Bota

OKB: Do të duhen vite për rimëkëmbjen globale nga Covid-19

Sekretari i Përgjithshëm i OKB-së tha të enjten se dëmi që COVID-19 ka bërë globalisht nuk do të zhbëhet vetëm nga një vaksinë dhe se një rimëkëmbje e plotë nga pandemia do të marrë vite, ndoshta dekada.

“Ndikimi social dhe ekonomik i pandemisë është jashtëzakonisht i madh dhe në rritje”, tha Antonio Guterres në një seancë të posaçme të nivelit të lartë të Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së për vlerësimin e masave aktuale globale ndaj pandemisë së koronavirusit.

Një raport i OKB-së i lëshuar të enjten tha se rreth 32 milionë njerëz mund të shtyhen në varfëri ekstreme këtë vit nga pandemia. OKB-ja është përpjekur të trajtojë pasojat, duke u dhënë ndihmë humanitare miliona njerëzve. Shefi i OKB-së gjithashtu ka bërë presion për miratimin e një pakete stimuluese me vlerë të paktën sa 10 përqindshi i PBB-së globale dhe për lehtësimin e borxhit për të gjitha vendet në nevojë.

Gati 80 krerë shtetesh po mbajnë fjalime në takimin dy ditor që po mbahet në internet, i cili do të përfshijë gjithashtu prezantime nga shkencëtarë, ekspertë dhe krerë të disa agjencive të OKB-së, përfshirë drejtorin e përgjithshëm të Organizatës Botërore të Shëndetësisë.

Numri global i vdekjeve nga koronavirusi ka arritur në mbi 1.5 milionë, ndërsa numri i rasteve ka arritur në mbi 65 milionë, sipas të dhënave të Universitetit Johns Hopkins.

Shpërndarja e vaksinave të para të aprovuara kundër COVID-19 pritet të fillojë këtë muaj. Guterres ka bërë thirrje vazhdimisht për një qasje të barabartë tek vaksinat e kornoavirusit për të gjitha vendet.

Në fund të prillit, OBSH-ja, së bashku me partnerët publikë dhe privatë, filluan nismën ACT-Accelerator dhe COVAX për vaksinat. Nisma është e përqendruar në krijimin e kushteve për qasje të barabartë tek testet, trajtimet dhe vaksinat për të gjitha vendet e botës. Shefi i OKB-së, megjithatë, tha se kishte një mungesë financimi prej 28 miliardë dollarësh, përfshirë 4.3 miliardë dollarë që duheshin urgjentisht për dy muajt e ardhshëm.

Midis udhëheqësve që folën në samit ishte edhe Presidenti i Bashkimit Evropian, Charles Michel, i cili sugjeroi që vendet të nënshkruanin një traktat pandemie për të përmirësuar përgjigjen ndaj pandemive globale në të ardhmen.

“Cili duhet të jetë objektivi i këtij traktati? Objektivi duhet të jetë një përgjigje më e mirë”, tha ai. “Të bëjmë një punë më të mirë në të gjitha fushat në të cilat kemi vërejtur se duhet të forcojmë bashkëpunimin tonë.”

Presidenti francez Emmanuel Macron propozoi që OBSH-ja të krijonte një sistem alarmi për të paralajmëruar vendet më herët, si dhe zgjerimin e qasjes tek vaksinat për vendet e varfra.

“Franca propozon një mekanizëm donacionesh në mënyrë që një pjesë e dozave të para të vaksinës që vihen në dispozicion të përdoren për të vaksinuar grupet me përparësi të lartë në vendet në zhvillim”, tha ai.

Vazhdon rritja e rasteve në SHBA

Sekretari amerikan i Departamentit të Shëndetësisë, Alex Azar pritet të përfaqësojë administratën e Presidentit Trump në samitin e OKB-së. Presidenti i Asamblesë së Përgjithshme të OKB-së do të takohet personalisht të enjten pasdite me Ambasadoren e Shteteve të Bashkuara në OKB, Kelly Craft dhe koordinatoren e përgjigjes ndaj koronavirusit në Shtëpinë e Bardhë, Dr. Deborah Birx dhe ndihmësin e saj, Irum Zaidi. Shtetet e Bashkuara udhëheqin botën me gjithsej më shumë se 14 milionë raste me COVID-19 dhe më shumë se 275,700 vdekje. Shtrimet në spital për shkak të pandemisë së koronavirusit arritën në 100,000 të mërkurën për herë të parë që nga fillimi i pandemisë, sipas Projektit të Monitorimit të Pandemisë COVID-19. Projekti njoftoi gjithashtu për gati 200,000 raste të reja të konfirmuara.

Dr. Robert Redfield, drejtor i Qendrës Amerikane për Kontrollin dhe Parandalimin e Sëmundjeve, paralajmëroi të mërkurën se periudha dhjetor-shkurt do të shoqërohet me një rritje të infeksioneve në të gjithë vendin.

“Në fakt, unë besoj se kjo do të jetë koha më e vështirë në historinë e shëndetit publik të këtij vendi”, tha Redfield në një prezantim të drejtpërdrejtë të organizuar nga Fondacioni i Dhomës Amerikane të Tregtisë.

Ai tha se rritja aktuale e rasteve ishte më e madhe se ato të mëparshmet, duke vënë në dukje shtrirjen gjeografike dhe trajektoren më të pjerrët të ritmeve të infeksionit dhe vdekjeve, pasi Shtetet e Bashkuara tani po regjistrojnë afërsisht 2,000 vdekje në ditë.

Redfield paralajmëroi gjithashtu për mbingarkimin e spitaleve në të gjithë vendin, që po përballen me mungesa të shtretërve dhe staf të mbingarkuar.

Ish-presidenti amerikan Barack Obama tha se do të vaksinohej kur vaksina kundër COVID-19 të konsiderohej e sigurt dhe efektive. Në një intervistë transmetuar të enjten në radion satelitore SiriusXM, Obama tha se ai madje po mendonte ta bënte vaksinën në televizion si pjesë e një fushate publike për të bindur amerikanët që janë skeptikë ndaj vaksinës, veçanërisht atyre në mesin e afrikano-amerikanëve.

CNN njoftoi se edhe pararendësit e Barack Obamës, ish-presidentët Bill Clinton dhe George W. Bush po peshonin mundësinë e vaksinimit para kamerave televizive.

Bota

Çdo 10 minuta në Gaza vritet ose plagoset një fëmijë

Një fëmijë lëndohet ose vritet çdo dhjetë minuta në Gaza ndërsa sulmet midis Izraelit dhe Hamasit vazhdojnë të pandërprera, sipas shifrave të UNICEF-it.

Që nga fillimi i luftës më 7 tetor, më shumë se 13,800 fëmijë janë vrarë në enklavën palestineze, sipas drejtoreshës ekzekutive të organizatës ndërkombëtare Kathryn Russell.

Në lidhje me numrin e vdekjeve të grave, ajo theksoi se më shumë se 10,000 kanë vdekur në Gaza. Përveç kësaj, nga 10,000 gratë që u vranë, 19,000 fëmijë jetimë mbetën pas, thuhet në njoftim.

Bota

“Do e mbroj kauzën e Palestinës sa të kem jetë”, Erdogan akuza Izraelit: Ka tejkaluar mizoritë e Hitlerit

Presidenti turk Rexhep Tajip Erdogan ka akuzuar Izraelin se ka tejkaluar mizoritë e Adolf Hitlerit duke vrarë 14,000 fëmijë në Gaza.

Duke folur në një takim të ligjvënësve të Partisë së tij për Drejtësi dhe Zhvillim (AK) në parlamentin turk, Erdogan tha se kauza palestineze i ka dhënë kuptim jetës së tij, sipas agjencisë së lajmeve Anadolu.

“Për sa kohë që Zoti të më japë jetë, unë do të vazhdoj të mbroj luftën e Palestinës dhe do të jem zëri i popullit të shtypur palestinez”, tha lideri turk.

Ai gjithashtu e krahasoi luftën e Hamasit me luftën turke për pavarësi (1919-1922) dhe u kujtoi deputetëve se ai kishte dalë në mbrojtje të grupit militant palestinez në Forumin Ekonomik Botëror të vitit 2009 në Davos, Zvicër.

“Kur askush tjetër nuk do të fliste, ne u ngritëm dhe thamë: ‘Hamasi nuk është një organizatë terroriste, por një grup rezistence.’ Ne kemi paraqitur harta në OKB që tregojnë se si Izraeli ka pushtuar gradualisht tokat e Palestinës gjatë 70 viteve të fundit”, tha ai.

Bota

Borrell i prerë: Ukraina nuk mund të kërkojë të njëjtën mbështetje që i dhamë Izraelit

Kievi nuk duhet të kërkojë të njëjtën mbështetje që Perëndimi i dha Izraelit gjatë sulmit iranian, sepse të dy situatat nuk mund të krahasohen, tha kreu i politikës së jashtme të BE-së, Josep Borrell.

Shtetet e Bashkuara, Britania e Madhe dhe Franca thanë se bashkëpunuan me Forcat e Mbrojtjes të Izraelit (IDF) të shtunën për të rrëzuar disa nga raketat dhe dronët iranianë në hyrje. Presidenti ukrainas Zelensky i ka bërë thirrje Uashingtonit dhe aleatëve të tij që të bëjnë të njëjtën gjë për Kievin.

Duke iu përgjigjur pyetjes së një gazetari pas takimit të ministrave të jashtëm të BE-së të së martës, Borrell tha se dy situatat ishin “gjëra të ndryshme që nuk mund të krahasohen”.

“Sulmet e Iranit fluturuan mbi bazat ajrore të ushtrive të Francës, SHBA-së, Britanisë së Madhe dhe Jordanisë. Ata kanë kaluar mbi bazat e tyre, të cilat më pas vepruan në vetëmbrojtje,” vuri në dukje Borrell. “Nuk ka asnjë bazë ajrore të Britanisë së Madhe, apo të SHBA-së, aq më pak Jordanisë, natyrisht, në territorin ukrainas apo në territorin mbi të cilin fluturojnë raketat ruse. Prandaj nuk mund të jepet e njëjta përgjigje sepse rrethanat nuk janë të njëjta.”

Bota

Dubai e shkaktoi vetë kaosin? Dyshime se modifikuan retë për të prodhuar shi

Përmbytjet e moti i keq nuk ka kursyer as Dubain luksoz. Në pak orë, ujët u mbuluan nga uji e çdo fluturim u anulua. Stuhia fillimisht kishte goditur Omanin të dielën përpara se të godiste Emiratet e Bashkuara Arabe, duke ndërprerë energjinë, përmbytur shtëpitë dhe duke krijuar kaos me trafikun. Ashtu si në Kazakistan, Pakistan, Rusi apo Afganistan kjo situatë vjen si pasojë e fenomeneve natyrore. Po a ndodhi e njëjta gjë me Dubain?

Në media e rrjetet sociale po qarkullojnë hipotezat se në fakt autoritetet në Dubai i nxitën reshjet e dendura të shiut. Spekulohet se retë ekzistuese janë stimuluar për të prodhuar shi. Por sipas ekspertëve, kjo gjë nuk është e vërtetë. Ata thonë se nuk mund të krijosh shi nga ajri i hollë. Ata theksojnë se janë ndryshimet klimatike shkaku, pasi në detet përreth Dubait uji është ngrohur shumë. Kjo më pas ka rritur normat e avullimit. Një tjetër eksperte e meteorologjisë Suzanne Grey tha se stuhitë tropikale nuk janë “ngjarje të rralla për Lindjen e Mesme”. Ajo citoi një studim të fundit që analizonte gati 100 ngjarje të tilla në Gadishullin Arabik jugor nga viti 2000 deri në vitin 2020, sidomos në mars dhe prill.

Megjithatë reshjet janë të rralla në Emiratet e Bashkuara Arabe dhe Gadishullin Arabik, i cili zakonisht njihet për klimën e tij të thatë. Temperaturat e ajrit në verë mund të rriten mbi 50 gradë Celsius.

“Mbjellja e reve” është një lloj procesi i modifikimit të motit që zakonisht përpiqet të rrisë shiun ose borën. Që lagështia të kondensohet, ajo ka nevojë për një sipërfaqe për t’u ngjitur. Brenda një reje, ka grimca të vogla në ajër të quajtura bërthama kondensimi, të cilat ofrojnë një bazë për lagështirën.

Bota

Apel vendeve anëtare/ Stoltenberg: Armatosja e Ukrainës duhet të jetë prioritet

Anëtarët e NATO-s duhet të kenë prioritet armatosjen e Ukrainës në vend të forcimit të aftësive të tyre mbrojtëse, tha të mërkurën sekretari i përgjithshëm i bllokut ushtarak, Jens Stoltenberg.

“Një pjesë e përpjekjes së rëndësishme që po bëjmë tani në të gjithë aleancën e NATO-s është për të rritur shpërndarjen e sistemeve tona të mbrojtjes ajrore në Ukrainë”, u tha Stoltenberg gazetarëve në Bruksel.

“Por Ukraina ka nevojë edhe më shumë. Kjo është arsyeja pse nëse aleatët përballen me një zgjedhje midis përmbushjes së objektivave të aftësisë së NATO-s dhe ofrimit të më shumë ndihmë për Ukrainën, mesazhi im është i qartë: dërgoni më shumë në Ukrainë.”

Stoltenberg vuri në dukje Danimarkën si “një shembull të fortë” pasi u zotua në shkurt të dhuronte të gjithë artilerinë e saj në Kiev. Ai vlerësoi Danimarkën dhe Holandën për planet e tyre për të siguruar avionë luftarakë F-16, duke shtuar se ai ishte “i inkurajuar” nga lajmi se Kongresi amerikan pritet së shpejti të votojë për ndihmë shtesë për Ukrainën, pas vonesës disa mujore.

Apeli i shefit të NATO-s vjen në një kohë kur shtetet anëtare po luftojnë për të ofruar sasi të mjaftueshme armësh në Ukrainë pa i varfëruar rezervat e tyre dhe pa rrezikuar sigurinë. Zyrtarët në Kiev kanë fajësuar mungesën e municioneve për kundërsulmin e dështuar të vitit të kaluar, si dhe humbjet e fundit në fushën e betejës.