Në aksidentin e të dielës pranë kufirit me Azerbaixhanin, bashkë me Raisi, u vra dhe ministri i jashtëm Hossein Amir-Abdollahian dhe disa pasagjerë të tjerë.

Por iranianët që folën me rrjetin Guardian refuzonin të mbanin zi për vdekjen e burrit që ishte përgjegjës sipas tyre, për qindra vdekje gjatë karrierës politike të katër dekadave.

Disa orë pas ngjarjes në rrjetin Telegram qarkullonin video celebrimi me fishekzjarrë, një prej tyre nga qyteti i tij Saqqez.

Familjari i një adoleshenti të vrarë nga forcat e sigurisë gjatë protestave për Mahsa Amini tha: “Shpirti i Raisi nuk do të gjejë kurrë paqe pasi ai ka vrarë vëllanë tim dhe fëmijë të atdheut tim. Zoti bëftë drejtësi”.

Të tjerë të intervistuar nga rrjeti Guardian thonin se reagimet në vend për ngjarjen ishin ‘të përziera’.

Një gazetar nga Teheran tha: “Agjentë të shumtë ushtarakë janë vendosur nëpër rrugë e sheshe. Policia ka thënë se ata që shprehin gëzim për vdekjen e presidentit do të ndiqen penalisht, si ata që ndezin fishekzjarrë, kërcejnë apo dëgjojnë muzikë”.

Një protestuese ‘e vjetër’ anti-regjim në Iran, tha për ngjarjen e fundit: “Vdekja e Raisi nuk do të ndryshojë shtypjen me të cilën përballemi çdo ditë. Nuk jam as e lumtur as e trishtuar për vdekjen e tij. Por e konsideroj një shenjë drejtësie për vdekjet e shumë shokëve të mi”.

Aktivisti politik Taghi Rahmani, bashkëshorti i shkrimtares së burgosur Narges Mohammadi, tha: “Vdekja e Raisi nuk sjell ndryshime në strukturën e lidershipit, pasi Khamenei ka pushtetin. Por do të sjellë një betejë politike në zgjedhjet e reja që duhet të organizohen brenda 50 ditëve.”/TheGuardian/

Ish-piloti i helikopterit të Ushtrisë Amerikane, Edward Joseph, ka analizuar rrëzimin e helikopterit në të cilin ndodhej presidenti i Iranit Raisi me Ministrin e Jashtëm Abdollahian, për të cilin thotë se nëse ka vdekur do të fajësohet Izraeli.

“Së pari, nëse  Raisi ka vdekur, lëvizja e parë do të jetë fajësimi i Izraelit. Natyrisht, kjo do ta paraqesë menjëherë regjimin me një pyetje të madhe: ‘çfarë do të bësh për këtë?’ Një përsëritje e breshërisë së paefektshme me dron/raketë të muajit të kaluar kundër Izraelit? Përshkallëzimi i mëtejshëm? Për çfarë qëllimi?”, pyet ai.

“Së dyti, le të kujtojmë të gjithë se helikopterët rrëzohen, shpesh, dhe veçanërisht në mot të keq. Unë theksova se:

a) Helikopterët janë në thelb më kompleks për të fluturuar se aeroplanët. Aeroplani dëshiron të fluturojë; helikopteri dëshiron të rrëzohet dhe piloti duhet të mbajë forcat kundërbalancuese në ekuilibër për të mbajtur helikopterin të fluturojë.

b) Fluturimi në mot të keq është më i rrezikshëm për helikopterët sesa aeroplanët. Në mënyrë tipike, helikopterët fluturojnë në nivele të ulëta, duke i vendosur helikopterët në afërsi me pengesa: kodra, male, linja elektrike.

c) Helikopterët janë shumë më kompleks mekanikisht se aeroplanët. Një dështim mekanik – i kombinuar me motin e keq – rrit menjëherë rrezikun e një përplasjeje katastrofike.

Së treti, i pyetur nga prezantuesi, unë rendita shembuj të paqëndrueshmërisë së brendshme në Iran: Sulmi terrorist i janarit në Kerman nga ISIS (jo Izraeli, siç u raportua në mënyrë të papërgjegjshme); shkëmbimi i sulmeve me Pakistanin; trazira mes Baloch; shtypje e egër ndaj protestuesve pas vdekjes së Mahsa Amini, ndër të tjera.

Si gjithë të tjerët, unë jam në pritje të raporteve të konfirmuara për vendndodhjen dhe gjendjen e Presidentit Raisi”, ka deklaruar Joseph.

Presidenti iranian Ebrahim Raisi ka humbur jetën bashkë me ministrin e jashtëm, Hossein Amir-Abdollahian pas rrëzimit të helikopterit. Lajmi është konfirmuar nga Irani zyrtar, përmes një postimi në platformën X të zv.presidentit iranian.

Sipas mediave, nuk ka asnjë të mbijetuar nga personat që ishin në bord. Përpos Presidentit dhe ministrit të Jashtëm, ka ndërruar jetë edhe guvernatori i Azerbajxhanit Lindor, Melek Rahmati, imam i Tabrizit Mohammad Ali Al Hashem, piloti, një bashkë-pilot, kreu i ekipit të mbrojtjes dhe një nga rojet.

Sipas televizionit shtetëror iranian, një nga helikopterët që mbante Ebrahim Raisi dhe ministrin e Jashtëm kreu një “ulje emergjente për shkak të kushteve të vështira të motit”. Është thirrur një mbledhje urgjente e Këshillit të Sigurimit

Irani, një helikopter me Presidentin Raisi u përfshi në një aksident

Mediat iraniane raportojnë se një mbledhje urgjente e Këshillit të Lartë të Sigurisë Kombëtare do të ishte thirrur në prani të liderit suprem, Ali Khamenei: një mundësi e mohuar, për momentin, nga gazeta Tehran Times. Zëdhënësi i qeverisë, Ali Bahadori Jahromi, tha se nënkryetari Mohammad Mokhber po udhëton për në Tabriz me anëtarët e tjerë të ekzekutivit. Presidenti amerikan Joe Biden është thirrur në Shtëpinë e Bardhë për një konferencë urgjente.

Vendi i aksidentit

Lajme kontradiktore

Fillimisht, agjencia iraniane Mehr (e cituar edhe nga Tass e Rusisë) tha se presidenti iranian Ebrahim Raisi nuk u lëndua dhe do të rifillonte udhëtimin e tij në tokë, por më pas e fshiu këtë përditësim. Ministri i Brendshëm vazhdon të thotë se nuk ka detaje dhe është në pritje të informacioneve të drejtpërdrejta nga shpëtimtarët, ndërsa një agjenci tjetër e regjimit, Fars, fton iranianët të luten për presidentin. Gazetat lokale, megjithatë, deri më tani kanë dhënë “rindërtime kontradiktore” të asaj që ndodhi dhe është e vështirë të gjesh konfirmim zyrtar.

Ajo që dihet deri tani

Raisi po udhëtonte në provincën iraniane të Azerbajxhanit Lindor, ku u takua me Presidentin e Azerbajxhanit Ilham Aliyev në orët e fundit për të përuruar një digë në kufirin midis dy vendeve. Aksidenti me sa duket ka ndodhur në afërsi të Jolfas, një qytet që ndodhet afër kufirit midis Iranit dhe Azerbajxhanit, rreth 600 km në veri-perëndim të kryeqytetit iranian, Teheranit.

Ministri i Brendshëm iranian, Ahmad Vahidi, tha se ekipet e shpëtimtarëve – të dyfishuar në krahasim me njëzet të vendosur fillimisht – janë në zonë dhe po përpiqen të arrijnë në pikën e saktë të aksidentit në “kushte të vështira të motit” për shkak të mjegullës. Në kërkime po përdoren edhe drone, si dhe janë dërguar edhe tetë autoambulanca. Sipas agjencisë Irna, Presidenti Raisi ishte së bashku me shtatë zyrtarë, duke përfshirë ministrin e Jashtëm Hossein Amirabdollahian dhe guvernatorin e Azerbajxhanit Lindor. Sipas rikonstruksioneve, ai po udhëtonte me një kolonë prej tre helikopterësh: njëri prej tyre ishte ai i përfshirë në “aksident”.

Kush është Raisi

Irani përdor helikopterë të shumtë, përfshirë për udhëtime zyrtare, por sanksionet ndërkombëtare e bëjnë të vështirë marrjen e pjesëve rezervë. Flota e saj ajrore ushtarake gjithashtu daton kryesisht para revolucionit islamik të vitit 1979.

Raisi, 63 vjeç, drejtoi gjyqësorin e vendit. Ai konsiderohet si një i mbrojtur i liderit suprem të Iranit Ayatollah Ali Khamenei dhe disa analistë kanë sugjeruar se ai mund të zëvendësojë liderin 85-vjeçar pas vdekjes ose dorëheqjes së tij.

Kush ishte në bord

Agjencia e lajmeve IRNA ka përmbledhur një listë të mundshme të pasagjerëve të helikopterit. Përveç presidentit Ebrahim Raisi, në bord ishin: Mohammad Ali Al Hashem, imam i Tabrizit; Hossein Amirabdollahian, Ministër i Jashtëm; Malik Rahmati, guvernator i Azerbajxhanit Lindor; piloti, një bashkë-pilot, kreu i ekipit të mbrojtjes dhe një nga rojet.

Çfarë ndodh në rast të vdekjes së presidentit

Sipas ligjit iranian, në rast të vdekjes së papritur të presidentit, roli i tij plotësohet përkohësisht nga zëvendëspresidenti i parë, i cili aktualisht është Mohammad Mokhber, me pëlqimin paraprak të liderit suprem, Ali Khamenei. Megjithatë, brenda 50 ditëve, vendi duhet të shkojë në zgjedhje për të zgjedhur një president të ri.