplasjeje katastrofike.
Së treti, i pyetur nga prezantuesi, unë rendita shembuj të paqëndrueshmërisë së brendshme në Iran: Sulmi terrorist i janarit në Kerman nga ISIS (jo Izraeli, siç u raportua në mënyrë të papërgjegjshme); shkëmbimi i sulmeve me Pakistanin; trazira mes Baloch; shtypje e egër ndaj protestuesve pas vdekjes së Mahsa Amini, ndër të tjera.
Si gjithë të tjerët, unë jam në pritje të raporteve të konfirmuara për vendndodhjen dhe gjendjen e Presidentit Raisi”, ka deklaruar Joseph.
Bota
Presidenti iranian Raisi dhe ministri i Jashtëm humbin jetën pas rrëzimit të helikopterit
Presidenti iranian Ebrahim Raisi ka humbur jetën bashkë me ministrin e jashtëm, Hossein Amir-Abdollahian pas rrëzimit të helikopterit. Lajmi është konfirmuar nga Irani zyrtar, përmes një postimi në platformën X të zv.presidentit iranian.
Raisi po shkonte për në qytetin e Tabrizit, në veriperëndim të Iranit, pasi u kthye nga një zonë kufitare Iran-Azerbajxhan, ku u takua me Presidentin e Azerbajxhanit Ilham Aliyev për të përuruar një digë në kufirin midis dy vendeve. Në qytetin e Tabrizit Raisi do të përuronte një rafineri, por helikopteri është rrëzuar dyshohet për shkak të kushteve të këqija të motit. Aksidenti ndodhi rreth orës 13:30 të 19 majit.
Sipas mediave, nuk ka asnjë të mbijetuar nga personat që ishin në bord. Përpos Presidentit dhe ministrit të Jashtëm, ka ndërruar jetë edhe guvernatori i Azerbajxhanit Lindor, Melek Rahmati, imam i Tabrizit Mohammad Ali Al Hashem, piloti, një bashkë-pilot, kreu i ekipit të mbrojtjes dhe një nga rojet.
Bota
Misteri i zhdukjes së Presidentit të Iranit
Sipas televizionit shtetëror iranian, një nga helikopterët që mbante Ebrahim Raisi dhe ministrin e Jashtëm kreu një “ulje emergjente për shkak të kushteve të vështira të motit”. Është thirrur një mbledhje urgjente e Këshillit të Sigurimit
Irani, një helikopter me Presidentin Raisi u përfshi në një aksident
Mediat iraniane raportojnë se një mbledhje urgjente e Këshillit të Lartë të Sigurisë Kombëtare do të ishte thirrur në prani të liderit suprem, Ali Khamenei: një mundësi e mohuar, për momentin, nga gazeta Tehran Times. Zëdhënësi i qeverisë, Ali Bahadori Jahromi, tha se nënkryetari Mohammad Mokhber po udhëton për në Tabriz me anëtarët e tjerë të ekzekutivit. Presidenti amerikan Joe Biden është thirrur në Shtëpinë e Bardhë për një konferencë urgjente.
Vendi i aksidentit
Lajme kontradiktore
Fillimisht, agjencia iraniane Mehr (e cituar edhe nga Tass e Rusisë) tha se presidenti iranian Ebrahim Raisi nuk u lëndua dhe do të rifillonte udhëtimin e tij në tokë, por më pas e fshiu këtë përditësim. Ministri i Brendshëm vazhdon të thotë se nuk ka detaje dhe është në pritje të informacioneve të drejtpërdrejta nga shpëtimtarët, ndërsa një agjenci tjetër e regjimit, Fars, fton iranianët të luten për presidentin. Gazetat lokale, megjithatë, deri më tani kanë dhënë “rindërtime kontradiktore” të asaj që ndodhi dhe është e vështirë të gjesh konfirmim zyrtar.
Ajo që dihet deri tani
Raisi po udhëtonte në provincën iraniane të Azerbajxhanit Lindor, ku u takua me Presidentin e Azerbajxhanit Ilham Aliyev në orët e fundit për të përuruar një digë në kufirin midis dy vendeve. Aksidenti me sa duket ka ndodhur në afërsi të Jolfas, një qytet që ndodhet afër kufirit midis Iranit dhe Azerbajxhanit, rreth 600 km në veri-perëndim të kryeqytetit iranian, Teheranit.
Ministri i Brendshëm iranian, Ahmad Vahidi, tha se ekipet e shpëtimtarëve – të dyfishuar në krahasim me njëzet të vendosur fillimisht – janë në zonë dhe po përpiqen të arrijnë në pikën e saktë të aksidentit në “kushte të vështira të motit” për shkak të mjegullës. Në kërkime po përdoren edhe drone, si dhe janë dërguar edhe tetë autoambulanca. Sipas agjencisë Irna, Presidenti Raisi ishte së bashku me shtatë zyrtarë, duke përfshirë ministrin e Jashtëm Hossein Amirabdollahian dhe guvernatorin e Azerbajxhanit Lindor. Sipas rikonstruksioneve, ai po udhëtonte me një kolonë prej tre helikopterësh: njëri prej tyre ishte ai i përfshirë në “aksident”.
Kush është Raisi
Irani përdor helikopterë të shumtë, përfshirë për udhëtime zyrtare, por sanksionet ndërkombëtare e bëjnë të vështirë marrjen e pjesëve rezervë. Flota e saj ajrore ushtarake gjithashtu daton kryesisht para revolucionit islamik të vitit 1979.
Raisi, 63 vjeç, drejtoi gjyqësorin e vendit. Ai konsiderohet si një i mbrojtur i liderit suprem të Iranit Ayatollah Ali Khamenei dhe disa analistë kanë sugjeruar se ai mund të zëvendësojë liderin 85-vjeçar pas vdekjes ose dorëheqjes së tij.
Kush ishte në bord
Agjencia e lajmeve IRNA ka përmbledhur një listë të mundshme të pasagjerëve të helikopterit. Përveç presidentit Ebrahim Raisi, në bord ishin: Mohammad Ali Al Hashem, imam i Tabrizit; Hossein Amirabdollahian, Ministër i Jashtëm; Malik Rahmati, guvernator i Azerbajxhanit Lindor; piloti, një bashkë-pilot, kreu i ekipit të mbrojtjes dhe një nga rojet.
Çfarë ndodh në rast të vdekjes së presidentit
Sipas ligjit iranian, në rast të vdekjes së papritur të presidentit, roli i tij plotësohet përkohësisht nga zëvendëspresidenti i parë, i cili aktualisht është Mohammad Mokhber, me pëlqimin paraprak të liderit suprem, Ali Khamenei. Megjithatë, brenda 50 ditëve, vendi duhet të shkojë në zgjedhje për të zgjedhur një president të ri.
Bota
Përplasje fatale mes dy anijeve në lumin Danub, humbin jetën dy persona, 5 të tjerë të zhdukur
Dy persona kanë vdekur dhe pesë janë zhdukur pas një përplasjeje me varkë në lumin Danub në Hungari. Policia hungareze mori një raport të shtunën vonë në mbrëmje se një burrë ishte gjetur i gjakosur nga koka në bregun e Danubit pranë qytetit të Veroce, rreth 50 kilometra në veri të kryeqytetit, Budapest. Trupat e një burri dhe një gruaje u zbuluan më vonë aty pranë.
Disa orë pasi policia filloi kërkimin e saj, ata zbuluan një varkë të dëmtuar në ujë, të cilën e tërhoqën në breg. Ata janë ende në kërkim të pesë të rriturve – tre burra dhe dy gra – të cilët besojnë se ishin në vark
Danubi në Veroce është afërsisht 460 metra i gjerë dhe është në qendër të një zone të quajtur Kthesa e Danubit, ku lumi bën një kthesë gjithëpërfshirëse, gati 90 gradë në jug. Zona është një destinacion popullor rekreativ dhe shëtitës me varkë dhe është në një rrugë që shpesh përdoret nga anijet e lundrimit midis Budapestit dhe kryeqytetit austriak, Vjenës, rreth 230 kilometra lart lumit.
Aksidenti vdekjeprurës vjen pesë vjet pasi të paktën 27 persona u vranë në Budapest kur një anije lundrimi në lumë u përplas me një anije turistike më të vogël, duke e fundosur atë brenda disa sekondash.
Bota
U plagos me armë zjarri, kryeministri i Sllovakisë del nga terapia intensive
Jeta e kryeministrit sllovak Robert Fico nuk është më në rrezik, pas atentatit me të cilin është përballur ditë më parë, ka thënë zëvendëskryeministri i Sllovakisë, Robert Kalinak të dielën.
“Ai nuk është më në rrezik për jetë, por gjendja e tj vazhdon të jetë serioze dhe duhet të jetë në kujdes intensiv”, ka thënë Kalinak, aleati më i ngushtë politik i Ficos.
Personi i akuzuar për tentim-vrasje të kryeministrit ka dalë të shtunën para gjykatës.
I akuzuari, i identifikuar nga mediat sllovake si Juraj Cintula, 71-vjeçar, e ka qëlluar me armë Ficon, pas një takimi qeveritar të mërkurën.
Cintula ka shtënë pesë herë me armë kundër Ficos, ndërsa e ka qëlluar katër herë – përfshirë goditjen në abdomen – teksa kryeministri ka qenë në afërsi të mbështetësve të tij, pas takimit qeveritar të zhvilluar në qytezën Handlova.
Fico është dërguar në spital me helikopter dhe i është nënshtruar një operimi për pesë orë, si dhe një operimi tjetër dyorësh të premten.
Fico është në pushtet prej kur partia e tij popullsite e qendrës, Smer, i ka fituar zgjedhjet e përgjithshme në vjeshtën e vitit të kaluar./REL
-
Horoskopi9 hours ago
Do keni shume dyshime mbi partnerin tuaj sot dhe do debatoni gjate gjithë kohës me te
-
Shkrime2 hours ago
Nesër do jetë ditë e vështirë, vuloset e ardhmja e Kosovës
-
Aktualitet24 hours ago
62-vjeçari i droguar vjedh kamionçinën brenda parkingut në Kamëz, përplaset me makina të tjera
-
Bota23 hours ago
Përplasje fatale mes dy anijeve në lumin Danub, humbin jetën dy persona, 5 të tjerë të zhdukur
-
Kronike24 hours ago
E denoncoi më 7 maj/ Fjalët e fundit të shqiptares para se ish-bashkëshorti ta vr*iste: Më ruan me…
-
Aktualitet24 hours ago
Emigracioni dhe plani për gjyqësorin/ Ambasada zbardh detajet nga vizita e Cameron në Tiranë
-
Aktualitet23 hours ago
‘Ja ndryshimi me Italinë’/ Gazetari italian: Mafia në Shqipëri e lidhur ngushtë me politikën
-
Kosova7 hours ago
Eksperti amerikan zbulon pse Kurti nuk e bëri lëshimin e madh me Asociacionin