Connect with us

Bota

Cilat janë aftësitë ushtarake të Iranit dhe deri ku mund të godasë ai në të gjithë Lindjen e Mesme?

Sulmi i Iranit ndaj Izraelit u pa nga ekspertët si ambicioz – por vendi ka aftësinë dhe shtrirjen për të goditur objektiva të mëtejshëm në të gjithë Lindjen e Mesme. Sipas Forcave të Mbrojtjes të Izraelit, Irani përdori 185 dronë, 36 raketa lundrimi dhe 110 raketa balistike në sulmin e tij. Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike të Iranit (IRGC) nisi ofensivën pasi fajësoi Izraelin për një sulm në seksionin konsullor të ambasadës iraniane në Damask, Siri, më 1 prill.

 

Çfarë është IRGC?

IRGC është dega dominuese e Forcave të Armatosura të Iranit. Ajo u krijua menjëherë pas Revolucionit Islamik të vitit 1979, kur një lëvizje e udhëhequr nga studentë myslimanë çoi në përmbysjen e dinastisë Pahlavi të mbështetur nga Shtetet e Bashkuara. IRGC u prezantua për të siguruar mbrojtje shtesë për regjimin e ri dhe për të vepruar si kundërpeshë ndaj forcave të armatosura të rregullta. Ai i përgjigjet udhëheqësit suprem të Iranit, Ayatollah Ali Khamenei. IRGC ka rreth 125,000 forca ushtarake me ushtri, marinë dhe njësi ajrore, por disa analistë besojnë se shifra është shumë më e lartë.

Ai gjithashtu komandon milicinë fetare Basij, një forcë paraushtarake vullnetare besnike ndaj institucionit dhe që përdoret shpesh për të shtypur protestat antiqeveritare. Analistët thonë se vullnetarët e Basij mund të jenë në miliona. Forca Quds është krahu i huaj i spiunazhit dhe paraushtarak i IRGC-së që ndikon shumë në milicinë e saj aleate në të gjithë Lindjen e Mesme. Komandanti i saj i lartë, gjeneralmajor Qassem Soleimani, u vra nga SHBA në një sulm me dron në Irak në vitin 2020. IRGC, e cila është klasifikuar si një grup terrorist nga SHBA, dëshiron të formësojë Lindjen e Mesme në favor të Teheranit. Në vitin 1982, ajo themeloi Hezbollahun e Libanit për të eksportuar Revolucionin Islamik të Iranit dhe për të luftuar forcat izraelite që pushtuan Libanin po atë vit.

 

 

Skynews Irgc Iran Revolutionary Guard 6522213

Cilat janë aftësitë ushtarake të IRGC-së?

IRGC ka aftësi tokësore, ajrore dhe detare dhe mbikëqyr programin e raketave balistike të Iranit, i konsideruar nga ekspertët si më i madhi në Lindjen e Mesme. Ajo ka përdorur raketat për të goditur militantët në Siri dhe Irakun Verior. Shtetet e Bashkuara, vendet evropiane dhe Arabia Saudite fajësuan Iranin për një sulm me raketa dhe dron të vitit 2019, i cili dëmtoi objektin më të madh në botë të përpunimit të naftës në Arabinë Saudite.

Irani mohoi çdo përfshirje në sulm. IRGC ka krahun e vet të inteligjencës dhe ka pajisje të gjera luftarake konvencionale, të cilën e shfaqi me përfshirjen e saj në konfliktet në Siri dhe Irak. Ekspertët besojnë se stoku i saj i raketave të lundrimit dhe balistike ka aftësinë dhe rrezen për të goditur çdo objektiv brenda rajonit të Lindjes së Mesme. Sipas Zyrës Amerikane të Drejtorit të Inteligjencës Kombëtare, Irani është i armatosur me numrin më të madh të raketave balistike në rajon.

Skynews Irgc Revolutionary Guards 6522344

Çfarë dimë për rrezen e raketave iraniane?

Media gjysmë-zyrtare iraniane e lajmeve ISNA publikoi këtë javë detaje të raketave që tha se mund të arrijnë në Izrael. Këto përfshijnë Sejil, i cili është i aftë të fluturojë me më shumë se 10,500 mph dhe ka një rreze prej 2494 km.  Një tjetër, Kheibar, ka një distancë prej 1995 km, ndërsa “Haj Qasem” mund të arrijë objektivat 1400 km larg.

Irani thotë se raketat e tij balistike janë një forcë e rëndësishme parandaluese dhe hakmarrëse kundër SHBA-së, Izraelit dhe objektivave të tjera të mundshme rajonale. Ajo mohon të kërkojë armë bërthamore. Gushtin e kaluar, Irani tha se kishte ndërtuar një dron të avancuar shtëpiak të quajtur Mohajer-10 me një rreze operative prej 1995 km. Mund të fluturojë deri në 24 orë me një ngarkesë deri në 300 kg, pretenduan iranianët. Në verën e vitit 2023, Irani prezantoi atë që zyrtarët e përshkruan si raketën e tij të parë balistike hipersonike të prodhuar në vend, njoftoi agjencia zyrtare e lajmeve IRNA.

Raketat hipersonike mund të fluturojnë të paktën pesë herë më shpejt se shpejtësia e zërit dhe mund të marrin një trajektore komplekse, duke i bërë ato të vështira për t’u kapur. Shoqata e Kontrollit të Armëve, një organizatë joqeveritare me bazë në Uashington, thotë se programi raketor i Iranit bazohet kryesisht në planet e Koresë së Veriut dhe Rusisë dhe gjithashtu ka marrë ndihmën kineze. Ai thotë se raketat balistike me rreze të shkurtër dhe të mesme veprimi të Iranit përfshijnë Shahab-1, me një rreze të vlerësuar prej 190 miljesh. Irani ka raketa lundrimi si Kh-55, një armë bërthamore e lëshuar nga ajri me një rreze veprimi deri në 2993 km. Një raketë e avancuar kundër anijes, Khalid Farzh, me një rreze të përafërt prej 300 km, është e aftë të mbajë një kokë prej 1.1 ton.

Skynews Revolutionary Guard 6522347

Si i përdor Irani grupet e tjera ushtarake?

Irani deri më tani nuk ka luajtur asnjë rol të drejtpërdrejtë në konfliktin e Gazës që kur filloi gjashtë muaj më parë. Por ajo ka mbështetur grupet që kanë sulmuar Izraelin, interesat e SHBA-së dhe anijet në Detin e Kuq. Të ndërtuara gjatë dekadave të mbështetjes iraniane, grupet e përshkruajnë veten si “Boshti i Rezistencës” ndaj Izraelit dhe ndikimit të SHBA-së në Lindjen e Mesme. Boshti përfshin grupin palestinez, Hamasin – por edhe lëvizjen Hezbollah në Liban dhe lëvizjen Houthi në Jemen së bashku me grupe të ndryshme të armatosura në Irak dhe Siri. Hezbollahu i Libanit u krijua nga IRGC në vitin 1982 me synimin për të luftuar forcat izraelite që kishin pushtuar Libanin atë vit.

Grupi i armatosur rëndë, gjithashtu një lojtar politik me ndikim, konsiderohet gjerësisht si më i fuqishëm se shteti libanez. Lëvizja Houthi vendosi kontrollin mbi pjesë të mëdha të Jemenit gjatë një lufte civile e cila filloi në vitin 2014 kur përmbysi qeverinë, e cila mbështej nga Arabia Saudite, rivali kryesor i Iranit për ndikimin rajonal. Houthi-t kanë pasur prej kohësh lidhje miqësore me Iranin. Lëvizja njoftoi në fund të tetorit të kaluar se kishte hyrë në konfliktin e Gazës duke gjuajtur drone dhe raketa drejt Izraelit – dhe më vonë sulmoi anijet në Detin e Kuq jugor. Shtetet e Bashkuara besojnë se IRGC ka ndihmuar në planifikimin dhe kryerjen e sulmeve me raketa dhe dron të Houthi, por Irani mohon çdo përfshirje. Houthi-t mohojnë të jenë përfaqësues iranian.

Skynews Ayatollah Ali Khamenei 6522363

Cilat janë aftësitë bërthamore të Iranit?

Udhëheqësi suprem i vendit e bëri të qartë në qershor 2023 se si vendet perëndimore nuk mund ta pengojnë Iranin të ndërtojë armë bërthamore. Në atë kohë, Ayatollah Ali Khamenei tha se një marrëveshje me Perëndimin ishte e mundur, por vetëm nëse infrastruktura e tij bërthamore mbetet e paprekur. Irani gjithmonë ka mohuar të ketë ndonjë qëllim për të ndërtuar armë bërthamore. Por vitet e fundit, Republika Islamike ka zgjeruar rezervat e saj të uraniumit. Në vitin 2023, uraniumi i saj total i pasuruar ishte 21 herë më shumë se kufijtë bërthamorë të vendosur më parë ndaj saj. Sanam Vakil, drejtor i programit për Lindjen e Mesme dhe Afrikën e Veriut në Chatham House, tha për Sky News se aftësitë bërthamore të Iranit “nuk do të ishin domosdoshmërisht vendi i parë që Izraeli do të synonte në çdo sulm hakmarrës.

Ajo shtoi: “Nëse Izraeli do të synonte drejtpërdrejt Iranin, ai mund të kërkonte objektiva të ngjashëm – komplekse ushtarake, diku nuk do të shkaktonte dëme civile ose më të gjera infrastrukturore në të njëjtën mënyrë si Irani e bëri këtë. “Sigurisht, do të ishte shumë e rrezikshme, sepse mund të hapte kutinë e Pandorës ndaj një konflikti më të gjerë, nga i cili të gjithë kemi pasur frikë.”

Bota

Kryeministri i ardhshëm maqedonas sfidon Greqinë: Vendin tim e quaj si të dua, Maqedoni

Pas deklaratave të presidentes së re maqedonase e cila gjatë betimit vendit iu referua vetëm si Maqedoni, kryeministri i ardhshëm Hristian Mickoski sfidon Greqinë, duke thënë se është e drejta kushtetuese e vendit të quhet si të dojë.

“Prisja që fqinji ynë jugor të na uronte. Përkundrazi, për fat të keq, na treguan krahët e tyre politikë. E drejta ime personale kushtetuese është të zgjedh si ta quaj vendin tim dhe kur të bëj deklarata dhe kur të flas me ju, gazetarët, si unë ashtu edhe unë presim që presidentja Silianovska të përdorë termat Maqedoni dhe maqedonas, si në këtë mënyrë, bazuar në interpretimin tonë të Marrëveshjes së Prespës, nuk ka shkelje të marrëveshjes dhe me këtë rast u bëj thirrje miqve tanë në Greqi të ndalojnë kërcënimet, pengesat, të mos kthehen më në të kaluarën, të shikojnë nga e ardhmja”, tha lideri i VMRO, partia e të cilit fitoi zgjedhjet pak ditë më parë.

Ndër të tjera Mickoski i bën thirrje Greqisë që të ndalojë sulmet ndaj vendit të tij dhe nëse ka ndonjë problem të shkojë në gjykatën e Hagës:

“Nëse ata mendojnë se ne e kemi shkelur Marrëveshjen e Prespës, le të shkojnë në Gjykatën Ndërkombëtare të Drejtësisë në Hagë. Ata mund të fillojnë një proces dhe aty do të shohim argumentet e njërës palë dhe tjetrës. Do të doja të shkoja atje”.

Çështja e emërtimit të Maqedonisë së veriut ka rikthyer krizën mes dy vendeve, që prej disa kohësh ishte tejkaluar. Ministri grek i punëve të jashtme ka thënë se një nga parakushtet për promovimin e procesit evropian është respektimi i Marrëveshjes së Prespës nga Maqedonia e Veriut.
Continue Reading

Bota

Shtëpia e Bardhë bllokon publikimin e audio-regjistrimit nga intervista e Presidentit Biden me prokurorin e posaçëm

Presidenti Joe Biden përdori fuqitë e tij ekzekutive për të bllokuar publikimin e audio-regjistrimit të intervistës së tij me Prokurorin e posaçëm Robert Hur, e cila është në qendër të përpjekjeve të ligjvënësve republikanë për të mbajtur përgjegjës Prokurorin e Përgjithshëm Merrick Garland për moszbatim të një kërkese të Dhomës së Përfaqësuesve ndaj tij.

Departamenti amerikan i Drejtësisë i njoftoi të enjten ligjvënësit për këtë hap të Presidentit Biden.

Veprimi i Presidentit Biden vjen ndërkohë që Komisioni për Mbikëqyrjen dhe Përgjegjësinë dhe Komisioni për Çështjet Ligjore në Dhomën e Përfaqësuesve pritet të mbajnë seanca dëgjimore. Ata pritet të rekomandojnë që ligjvënësit ta referojnë zotin Garland tek Departamenti i Drejtësisë për moszbatim të kërkesave të Kongresit, për shkak të refuzimit të departamentit që t’ua dorëzojë ligjvënësve audio-regjistrimin.

Përmes një letre të enjten, Prokurori Garland e këshilloi Presidentin Biden se çështja e audio-regjistrimit bie brenda fuqive të tij ekzekutive. Zoti Garland i tha Presidentit Biden se “nevojat e komisioneve të Kongresit janë thjesht të pamjaftueshme për të justifikuar pasojat e dëmshme që publikimi i regjistrimeve do t’i ketë mbi integritetin dhe efektshmërinë e hetimeve të ngjashme në të ardhmen.”

 

 

Ndihmës Prokurori i Përgjithshëm Carlos Felipe Uriarte u bëri thirrje ligjvënësve të mos vazhdojnë më tej me akuzat ndaj zotit Garland, në mënyrë që të shmangin “një konflikt të panevojshëm dhe të pajustifikueshëm”.

“Është një qëndrim i hershëm i pushtetit ekzekutiv, që e kanë respektuar si administratat demokrate edhe ato republikane, që nëse një zyrtar zbaton kërkesën e presidentit për të ushtruar kompetencat ekzekutive, ai nuk mund të akuzohet për moszbatim të kërkesave të Kongresit,” shkroi zoti Uriarte.

Këshilltari i Shtëpisë së Bardhë Ed Siskel i drejtoi një letër të ashpër Kongresit të enjten duke vënë në dukje se përpjekjet e ligjvënësve për ta marrë audio-regjistrimin nuk kanë asnjë qëllim legjitim dhe se qëllimi i tyre është më se i qartë – “ta redaktojnë, shtrembërojnë dhe ta përdorin (audio-regjistrimin) për qëllime partiake.”

Kjo letër e Shtëpisë së Bardhë është një konfirmim i tërthortë i njoftimeve që intervista e zotit Biden me prokurorin Hur përmban momente për të cilat ka shqetësime që mund ta portretizojnë negativisht presidentin amerikan gjatë një viti zgjedhor – situatë që mund të përkeqësohet nga publikimi, apo publikimi i pjesshëm, i audio-regjistrimit.

Teksti i zbardhur i intervistës me Prokurorin e Posaçëm Hur tregon se Presidenti Biden kishte vështirësi të kujtonte disa data dhe se nganjëherë ngatërronte disa detaje – një gjë që, sipas këshilltarëve të tij, ai e ka bërë me vite publikisht dhe privatisht – por që për shumë çështje të tjera ai ka një kujtesë të thellë. Zoti Biden dhe këshilltarët e tij janë veçanërisht të ndjeshëm ndaj çështjeve që kanë të bëjnë me moshën e presidentit. Si 81 vjeçar, Presidenti Biden është presidenti më i moshuar në historinë e Shteteve të Bashkuara dhe tani po kandidon edhe për një mandat katër vjeçar.

Prokurori i Posaçëm Hur gjeti prova se Presidenti Biden me qëllim kishte vazhduar të mbante dosje të klasifikuara dhe se këto dosje ai ia tregoi një bashkëpunëtori me synimin për të shkruar një libër. Por, zoti Hur arrin në përfundim se gjetjet e tij janë të pamjaftueshme për të ngritur aktpadi penale ndaj zotit Biden./ VOA

Continue Reading

Bota

E rëndë në itali, polici qëllon për vdekje ish-kolegen

Një ish-police 33-vjeçe ka mbetur e vrarë mbasditen e sotme në Anzola dell’Emilia, Bologna të Italisë. Bëhet me dije se policja është qëlluar me armë zjarri nga një koleg në komisariatin e policisë. Siç raportohet 60-vjeçari ka deklaruar se ka qëlluar aksidentalisht ndaj ish-polices.

Ndërsa autoritetet thonë nuk përjashtojnë edhe mundësinë e një krimi pasionant. Megjithatë ngjarja është duke u hetuar.

Continue Reading

Bota

Atentati ndaj kryeministrit sllovak nga një “ujk i vetmuar”/ Ministri i Brendshëm akuzon mediat për…

Autoritetet sllovake akuzuan një person të enjten për tentativën për të vrarë kryeministrin Robert Fico, duke thënë se ai veproi i vetëm në një sulm të motivuar politikisht. Pikëpamjet pro-ruse të Ficos kanë kontribuar në ndarje të thella në vendin e vogël evropian që kufizohet me Ukrainën. Fico, 59 vjeç, ishte në gjendje të rëndë, por të qëndrueshme një ditë pasi u qëllua disa herë, tha një zyrtar i spitalit. Presidenti i sapozgjedhur Peter Pellegrini tha se ai foli me Fico në spital dhe konfirmoi se gjendja e tij “mbetet shumë e rëndë”.

Tentativa për vrasjen e Ficos ka tronditur kombin dhe ka bërë jehonë në të gjithë kontinentin javë përpara zgjedhjeve evropiane. Ndërsa Pelligrini dhe presidentja Zuzana Caputova u kërkuan njerëzve të heqin dorë nga retorika e mprehtë që ka karakterizuar debatin politik, disa aleatë të Fico-s sulmuan mediat e Sllovakisë për kontributin në polarizimin e vendit.

Ministri i Brendshëm Matus Sutaj Estok u kërkoi gazetarëve të “reflektonin” se si i kishin mbuluar politikat e Ficos. Ai iu referua të dyshuarit – i cili u akuzua për vrasje me paramendim – si një “ujk i vetmuar” që nuk i përkiste asnjë grupi politik, megjithëse ai tha se vetë sulmi ishte i motivuar politikisht. “Unë mund të konfirmoj se ky person nuk është anëtar i ndonjë partie të radikalizuar të krahut të djathtë apo të majtë,” tha Estok.

Fico ka qenë prej kohësh një figurë përçarëse në Sllovaki dhe më gjerë, dhe kthimi i tij në pushtet vitin e kaluar me një mesazh pro-rus, anti-amerikan çoi në shqetësime edhe më të mëdha midis anëtarëve të Bashkimit Evropian dhe NATO-s se ai do të braktiste linjën perëndimore të vendit të tij.

 

 

Në fillim të pushtimit të Rusisë, Sllovakia ishte një nga mbështetësit më të vendosur të Ukrainës. Fico ndaloi dërgesat e armëve në Ukrainë kur u kthye në pushtet, herën e katërt që shërben si kryeministër.

Qeveria e Fico-s ka bërë gjithashtu përpjekje për të riformatuar transmetimin publik – një veprim që kritikët thanë se do të rezultonte në kontrollin e plotë të qeverisë mbi televizionin dhe radion publike. Kjo, së bashku me planet e tij për të amenduar kodin penal për të eliminuar një prokuror të posaçëm kundër ryshfetit, kanë bërë që kundërshtarët të shqetësohen se Fico do ta çojë Sllovakinë në një rrugë më autokratike.

Mijëra demonstrues janë mbledhur vazhdimisht në kryeqytet dhe në mbarë vendin me 5.4 milionë banorë për të protestuar ndaj politikave të tij. Policia sllovake ka dhënë pak informacion mbi identitetin e të dyshuarit. Por raportet e pakonfirmuara të medias sugjeruan se ai ishte një pensionist 71-vjeçar, i cili njihej si poet amator dhe mund të ketë punuar më parë si roje sigurie në një qendër tregtare në jugperëndim të vendit.

Në një konferencë shtypi të enjten pas një takimi të Këshillit të Sigurimit të Sllovakisë, ministrat e qeverisë dhanë më shumë detaje rreth këtij njeriu, duke mos e përmendur ende emrin e tij. Estok tha se i dyshuari përmendi pakënaqësinë e tij me disa nga politikat e Ficos si motivim për sulmin. Ministri tha se zgjedhjet presidenciale në pranverë nxitën sulmin dhe se i dyshuari kishte marrë pjesë në një protestë të fundit antiqeveritare. “Mund t’ju konfirmoj se arsyeja pse ishte një vrasje me paramendim me motive politike, në tentativë është siç tha vetë i dyshuari: informacionet mediatike që ai kishte në dispozicion”, tha ai. “Unë mendoj se secili prej jush mund të reflektojë në mënyrën se si e prezantoi atë”, shtoi.

Continue Reading

Bota

Magjistari David Copperfield akuzohet për sjellje të pahijshme seksuale nga shumë gra

Magjistari i famshëm amerikan, David Copperfield, është akuzuar nga 16 gra për përfshirje në sjellje të pahijshme seksuale dhe sjellje të papërshtatshme, sipas një hetimi të Guardian në SHBA.

Më shumë se gjysma e akuzave janë nga gra që thanë se ishin nën 18 vjeç në kohën e incidenteve. Disa thanë se ishin 15 vjeç, megjithëse ai mund të mos i kishte ditur moshat e tyre.

Akuzat kundër tij përfshijnë pretendimet se ai drogoi tre gra përpara se të kishte marrëdhënie seksuale me to, për të cilat ata mendonin se nuk ishin në gjendje të pranonin.

Pretendimet kundër iluzionistit 67-vjeçar – të cilat ai i ka mohuar – shtrihen nga fundi i viteve 1980 deri në vitin 2014.

The Guardian US është duke i shqyrtuar këto akuza si pjesë e një serie historish që janë mbështetur në intervista me më shumë se 100 njerëz dhe në dosjet e gjykatës dhe policisë.

Gratë që kanë ngritur akuza për sjelljen e Copperfield e takuan atë përmes punës së tij si një nga argëtuesit më të suksesshëm në botë.

Disa nga gratë i thanë Guardian se vetëm pas lëvizjes #MeToo ishin ndjerë në gjendje të flisnin për përvojat e tyre të supozuara me Copperfield.

I pyetur për pretendimet, Copperfield mohoi çdo lloj keqbërjeje.

Në përgjigjet me shkrim, avokatët e tij i thanë Guardian se ai “kurrë nuk ka vepruar në mënyrë të papërshtatshme me askënd, e lëre më me askënd të mitur”. Ata thanë se një përshkrim “i vërtetë” i Copperfield do të përshkruante “mirësinë, ndrojtjen dhe trajtimin e tij me respekt ndaj burrave dhe grave”.

Ata thanë se Copperfield është një kampion i lëvizjes #MeToo, e cila ka inkurajuar gratë të dalin përpara dhe të tregojnë historitë e tyre të abuzimeve të supozuara.

Ata gjithashtu thanë se kishte pasur më parë “pretendime të shumta false” kundër tij.

Continue Reading
Advertisement

TRENDING