Vrasja që tronditi Amerikën/ Dalin dokumente të reja dhe misteret e pazgjidhura

Pothuajse 57 vjet pas vrasjes tragjike të senatorit Robert F. Kennedy, një dosje e re me 1,450 faqe të deklasifikuara nga CIA, përfshirë 54 dokumente më parë të klasifikuara, ka hedhur në dritë pjesë të errëta të një prej ngjarjeve më të diskutuara në historinë moderne amerikane. Në qendër të kësaj enigme mbetet emri i Sirhan Bishara Sirhan, një shtetas palestinezo-jordanez, i arrestuar në vendin e ngjarjes dhe i dënuar me burgim të përjetshëm. Por dokumentet e fundit ngrejnë pyetje të reja mbi gjendjen mendore, motivet dhe rolin e tij të vërtetë.

Vrasja që tronditi Amerikën

Në orët e vona të 5 qershorit 1968, pas fitores në zgjedhjet paraprake të Partisë Demokratike në Kaliforni, Robert F. Kennedy, vëllai i presidentit të vrarë John F. Kennedy, po largohej nga hoteli Ambassador në Los Anxhelos kur u qëllua për vdekje. Ngjarja ndodhi në një korridor kuzhine, nën sytë e dhjetëra mbështetësve dhe gazetarëve. Në vendin e ngjarjes u kap Sirhan Sirhan, atëherë 24 vjeç, me një armë në dorë. Ai nuk bëri rezistencë. Në sallën e gjyqit, ai deklaroi se nuk mbante mend asgjë nga momenti i vrasjes.

Çfarë thonë dokumentet e CIA-s?

Dokumentet e publikuara më 6 qershor 2025 përmbajnë: Një profil të detajuar psikologjik të Sirhanit, që sugjeron mundësinë e gjendjeve të disociimit mendor dhe ndoshta të manipulimit të sjelljes. Shënime të shkruara me dorë nga vetë Sirhani, disa prej të cilave përmbajnë fraza të përsëritura si ‘RFK must die’ (RFK duhet të vdesë), të interpretuara nga ekspertët si prova e një gjendjeje hipnotike. Informacione që lidhen me kontekstin e ashpër politik në Lindjen e Mesme, veçanërisht zemërimin e komuniteteve arabe ndaj mbështetjes së Kennedy për Izraelin. Dokumente ku përmenden metodat eksperimentale të kontrollit të mendjes që CIA kishte përdorur në programin e famëkeq MK-ULTRA.

Pistat e reja

Një nga elementet më tronditës është mungesa e kujtesës së Sirhanit për vrasjen, një fakt që ka ndezur debate për dekada. Psikiatër të pavarur kanë sugjeruar se ai mund të ketë vepruar në një gjendje transi të thellë ose nën ndikimin e ndonjë manipulimi psikologjik, një teknikë që, sipas dokumenteve të CIA-s, ishte eksperimentuar në kuadër të projekteve të fshehta të agjencisë. Një hipotezë e vjetër, e rikthyer në qendër nga këto dokumente, është se Sirhani ishte ‘një atentator i programuar’, një njeri që, ndoshta pa dijeninë e tij të plotë, u përgatit për të kryer një akt politik vrasës.

Kundërshtimet e versionit zyrtar

Autopsia e Robert Kennedy tregoi se plumbi fatal e kishte goditur pas koke, nga një distancë më pak se 2.5 cm’ por Sirhani ndodhej përpara tij. Dëshmitarë të shumtë raportuan për një person të dytë në skenë, por këto dëshmi u neglizhuan. Avokatët e Sirhanit, përfshirë ata në vitet e fundit, kanë këmbëngulur se provat fizike dhe dëshmitë nuk përputhen me pozicionin e të akuzuarit, dhe se hetimi fillestar ishte i nxituar dhe i ndikuar politikisht.

Familja Kennedy: një ndarje në mes

Në mënyrë të pazakontë, një pjesë e familjes Kennedy ka mbështetur kërkesat për rigjykim dhe lirimin me kusht të Sirhanit. Robert F. Kennedy Jr., djali i senatorit të ndjerë, ka deklaruar publikisht: ‘Unë nuk besoj se Sirhan e vrau babain tim. Të paktën, nuk e bëri i vetëm.’ Në të kundërt, pjesëtarë të tjerë të familjes kanë qenë kundër çdo përpjekjeje për ta liruar ose rigjykuar Sirhanin.

Një dosje që nuk mbyllet

Dokumentet e fundit të CIA-s nuk japin përgjigje përfundimtare, por shtojnë shtresa të reja në një histori që vazhdon të ngacmojë ndërgjegjen amerikane. Pavarësisht viteve që kanë kaluar, misteri i vrasjes së Robert F. Kennedy nuk është zgjidhur kurrë plotësisht’ dhe pyetja më themelore mbetet: A ishte Sirhan Sirhan një atentator i vetëm me motive ideologjike, apo një ‘kukull’ në një lojë më të madhe? Përgjigja, nëse ndonjëherë do vijë, ndoshta ndodhet në ende nëpër raftet e errëta të historisë së fshehtë amerikane.