Lifestyle

Mos i mësoni fëmijët tuaj të kenë frikë nga bota

Nëse jeni prind, frika juaj më e madhe në jetë ka të ngjarë se mos i ndodh diçka njërit prej fëmijëve tuaj. Sipas një sondazhi të vitit 2018 nga “OnePoll”, prindërit në SHBA shpenzojnë mesatarisht 37 orë në javë duke u shqetësuar për fëmijët e tyre. Dhe shqetësimi kryesor ka të bëjë me sigurinë e tyre gjatë rikthimit në shkollë. Ky shqetësim është logjik, nëse besoni se siguria është një themel që duhet vendosur, përpara se të merreni me probleme të tjera. Efektet e këtij ankthi në sjelljen moderne të prindërimit, mund të shihen fare qartë. Sipas një raporti të vitit 2015 nga Qendra Kërkimore Pju, prindërit thonë se fëmijët duhet të jenë të paktën 10 vjeç që të mund të luajnë pa mbikëqyrjen e tyre në oborrin e shtëpisë, 12 vjeç për të qëndruar vetëm në shtëpi për 1 orë, dhe 14 vjeç për të luajtur të pambikëqyrur në një park publik.

Kjo shfaqet edhe tek ajo që prindërit u mësojnë fëmijëve të tyre për botën. Gjatë një studimi të botuar në “Journal of Positive Psychology” në vitin 2021, psikologët Xheremi Klifton dhe Peter Meindëll, zbuluan se 53 për qind e të anketuarve preferonin të paralajmëronin fëmijët e tyre mbi shkaqet e “botës së rrezikshme” që i pret ata jashtë. Nuk ka asnjë dyshim, se këto besime burojnë nga qëllimet më të mira të prindërve. Nëse dëshironi që fëmijët tuaj të jenë të sigurt (dhe për pasojë të lumtur), atëherë duhet t’u mësoni atyre se bota është e rrezikshme. Në këtë mënyrë, ata do të jenë më vigjilentë dhe më të kujdesshëm.

Në fakt, t’u thuash këtë gjë është e dëmshme për shëndetin, lumturinë dhe suksesin e tyre. Pasi qasja se bota është kryesisht e pasigurt ose e rrezikshme, është ajo që disa psikologë e quajnë “besimi parësor mbi botën”. Klifton dhe Meindëll thonë se nëse një fëmijë nxitet tëbesojë se bota është e rrezikshme, kjo do të ndikojë shumë tek mënyra se si ai do t’i shohëshumë pjesë të tjera të jetës, marrëdhënieve dhe punës. Pra do të jetë më dyshues për motivet e njerëzve të tjerë. Për shembull do të ketë më pak gjasa të bëjë gjëra që mendon se mund ta rrezikojnë, si për shembull daljet mbrëmjeve me shoqërinë. Edhe pse shumica shpresojnë se paralajmërimi mbi rreziqet e botës, do t’i ndihmojë fëmijët provat tregojnë se kjo qasje shkakton pikërisht të kundërtën.

Në të njëjtin studim,Klifton dhe Meindëll tregojnë se njerëzit që kanë besime parësore negative mbi botën, janë më pak të shëndetshëm sesa bashkëmoshatarët e tyre, janë më shpesh të trishtuar, kanë më shumë gjasa të bien në depresion, dhe janë më pak të kënaqur me jetën e tyre. Po ashtu ata të mos pëlqejnë punët që bëjnë, dhe të kenë një rendiment më të dobët se kolegët e tyre që kanë një pikëpamje më pozitive mbi botën. Një shpjegim për këtë është se njerëzit në rrethana të këqija (varfëri, sëmundje etj.) kanë edhe rezultate të këqija, por dhe më shumë arsye për të frikësuar.

Por siç argumentojnë Klifton dhe Meindëll, besimet parësore mbi botën, mund të ndërveprojnë edhe me rezultatet që arrin dikush në jetë. Një njeri ka të ngjarë të vuajë shumë më tepër, kur është gjithmonë vigjilent ndaj rrezikut dhe në përpjekje për ta shmangur atë.

Mësimi i fëmijëve se bota është e rrezikshme, mund t’i bëjë ata më pak tolerantë ndaj të tjerëve. Për të hequr dorë nga ky model, prindërit – dhe cilido që ndërvepron me fëmijët – duhet të punojnë për të kultivuar tek ata ndjenjën e sigurisë. Dhe këtu mund t’iu ndihmojnë 3 këshilla.

1. Shëroni veten

Prindërit mund t’i ushqejnë fëmijët e tyre me pikëpamje negative mbi botën, pasi ata vetë kanë pikëpamje të tilla. Dhe kjo mund të ndodhë lehtësisht në një botë ku bombardohemi çdo ditë me lajme dhe informacione, të cilat studimet i kanë lidhur me shqetësimin, ankthin dhe depresionin.

Dhe hulumtimet tregojnë se shumë prindër ua përcjellin ankthin fëmijëve të tyre. Një nga mënyrat për të zbutur frikën tonë, është thjesht të shohim faktet. Siç shprehet gazetari Kristofer Ingraham, të qenit fëmijë në Amerikë nuk ka qenë kurrë më i sigurt se sot.

Që nga viti 1935, numri i vdekjeve të fëmijëve midis moshës 1–4 vjeç ka rënë nga 450 në 30 për 100.000 banorë aktualisht. Ai është përgjysmuar që nga viti 1990, dhe rëniet tek grupmoshat e tjera janë po aq mbresëlënëse. Përdoreni këtë njohuri për të kundërshtuar fokusin e pamëshirshëm të medias mbi frikën dhe rrezikun.

2. Jini specifik dhe proporcionalë

Të rriturit duan që t’u mësojnë të rinjve se si të jenë të sigurt përballë kërcënimeve. Por studimet tregojnë se një qasje plot frikë ndaj botës, mund t’i bëjë ata më pak të aftë për ta bërë atë. Nëse dëshironi ta paralajmëroni fëmijën për ta përgatitur atë më mirë për jetën, përqendrohuni tek një rrezik specifik me të cilin mund të përballet, dhe si ta trajtoni atë.

Në vend se t’i thoni “Kujdes, njerëzit do të përpiqen të përfitojnë nga ty kur të jesh nëgjimnaz”, thojini “Nëse dikush përpiqet të të joshë të pish shumë alkool, atëherë shmangeni atë person”. Kur duhet t’i flisni fëmijës për një kërcënim, sigurohuni që ta ruani proporcionalitetin.

Për shembull, unë nuk dua që dikush të sillet keq me fëmijët e mi më shumë sesa një prind tjetër. Ata e dinë këtë. Por nuk më ndihmon të them se fjalët armiqësore i bëjnë ata të pasigurt. Konflikti social është diçka e pashmangshme. Ndaj t’i frikësosh fëmijët me të si një kërcënim ekzistencial, do të thotë t’u japësh atyre një besim parësor negativ, duke i bërë ata më pak rezistentë ndaj sfidave.

3. Kundërveproni nga jashtë ndaj pikëpamjeve të errëta mbi botën

Gati çdo ditë që vajza ime ishte në shkollën e mesme, mësuesit i mësonin se bota është e rrezikshme. Pra i flisnin mbi njerëzit e këqij, forcat e rrezikshme në natyrë, dhe mbi një të ardhme të zymtë që e priste SHBA-në. Ajo na i tregonte çdo mbrëmje kur hanim darkë tëgjitha këto gjëra, dhe unë vëreja me shqetësim pesimizmin e saj në rritje. Ndaj bashkë me gruan, nisëm që t’i kundërvihemi qëllimisht narrativës së frikshme. Nuk i hodhëm poshtë kërcënimet. Por u përpoqëm të ishim më specifikë në lidhje me sjelljet e mira që shihnim dhe mënyrat se si sot bota është më e sigurt dhe më e begatë sesa dikur.

Të punosh shumë për të shmangur induktimin e frikës tek fëmijët është diçka pozitive. Por ne të gjithë duhet të jemi në gjendje të bëjmë më mirë se sa kaq, dhe të përpiqemi të kultivojmë një besim parësor pozitiv që mund të përmirësojë vërtet jetën e tyre. Për këtë i unë i drejtohem shpesh fjalëve të filozofit kinez Lao Tzu. “Nëpërmjet dashurisë, njeriu nuk ka frikë nga bota”–shkroi ai në Tao Te Ching . Pra në vend se t’u mësojmë fëmijëve tanë frikëra të tilla, le t’u mësojmë atyre dashurinë, që e neutralizon frikën dhe qëkrijon diçka të mirë në vend të saj. Ndaj thojini atyre se njerëzit janë krijuar për dashuri, se ne të gjithë e dëshirojmë atë, dhe se mund të gjejmë diçka të dashur gati tek të gjithë ata që takojmë. / “The Atlantic” – Bota.al

Related Topics:bota femijet frike lifestyle mesim njohje prind proporcionalë Shëroni veten specifik zbulim

Lifestyle

Faktorët që ju çojnë drejt divorcit dhe ju nuk e kuptoni

Është vërtet e vështirë krijimi i një familje. Ju do të përballeni me konflikte, kriza, dyshime dhe kjo është diçka normale. Por ka edhe disa faktorë që mund ta çojnë martesën tuaj drejt fundit.

Shkencëtarët që punojnë në Universitetin e Utah pretendojnë se gratë që kishin më pak se 3 partnerë, ishin më të predispozuara për divorc sesa gratë me më tepër eksperiencë. Kjo ndoshta është për shkak të faktit që vajzat e reja ndonjëherë martohen vetëm sepse mendojnë se kanë rënë në dashuri. Por, në fakt, kjo ndjenjë përfundon shpejt. Çfarë duhet të bëni?! Martesa është e vështirë, e qëndrueshme dhe jo gjithmonë punë e këndshme. Nëse vendosni të martoheni, duhet ta kuptoni plotësisht: “Po marr përgjegjësinë për marrëdhënien tonë dhe më në fund jam gati të jap më të mirën në të.”

Punët rutinë në familje
Psikologjia moderne beson se rregullat strikte në një familje mund të jenë gjithashtu një arsye për divorc. Rregullat e tilla japin përshtypjen e një pune të dytë, jo një shtëpi komode. Çfarë duhet të bëni?! Bëhu krijues! Bëj shaka duke i kthyer detyrat rutinë në lojëra emocionuese. Merreni me qetësi. Jepini vetes mundësinë e porositjes së një pice kur nuk dëshironi të gatuani. Lëreni për më vonë pastrimin e shtëpisë, ose bëni një garë me partnerin për të parë “kush do ta pastrojë pluhurin më shpejt” në këmbim të disa “çmimeve” të mira.

Miqtë tuaj janë duke u divorcuar
Marrëdhëniet e ngushta me njerëzit që po shkurorëzojnë martesën gjithashtu mund të ndikojnë keq në martesën tuaj nëse keni disa keqkuptime. Ju mund të filloni të krahasoni veten me ata që sapo janë ndarë. Dhe ekziston rreziku që të gjeni shumë gjëra të përbashkëta dhe të vendosni se martesa juaj ka mbaruar. Çfarë duhet të bëni?! Duhet ta kuptoni se nëse e ndaloni takimin e këtij çifti “të rrezikshëm”, nuk do të zgjidhni problemet tuaja të marrëdhënieve. Ju duhet të keni marrëdhënie të ngushta me ta gjithë kohën, jo vetëm para ose pas divorcit të një miku. Hapni zemrat tuaja me njëri-tjetrin dhe jini të ndershëm. Kur ka një atmosferë të mirë në marrëdhënien tuaj, faktorët e jashtëm nuk mund ta shkatërrojnë atë.

Mbingarkesa e punës
Një karrierë është e përsosur kur nuk ndikon në jetën tuaj personale. Imazhi juaj si një specialist i kualifikuar do të bëhet më pak i rëndësishëm nëse papritur do të përballeni me kërcënimin e humbjes së familjes suaj. Natyrisht, ju nuk duhet të neglizhoni detyrat tuaja në punë, por as nuk duhet t’i shpërfillni detyrat tuaja në shtëpi. Çfarë duhet të bëni?! Caktoni prioritetet tuaja. Ndajeni punën tuaj nga familja dhe mos e teproni rëndësinë e një gjëje mbi tjetrën. Ji i gatshëm të thuash “jo” shefit tënd nëse dëshiron që të qëndrosh vonë në mbrëmjen. Ji i gatshëm t’i shpjegosh të partneres/it tënd se takimi i sotëm është me rëndësi të madhe dhe nuk ka asnjë mundësi ta shtyjë atë.

Lifestyle

Si ndikojnë orët e gjumit te shëndeti i zemrës

Lidhja e gjumit me shëndetin e mirë është tashmë e njohur dhe e vërtetuar. Orët e gjumit dhe sidomos ato të gjumit të natës, janë shumë të rëndësishme për të mbajtur organizmin në formë.

Mjekët prej shumë kohësh pohojnë së mungesa e këtij procesi kaq të rëndësishëm mund të çojë në probleme të shëndetit.

Një aspekt që mund të prekë mungesa e gjumit është edhe shëndeti i zemrës dhe problemet kardiovaskulare.

Sipas shumë studimeve nëse flini pak keni më shumë shanse të zhvilloni sëmundje si artereoskleroza.

Kjo sëmundje ka tendencën të bllokojë arteriet, kryesisht ato të zemrës me mbiprodhimin e kolesterolit të keq.

Në këtë artikull ju shpjegon se si ndikojnë 7 orë gjumë në shëndetin e zemrës.

Çfarë rekomandojnë mjekët

Siç thamë dhe më lart, gjumi është një ndër proçeset më të rëndësishme për të ruajtur shëndetin e mirë.

Jo vetëm çlodhës për muskujt, nëse flini mjaftueshëm gjumi mund të jetë edhe sekreti për një zemër të fortë.

Mjekët thonë se minimuni 7 orë gjumë çdo natë janë shumë të rëndësishme për të mbajtur sëmundjet larg.

Sipas Kolegjit Amerikan të Kardiologjisë për personat që flenë më pak se 7 orë gjumë rritet shanci i prekjes nga sëmundje të ndryshme.

Megjithëse dietat e forta, aktiviteti fizik janë çelësi për një jetesë të mirë gjumi mund të jetë elementi magjik që do t’ju shpetojë nga shumë sëmundje.

Mungesa e gjumit rrit edhe shancet për t’u prekur nga diabeti apo presioni lartë i gjakut.

Personat që flenë më pak se 6 orë në ditë do të thotë se kanë nivele më të larta të një proteine të quajtur miRNAs që është përgjegjëse për mosbalancimin e mirë të qelizave të gjakut.

Ndërsa për personat që flenë 7-8 orë nivelet e kësaj proteine që prodhon trupin ulen me 40-60%.

Duke lejuar arteriet të bllokohen rritet edhe rrisku i prekjes nga ishemia apo ataku në zemër .

Ndikimi i gjumit në shëndet sipas mjekëve nuk duhet nënvlerësuar pasi mund të çojë edhe në një mori sëmundjesh të tjera.

Duke filluar që nga ato muskulare, nervore, dhe së fundëmi sipas mjekëve edhe probleme të shëndetit të zemrës.

Sigurohuni të kujdeseni dhe t’a qetësoni trupin tuaj sa më shumë që të jetë e mundur në mënyrë që të promovoni shëndetin e mirë të zemrës dhe mendjes.

Lifestyle

Veprimet që mund ta dërgojnë martesën drejt fundit

A e dini se veprimet e juaja, qoftë edhe ato më të zakonshmet, sikur shfletimi i rrjeteve sociale derisa jeni në shtrat mund ta sjellë martesën tuaj drejt fundi?

“Disa studimet të fundit tregojnë se janë disa gjëra shumë të vogla, që bëjnë që njerëzit të kenë probleme seriozë në lidhjen e tyre të dashurisë”, ka thënë Carrie Cole, një psikologe e çifteve në Houston.

Lajmi i mirë? Fakti se keni probleme me partnerin tuaj, nuk do të thotë se lidhja juaj po shkon drejt divorcit.

Një studim i fundit ka gjetur se shumica e çifteve janë të prirur të zgjedhin problemet e tyre – dhe t’i largojnë shprehitë e këqija. Por, megjithatë më poshtë mund të shihni disa nga këto shprehi, që dëmtojnë një lidhje të dashurisë, madje edhe ta dërgojnë drejt divorcit.

– Të flasësh keq për njëri-tjetrin prapa shpinës

– T’i përmendësh vazhdimisht gjërat që tjetri bën gabim

– Kur nuk e vendos asnjëherë veten në pozitën e partnerit
– Kur nis debatet me veprime të tilla, si drejtimi i gishtit drejtues
– Kur nuk e kupton kur një debati i ka ardhur fundi
– Kur nuk debaton asnjëherë
– Kur pret shumë gjatë për të zgjidhur ose diskutuar problemet që keni

Lifestyle

Prindërit mund të “brengosen më pak” për kohën e fëmijëve në ekran

Ka pak dëshmi se përdorimi i ekraneve nga fëmijët është i dëmshëm, kështu thuhet në një udhëzues të një grupi të pediatrëve.

Prindërit duhet të shqetësohen më pak për aq kohë sa ata kanë kaluar nëpër një listë kontrolli mbi efektin e kohës së ekranit në fëmijën e tyre, thotë udhëzuesi.

Ndërsa udhëzimi shmang vendosjen e afatit kohor të ekranit, rekomandon që mos t’i përdorin ato para kohës së gjumit.

Ekspertët thonë se është e rëndësishme që përdorimi i pajisjeve teknologjike të mos zëvendësojë gjumin, stërvitjen dhe kohën me familjen, transmeton Klan Kosova.

Kjo u bë e ditur pas rishikimit të të dhënave të botuara njëkohësisht në revistën mjekësore Open BMJ, dhe pasoi një debat në lidhje me nëse të rinjtë duhet të kenë kohën e kufizuar për pajisjet.

Ndërkohë, një studim i veçantë zbuloi se vajzat kanë dy herë më shumë gjasa të tregojnë shenja të simptomave depresive të lidhura me përdorimin e mediave sociale në moshën 14 vjeç arekrahasuar me djemtë.

Lifestyle

Studimi: Ja pse kotelet janë më të zgjuara se qenushët

Një studim i kryer së fundmi nga ekspertët zbulon një detaj shumë interesant për kafshën tuaj shtëpiake dhe në këtë rast po flasim për kotelen apo qenushin tuaj.

Përmes dy eksperimentesh është provuar se kotelet shtatë javëshe janë më të zgjuara se qenushët, pasi siç specifikon ky studim ato kanë aftësi të kryejnë “llogari matematikore”. Në të parën, 25 nga 26 kotele preferuan sasinë më të madhe kur raportet ishin bi 0.4.

Eksperimenti i dytë tregoi se 18 nga 24 kotele zgjodhën pjesën më të madhe të ushqimit kur raporti i madhësisë ishte nën 0.5. Kjo vërteton faktin se pse macet mund të bëjnë dallimin midis sasive të ndryshme, një aftësi thelbësore e mbijetesës.

Në të dyja eksperimentet, kotelet zgjodhën vazhdimisht sasi më të mëdha ushqimi. Është interesante se aftësitë sasiore të koteleve zhvillohen më herët se ato të këlyshëve.

Ky zhvillim i hershëm tek kotelet mund të jetë për shkak të prejardhjes së tyre të vetmuar të gjuetisë, duke kërkuar vendimmarrje të hershme, ndryshe nga këlyshët që mbështeten më gjatë në grupet sociale.

Studimi gjithashtu vuri në dukje se kur një artikull ushqimor ishte pesë herë më i madh, kotelet prireshin të zgjidhnin pjesën më të vogël, ndoshta për shkak të një preference për gjahun jo kërcënues.

Ky hulumtim nxjerr në pah aftësitë e habitshme matematikore të koteleve, duke i shtuar listës së tyre të aftësive mbresëlënëse si kërcimi dhe loja.

Përkthyer nga MaltaDaily.